Pandemia COVID‑19 wywarła zasadniczy wpływ na życie ludzi, w tym zawodowe, między innymi zmieniając sposób organizacji pracy w stronę bardziej elastycznych jej modeli. Coraz popularniejszy staje się na przykład pomysł czterodniowego tygodnia pracy.
Zgodnie z ideą 4‑dniowego tygodnia pracy ludzie pracują przez cztery dni, a do dyspozycji mają 3‑dniowy weekend i, co najważniejsze, nie wiąże się to z żadną obniżką ich wynagrodzenia.
Zwolennicy tego rozwiązania od dawna sugerują, że praca przez cztery dni w tygodniu zamiast pięciu zwiększa produktywność, a konkretne przypadki wdrożenia tego pomysłu dowodzą, że ma on sens. Na przykład w zeszłym roku na Islandii naukowcy odkryli, że czterodniowy tydzień pracy, bez obniżki płac, poprawił samopoczucie i produktywność pracowników. A kiedy w 2021 roku w Szkocji odbywały się wybory parlamentarne, w ramach kampanii wyborczej premier Szkocji Nicola Sturgeon obiecała 10 milionów funtów dla firm, które zdecydują się na pilotażowe wprowadzenie czterodniowego tygodnia pracy. Eksperyment w toku. W tym roku również Irlandia przetestuje skuteczność tego rozwiązania, a Hiszpania już uruchomiła podobny projekt. Ma on trwać trzy lata, a w jego ramach tydzień pracy zostanie skrócony do 32 godzin. Hiszpański eksperyment ma posłużyć ożywieniu gospodarki zmagającej się ze skutkami pandemii COVID‑19.
Firmy na całym świecie stają się coraz bardziej zainteresowane korzyściami płynącymi z przyznania pracownikom dodatkowego dnia wolnego. Zachęcający okazał się czterodniowy tydzień pracy wprowadzony przez Microsoft w sierpniu 2019 roku w japońskim oddziale firmy. Spowodował on 40‑procentowy wzrost produktywności. Od tego czasu wiele innych organizacji poszło tym tropem. Brytyjski oddział Canon jest jedną z kolejnych firm, które próbują czterodniowego tygodnia pracy bez obniżki wynagrodzenia. W Stanach Zjednoczonych eksperymentują Kickstarter i Bolt oraz Unilever, który ogłosił w listopadzie ubiegłego roku, że wprowadzi pilotażowy program krótszego tygodnia pracy w swoim oddziale w Nowej Zelandii.
Jednocześnie, jak przekonał się brytyjski Atom Bank, informacja o krótszym tygodniu pracy może spowodować wręcz prawdziwą lawinę podań o pracę. Niemal natychmiast po ogłoszeniu czterodniowego tygodnia pracy, firma odnotowała wzrost o 500% liczby podań o pracę. Pracownicy banku pracują 34 godziny tygodniowo, mogąc wybrać wolny poniedziałek lub piątek.
Co to oznacza dla przyszłości pracy?
Według nowych badań przeprowadzonych przez Henley Business School ponad dwie trzecie ankietowanych firm uważa, że propozycja zmniejszenia wymiaru godzin będzie mieć zasadnicze znaczenie dla ich przyszłego sukcesu biznesowego. Po opublikowaniu w 2019 roku raportu zatytułowanego Four Better or Four Worse?, który omawia postawy wobec czterodniowego tygodnia pracy, naukowcy powrócili do tematu w listopadzie 2021 roku. Przeprowadzili wówczas badania ilościowe, zadając pytania 2000 pracowników i 500 liderom w Wielkiej Brytanii. Aż 78% pracodawców stwierdziło, że zmniejszenie wymiaru godzin spowodowało, że zatrudnieni czuli się mniej zestresowani, co stanowi wynik o 5% lepszy w porównaniu z 2019 rokiem.
Co ciekawe, pandemia spowodowała, że wiele osób zweryfikowało swoją opinię na temat najważniejszych korzyści płynących ze skróconego tygodnia pracy. Zdecydowana większość (70%) zgodziła się, że krótszy tydzień pracy poprawi ich ogólną jakość życia, a ponad dwie trzecie uważa, że pozytywnie wpłynie na samopoczucie. Co więcej, 69% pracowników uważa, że ich życie rodzinne zyskałoby na jakości, gdyby tydzień pracy był krótszy. Na pytanie, jak spędzą dodatkowy dzień wolny, najczęstszą odpowiedzią było: spędzę ten czas z rodziną (66%). Krótsze tygodnie pracy mogą również pozytywnie wpłynąć na handel detaliczny, tym bardziej że ponad połowa (54%) osób twierdzi, że wykorzystałoby dodatkowy dzień na zakupy. Organizacje charytatywne również mogłyby skorzystać, biorąc pod uwagę, że jedna czwarta respondentów stwierdziła, że wykorzystałaby odzyskany czas na wolontariat.
Spośród firm, które już wdrożyły czterodniowy tydzień pracy, 68% (wzrost z 63% w 2019 r.) stwierdziło, że elastyczna organizacja pracy ułatwia im przyciąganie talentów, m.in. dzięki bardziej elastycznemu podejściu do pracy oraz większej autonomii będącej efektem dni całkowicie wolnych od służbowych spotkań. Firmy te zdają sobie również sprawę, że ich potencjalni pracownicy oczekują, że normą będzie zarabianie w więcej niż w jednym miejscu.
Rzeczywiście, we wspomnianym badaniu Henley z 2021 roku 37% ankietowanych przyznało, że w ich przypadku „pożądanym sposobem na życie” byłaby współpraca z kilkoma firmami, np. w ramach kontraktu. W roku 2019 takiej odpowiedzi udzieliło o 7% osób mniej.
W obliczu „wielkiej rezygnacji” organizacje powinny mocno się zastanowić nad wprowadzeniem czterodniowego tygodnia pracy, o ile tylko zależy im na tym, by zatrzymać pracowników, a przy okazji przyciągnąć nowych. Pandemia zmieniła sposób, w jaki pracodawcy i pracownicy podchodzą do organizacji pracy, zatem postulaty za czterodniowym tygodniem pracy będą coraz głośniejsze.
