W dobie globalnych zmian geopolityka coraz częściej wpływa na gospodarkę. Dr Jacek Bartosiak, założyciel think tanku Strategy and Future i twórca Koncepcji Armii Nowego Wzoru, w rozmowie z Pawłem Kubisiakiem wyjaśnił, w jaki sposób geopolityka odciska piętno na polskim rynku oraz jak przedsiębiorcy powinni reagować na związane z tym wyzwania. Przedstawiamy zredagowany zapis podcastu opublikowanego na kanale @MITSMRpl.

Paweł Kubisiak: Na łamach „MIT Sloan Management Review Polska” dużo uwagi poświęcamy tzw. nowej normalności, czyli rzeczywistości naznaczonej ciągłymi, nieprzewidywalnymi zmianami i turbulencjami. Dotychczas skupialiśmy się głównie na zakłóceniach o charakterze generacyjnym i technologicznym. Dziś jednak, jak wynika z naszych badań, przedsiębiorcy coraz częściej dostrzegają wpływ wydarzeń zachodzących w odległych zakątkach świata na swoje firmy. Czy geopolityka rzeczywiście zaczyna wywierać trwały wpływ na biznes, czy może mamy do czynienia jedynie z przejściowymi wstrząsami wynikającymi z eskalacji konfliktów w różnych częściach świata?

Jacek Bartosiak: To bardzo dobre pytanie. Uważam, że przez najbliższych kilkanaście lat geopolityka będzie odgrywała coraz większą rolę przy podejmowaniu decyzji biznesowych. Świat, który znamy od 1945 roku, został ukształtowany na mocy ustaleń konferencji w Bretton Woods, gdzie stworzono fundamenty międzynarodowych relacji gospodarczych, w tym zasad zarządzania systemami monetarnymi. To właśnie tam powołano do życia Bank Światowy oraz Międzynarodowy Fundusz Walutowy. System z Bretton Woods opierał się na założeniu, że kraje uczestniczące będą stosowały politykę monetarną związaną z parytetem złota, choć w praktyce dominującą rolę zaczął odgrywać dolar amerykański.

Można to porównać do dziesięciu przykazań – niby o nich nie rozmawiamy na co dzień, a jednak mają ogromny wpływ na nasze życie i w oparciu o nie funkcjonujemy między sobą. Podobnie jest z regułami rządzącymi systemami monetarnymi, które Polska przyjęła podczas transformacji ustrojowej. Wówczas Stany Zjednoczone umocniły swoją dominację, obejmując także naszą gospodarkę swoją polityką i ekonomią, a my otworzyliśmy się na Zachód i z nim związaliśmy.

Nasi przedsiębiorcy nauczyli się funkcjonować w tych ramach, dostosowując się do regulacji, a także do przewagi kapitałowej i technologicznej Zachodu. Polska gospodarka znalazła swoje miejsce w tym układzie, który został ukształtowany przez działania geopolityczne i poszerzenie prymatu Stanów Zjednoczonych wspieranych przez kraje Unii Europejskiej.

Kultowy pisarz science fiction Isaac Asimov powiedział kiedyś: „Nie boję się komputerów. Boję się ich braku”. Dziś podobnie podchodzimy do sztucznej inteligencji. Wiele osób z niej korzysta, kierując się jej popularnością i potencjałem, a jednocześnie odczuwamy efekt FOMO – obawę, że coś nas ominie. Mimo że sztuczna inteligencja jest wszechobecna, często nie rozumiemy jej działania ani potencjalnych czynników ryzyka, jakie niesie. To wydanie „MIT Sloan Management Review Polska” pozwoli zgłębić tajniki algorytmów, które kryją się za technologią AI.

Zaczynamy od artykułu Zbadaj ryzyko związane z algorytmami, w którym autorzy podpowiadają, jak sprawdzić, czy nasze systemy algorytmiczne działają zgodnie z oczekiwaniami. Zestaw prostych testów może wspierać nawet nietechniczne organizacje w ocenie skuteczności działania ich narzędzi AI. Kolejny tekst, Unikaj niepowodzeń w uczeniu maszynowym, pokazuje, że błędy w projektach opartych na sztucznej inteligencji często wynikają z nieporozumień w kontekście biznesowym oraz niedostatecznej współpracy między zespołami technicznymi i biznesowymi. Kluczem do sukcesu jest zadawanie właściwych pytań i wspieranie komunikacji między działam. W artykule Jak GenAI może wspierać zaawansowaną analitykę wyjaśniamy, jak generatywna sztuczna inteligencja może usprawnić procesy związane z zarządzaniem danymi i komunikację. Blok poświęcony AI zamykamy wywiadem z Dominiką Bettman, dyrektor generalną Microsoftu w Polsce, z którą omawiamy kluczowe tematy związane ze sztuczną inteligencją i odpowiedzialną transformacją cyfrową.

W obliczu zmiennego i niepewnego otoczenia coraz trudniejsze staje się stawianie prognoz finansowych w perspektywie kwartalnej, nie mówiąc już o kształtowaniu kilkuletnich strategii. Jednak firmy, które chcą odnosić sukcesy, muszą podejmować długoterminowe działania nawet w tak trudnych warunkach. Kluczem do sukcesu jest zrozumienie aktualnej sytuacji i dostosowanie strategii biznesowej do zmieniających się realiów, szczególnie w kontekście geopolityki i technologii.

Pomocna w tym będzie lektura artykułów, które zamieściliśmy w bloku zatytułowanym Organizacja gotowa na przyszłość. Zaczynamy od artykułu pod tym samym tytułem, gdzie przedstawiamy koncepcję Future Ready Organization™, czyli organizacji zdolnej do odnoszenia sukcesów w każdych realiach, których nie jesteśmy w stanie z góry przewidzieć. W artykule Nowe umiejętności kluczem do zmiany kultury organizacyjnej skupiamy się na temacie kultury organizacyjnej i jej wpływie na gotowość firmy do zmian, a w tekście Jak myślenie przyszłościowe może wykoleić teraźniejszość firmy przestrzegamy liderów przed nadmierną koncentracją na przyszłości, co grozi utratą z oczu obecnej rzeczywistości. Blok zamykamy tekstem Jak przewodzić w erze pracy bez stanowisk?, omawiającym wyłaniający się na naszych oczach nowy model organizacji pracy, który diametralnie zmieni role liderów w firmach.