Ponieważ treści generowane przez sztuczną inteligencję podkopują zaufanie do różnych formatów przekazu, prezenterzy muszą umieć zbudować obecność – prawdziwe, ludzkie połączenie z odbiorcami, aby uchodzić za wiarygodnych komunikatorów. Współcześni liderzy potrzebują swobody nie tylko w prowadzeniu tradycyjnych wystąpień na scenie, ale też w mniej formalnych formatach – wirtualnych, na żywo lub asynchronicznych, a także w panelach dyskusyjnych i sesjach pytań i odpowiedzi. Jednak niezależnie od medium, przekonująca obecność wymaga intensywnego przygotowania.

W obliczu gwałtownego starzenia się społeczeństw – zarówno w Polsce, jak i globalnie – firmy stoją przed ryzykiem zarządzania w bańce pokoleniowej. Tymczasem to Gen Z wkracza na rynek pracy jako nowa fala konsumentów, twórców i liderów. Model shadow board, włączający młodych do decyzji strategicznych, pozwala łączyć doświadczenie z nowatorską perspektywą, zamiast przeciwstawiać je sobie.

Praktyka celowa wywodzi się z psychologii sportu i muzyki, ale w latach 2020-2025 przebojem wkracza do świata biznesu. W dynamicznym, nieprzewidywalnym środowisku korporacyjnym samo doświadczenie nie gwarantuje mistrzostwa. Kluczowe staje się systematyczne ćwiczenie konkretnych umiejętności przy pełnej koncentracji, z informacją zwrotną i ciągłym doskonaleniem.

Jak definiuje psycholog Anders Ericsson, praktyka celowa to „najskuteczniejszy sposób stawania się lepszym: rozłożenie danej umiejętności na części pierwsze, osobne ich trenowanie i otrzymywanie informacji zwrotnej po drodze”. Zamiast jednorazowych szkoleń oderwanych od realiów, firmy coraz częściej eksperymentują z powtarzalnymi sesjami ćwiczeń w pracy. Regularnie stosują feedback i coaching jako codzienny rytuał rozwojowy.

Praktyka celowa to fundament doskonalenia. Jak zauważają eksperci w tej dziedzinie, „intencjonalni uczniowie nie poprzestają na chłonięciu wiedzy — aktywnie stosują ją w działaniu, eksperymentują i wprowadzają poprawki”. Innymi słowy: same kursy online czy lektura książek nie uczynią nas wybitnymi liderami. Dopiero świadome ćwiczenie nowych zachowań w realnych sytuacjach — i korygowanie błędów na bieżąco — przekłada się na trwałą zmianę nawyków.

Przebieg rewolucji związanej z rozwojem sztucznej inteligencji dowodzi, że wbrew powszechnym obawom ludzkie umiejętności nie zostaną wyparte przez technologię. Wręcz przeciwnie – dziś są cenniejsze niż kiedykolwiek wcześniej.

Jak pokazują badania SAP Polska, aż 39% menedżerów odpowiadających za budżety działów  IT skarży się na niedobór wykwalifikowanych pracowników. Problem dotyka równie boleśnie innych funkcji i sektorów gospodarczych. Wśród przyczyn podaje się m.in. niewystarczający transfer wiedzy między pokoleniami. Aby sprostać tym wyzwaniom, organizacje muszą zapewnić pracownikom warunki sprzyjające dzieleniu się wiedzą oraz wspierać rozwój kompetencji przyszłości.

Polskie firmy od kilku lat funkcjonują w coraz bardziej zróżnicowanym środowisku pracowniczym. Choć zespoły wielopokoleniowe stają się standardem, to wciąż brakuje ustalonych procesów ich budowy oraz sprawdzonych modeli współpracy. Odpowiedzią na to wyzwanie powinno być głębsze zrozumienie odmiennych oczekiwań reprezentantów poszczególnych generacji. Tylko uważna diagnoza wyzwań zawodowych, z którymi mierzą się różne pokolenia w miejscu pracy, umożliwi wzajemne uczenie się i skuteczną wymianę wiedzy. Liderzy powinni inspirować swoje zespoły do integracji ponad podziałami pokoleniowymi oraz przeciwdziałać powstawaniu silosów generacyjnych.

Jacek Dukaj w rozmowie z MIT Sloan Management Review Polska ostrzega przed przyszłością, w której sztuczna inteligencja może odebrać człowiekowi podmiotowość. Postęp technologiczny pogłębi nierówności, decyzje AI będą dla nas niezrozumiałe, a tradycyjne systemy polityczne mogą się załamać. Era postpiśmienna i rozwój interfejsów mózg–maszyna zmienią definicję inteligencji i wolnej woli, stawiając pytanie, czy człowiek zachowa kontrolę nad własnym losem.

Celowa zabawa to kluczowe zachowanie dla liderów mierzących się z zakłóceniami. W dobrej, staroświeckiej zabawie celem nie jest wygrana ani przegrana. Nie chodzi o realizację określonego celu według obiektywnych standardów. Chodzi o radość. O eksperymentowanie z różnymi podejściami. O sprawdzenie, co działa, a co nie. I właśnie w tym procesie pojawia się nauka oraz rozwijanie nowych kompetencji, które pomagają przekształcać zakłócenia z zagrożenia w szanse.