Dlaczego w pracy nie rozmawiamy o tym, co nadaje jej sens?

Dostrzeżenie znaczenia wykonywanej przez nas pracy nie będzie możliwe dopóty, dopóki menedżerowie nie nauczą się pokonywania czterech barier przeszkadzających w mądrych rozważaniach na temat tego, co nadaje sensu działaniom poszczególnych ludzi.

Temat sensu i znaczenia pracy znajdował się wysoko na liście menedżerskich priorytetów jeszcze przed pandemią COVID‑19. Zachęcano pracowników, by odnaleźli swoje „powołanie”, liderów – swoje „dlaczego”, a organizacje miały obrać „właściwy kierunek”. Zresztą nie bez powodu. Badania naukowe wykazały, że gdy ludziom towarzyszy silne poczucie sensu i głębszego znaczenia tego, co robią, rosną takie parametry jak zaangażowanie, produktywność i innowacyjnośćIndeks górny 1¹.

Jednak pandemia podniosła poprzeczkę jeszcze wyżej. Dla wielu z nas stała się ona okazją do zwolnienia tempa i przyjrzenia się roli pracy w naszym życiu, a także dostrzeżenia, co jest dla nas naprawdę ważne. Pracodawcy, którzy nie są w stanie zaoferować głębszego sensu i znaczenia, ryzykują brakiem motywacji lub utratą cennych pracowników, czyli ludzi, od których zależą wzrost oraz przyszłość organizacji.

W obliczu tego wyzwania menedżerowie mogą odczuwać pokusę zintensyfikowania komunikacji wewnętrznej na temat celu i racji bytu firmy. I choć wyższy cel istnienia organizacji, wykraczający poza jej zyski, jest istotny w wielu wymiarach, na przykład środowiskowym, społecznym czy finansowym, samo to nie wystarczy, by pojedynczy ludzie poczuli, że ich praca ma znaczenie, a nawet może zaszkodzićIndeks górny 2². Im bardziej pracodawcy starają się wskazywać zatrudnionym, w czym mają upatrywać sens swoich działań, tym mniejsze prawdopodobieństwo, że ci drudzy rzeczywiście go odnajdą. Autentyczne poczucie sensu i znaczenia ludzkich wysiłków nie może być narzucone, lecz musi być owocem świadomych poszukiwań.

Innymi słowy, odkrywanie znaczenia pracy powinno być procesem oddolnym. Jednak zanim będzie się on mógł rozpocząć, zarówno menedżerowie, jak i podwładni muszą nauczyć się na ten temat rozmawiać. Dialog jest nieodzownym etapem poszukiwania sensu. Rozmowa z zaufanym partnerem pomaga nam zrozumieć, jak postrzegamy samych siebie, jak interpretujemy otaczający nas świat oraz jak odnosimy się do ludzi wokół. Gdy słuchamy o zmaganiach innych w poszukiwaniu głębszego znaczenia pracy, a oni słuchają nas, pomagamy sobie wzajemnie zbliżyć się do celu.

W czasie naszej wieloletniej pracy badawczo‑naukowej oraz doradczej udało nam się wyłonić cztery przeszkody skutecznie utrudniające wspomniany dialogIndeks górny 3³. Przyjrzyjmy się każdej z nich oraz zastanówmy się, jak je pokonać.