ZRÓWNOWAŻONY ROZWÓJ

Co roku, w czasie zbieżnym z obradami Zgromadzenia Ogólnego ONZ — najwyraźniej po to, by zapewnić maksymalne korki uliczne — tysiące osób zjeżdża do Nowego Jorku, by rozmawiać o klimacie. Ponad tysiąc wydarzeń odbywających się na Manhattanie w ramach Tygodnia Klimatycznego stanowi swoisty barometr tego, jak radzimy sobie z największym zagrożeniem dla ludzkości.

We wrześniu dołączyłem do tego wydarzenia jako prelegent, moderator i uczestnik (a także częsty pasażer metra). Miałem okazję zobaczyć kilka z jego najciekawszych momentów — między innymi „antypanel” dyrektorów generalnych w Deloitte, podczas którego jeden CEO był najpierw przepytywany, a następnie sam przejmował rolę prowadzącego i zadawał pytania innemu dyrektorowi. Z mojej strony poprowadziłem rozmowę z trzema dyrektorami finansowymi z bardzo różnych branż, by poznać ich perspektywę na temat zrównoważonego rozwoju korporacyjnego oraz sposobów, w jakie liderzy ds. ESG mogą najskuteczniej angażować CFO. Skala wydarzeń była imponująca — organizatorzy spodziewali się ponad 100 tysięcy uczestników.

Istnieją dwa spojrzenia na temat rozwoju. Pierwsze głosi, że wzrost gospodarczy to droga do dobrobytu, dlatego firmy i gospodarki powinny uczynić go swoim głównym celem. Drugie, że obsesja na punkcie wzrostu gospodarczego jest niczym nowotwór toczący społeczeństwo, pochłaniając naszą planetę i jej zasoby, czyniąc ją niezdatną do życia dla człowieka.

Które z tych twierdzeń jest prawdziwe? Pierwsze? Drugie? A może oba?

To złożony temat, ale taki, z którym musimy się zmierzyć w świecie stawiającym czoła egzystencjalnym wyzwaniom, takim jak zmiana klimatu, nierówności społeczne oraz presja na zasoby naturalne.

Czy to wymaga wyjaśnień, dlaczego należy działać w sprawie zmian klimatu? Oto trzyczęściowy system, który pomoże przekonać firmy i ich liderów do podjęcia działań.

Walka o to, by firmy zaczęły poważnie traktować zrównoważony rozwój, jest w zasadzie zamkniętą sprawą. Nawet w obliczu ruchu „anty-ESG”, zjawiska charakterystycznego głównie dla Stanów Zjednoczonych, niemal nie ma już dużych organizacji na świecie, które podważałyby potrzebę zajmowania się kwestiami środowiskowymi i społecznymi. (ExxonMobil, firma, która przez dekady usiłowała utrudnić dostęp do badań o zmianach klimatu, napisała w jednym z ostatnich raportów: „Walka z ubóstwem i zmianami klimatu znalazłaby się na szczycie listy najważniejszych wyzwań stojących przed ludzkością”).

W obliczu rosnących wyzwań klimatycznych i transformacji energetycznej Henkel i BASF pokazują, że innowacje technologiczne oraz współpraca branżowa mogą realnie obniżać emisje i wspierać gospodarkę w drodze ku neutralności klimatycznej.

Zmiany klimatyczne to jedno z największych wyzwań współczesności. Skuteczne przeciwdziałanie ich negatywnym skutkom wymaga zaangażowania zarówno biznesu, jak i konsumentów. Polska stoi w tym kontekście przed szczególnym zadaniem: nasza energetyka opiera się w dużej mierze na starzejących się blokach węglowych. Rosnące ceny paliw kopalnych oraz konieczność przejścia na odnawialne źródła energii sprawiają, że musimy zbudować zdywersyfikowany miks energetyczny. Ważnym elementem tej transformacji jest biomasa, która – przy odpowiednim wsparciu technologicznym, regulacyjnym i finansowym – wspiera redukcję emisji, zwiększa niezależność energetyczną kraju oraz umożliwia powstawanie bardziej zrównoważonych produktów przemysłowych.

BASF i Henkel, giganci sektora chemicznego, musieli zacząć współpracować, by zrealizować zobowiązanie osiągnięcia zerowej emisji netto. Strategie, które wypracowali, mogą przydać się innym firmom podczas zielonej transformacji.

Niezależnie od tego, czy kierują nimi przepisy, czy sumienie, wiele dużych organizacji zobowiązało się do ograniczenia emisji gazów cieplarnianych w ramach ogólnoświatowych wysiłków na rzecz walki z globalnym ociepleniem. Jest to szczególnie trudne dla firm przemysłowych, mających energochłonne procesy produkcyjne lub sprzedających produkty, które zużywają dużo energii podczas eksploatacji. Programy i dyrektywy Unii Europejskiej jednoznacznie stawiają na identyfikację, monitorowanie i ograniczanie emisji dwutlenku węgla. Regulacje unijne zmuszają europejskie organizacje do szybszego odchodzenia od paliw kopalnych, niż ma to miejsce w Ameryce Północnej, co przekłada się na realne postępy w działaniach transformacyjnych.

Przeprowadziliśmy badanie obejmujące dwie największe europejskie firmy chemiczne – BASF i Henkel. Nawet w wyjątkowo trudnym sektorze przemysłowym osiągnęły one znaczne postępy w redukcji emisji gazów cieplarnianych. W tym artykule przedstawimy, w jaki sposób ambitne cele wyznaczone przez zarządy przekładają się na konkretne działania wdrażane w poszczególnych działach. Szczególnie ważną rolę odgrywa współpraca z partnerami na wszystkich etapach łańcucha wartości.

Sektor cementowy należy do najbardziej emisyjnych gałęzi przemysłu i znajduje się w centrum globalnych wyzwań klimatycznych. W tym wymagającym otoczeniu Holcim Polska konsekwentnie realizuje strategię dekarbonizacji, traktując redukcję emisji jako filar długofalowego rozwoju operacyjnego. Maciej Sypek, prezes spółki, podkreśla rolę przywództwa, które wyprzedza regulacje, integruje innowacje z odwagą decyzyjną i konsekwentnie realizuje długoterminową strategię zgodną z celami klimatycznymi.

Polski kapitalizm rozwijał się przez 36 lat w imponującym tempie, szybciej niż w większości krajów Europy. Jego fundamentem były niskie koszty pracy i energii, duży rynek wewnętrzny, wysoki poziom wykształcenia oraz stosunkowo niskie podatki. Efektem jest przynależność Polski do grona 20 największych gospodarek świata. Część tych przewag przestała jednak istnieć.

Wiele trafnych decyzji biznesowych wiąże się z ponoszeniem dodatkowych wydatków. Dlaczego zatem tylko w przypadku zrównoważonego rozwoju postrzega się to jako problem? Wysiłki firm na tym polu zdają się obecnie wyhamowywać, a w debacie powracają zużyte frazesy w rodzaju: „zrównoważony rozwój zawsze kosztuje więcej”. To uproszczona narracja pomijająca istotne niuanse. Tymczasem istnieją solidne biznesowe argumenty przemawiające za takimi działaniami. Dobrze zaplanowane i konsekwentnie realizowane inicjatywy proekologiczne i prospołeczne potrafią nie tylko obniżać koszty, lecz także zwiększać przychody, ograniczać ryzyka, stymulować innowacyjność oraz wzmacniać kapitał niematerialny organizacji. Krótko mówiąc – inwestycje w zrównoważony rozwój są opłacalne.