Polscy pracownicy znajdują się na skraju wytrzymałości psychicznej, co pokazują raport Presja zmian a emocje i zdrowie psychiczne w środowisku pracy Grupy ArteMis. Ponad 52% osób odczuwa przeciążenie emocjonalne, a 48% zmaga się z wypaleniem zawodowym. Do głównych czynników, które przyczyniają się do tej sytuacji, należą nadmiar obowiązków, presja czasu oraz turbulencje w środowisku makroekonomicznym i organizacyjnym.
W najnowszym odcinku podcastu MIT Sloan Management Review Polska Agata Swornowska‑Kurto, prezes zarządu Grupy ArteMis, socjolożka i pomysłodawczyni ogólnopolskiej kampanii „Bliżej Siebie” poświęconej zdrowiu psychicznemu w środowisku pracy, dzieli się najnowszymi wynikami badań na temat kondycji polskich pracowników, które rzucają nowe światło na wyzwania, z jakimi mierzą się dziś polskie firmy i ich zespoły.
Polacy pracują najdłużej w Europie
Jesteśmy jednym z najbardziej zapracowanych narodów w Europie, co znacząco utrudnia nam prowadzenie pełnego życia prywatnego. Dane Eurostatu z 2023 roku pokazują, że przeciętny Polak spędza średnio 40,4 godziny tygodniowo na wykonywaniu obowiązków służbowych, co plasuje Polskę w ścisłej czołówce krajów europejskich pod względem długości czasu pracy. Tak długie godziny pracy sprawiają, że Polacy mają niewiele czasu na życie osobiste, regenerację i rozwijanie swoich pasji. W rezultacie równowaga między pracą a życiem prywatnym staje się dla wielu nieosiągalnym celem, co przekłada się na pogarszającą się kondycję psychiczną i fizyczną pracowników.
Mroczna triada: wypalenie, wyczerpanie, depresja
Głównymi trudnościami psychologicznymi, z którymi borykają się polscy pracownicy, są wypalenie zawodowe, które dotyka aż 48% pracowników oraz wyczerpanie psychiczne, z którym zmaga się 47% osób. Te długotrwałe stany wyczerpania nie tylko obniżają efektywność zawodową, lecz także prowadzą do pogorszenia jakości życia prywatnego. Dodatkowo co czwarty pracownik (25%) zauważa u siebie lub współpracowników zaburzenia nastroju, w tym objawy depresji, która staje się coraz bardziej powszechnym problemem w środowisku pracy. Brak odpowiedniego wsparcia oraz nadmierne obciążenie zadaniami przyczyniają się do pogłębiania tych trudności psychologicznych.
Jak zauważa ekspertka: „Skala tego zjawiska wynika przede wszystkim z chronicznego stresu, nadmiaru obowiązków, braku wsparcia oraz niedostatecznej równowagi między pracą a życiem prywatnym. Długotrwałe obciążenie, brak uznania i przeciążenie odpowiedzialnością, a także niepewność co do przyszłości zawodowej, sprawiają, że pracownicy coraz częściej doświadczają wypalenia zawodowego”.
Zdrowie psychiczne wciąż jest tematem tabu w firmach
Mimo rosnącej świadomości na temat zdrowia psychicznego problem ten wciąż jest stygmatyzowany w wielu polskich firmach. Jak wynika z raportu Grupy Artemis, aż 41% respondentów przyznało, że w ich miejscach pracy zdrowie psychiczne jest kwestią, o której się nie rozmawia. Co więcej, 28% badanych stwierdziło, że osoby z problemami psychicznymi są odsuwane od zespołu, co potęguje obawy przed ujawnianiem w pracy własnych trudności w obawie przed degradacją, izolacją lub utratą pracy. Badania pokazują, że jedynie niewielki odsetek pracowników czuje się komfortowo, rozmawiając z przełożonymi o swoim samopoczuciu, a jeszcze mniejsza liczba osób zgłasza się po pomoc do działów HR. Brak otwartości w dyskusji na temat zdrowia psychicznego w organizacjach pogłębia istniejące problemy, co negatywnie wpływa na dobrostan pracowników i efektywność ich pracy.
„Brak regularnych, autentycznych rozmów o emocjach i zdrowiu psychicznym stanowi jedną z największych bolączek polskich organizacji. Menedżerowie powinni spędzać więcej czasu na rozmowach z pracownikami, nie tylko o pracy, ale też o ich samopoczuciu i rozwoju. Ważne jest także szkolenie liderów w zakresie rozpoznawania pierwszych oznak wypalenia zawodowego oraz umiejętności zarządzania emocjami” – podkreśla Agata Swornowska‑Kurto.
Długoterminowe strategie dla polskich organizacji
Przyszłość organizacji zależy od ich zdolności do zarządzania emocjami pracowników, adaptacji do zmian oraz budowania autentycznych relacji opartych na zaufaniu i otwartej komunikacji. Polskie organizacje muszą wprowadzić systemowe zmiany, które wykraczają poza jednorazowe inicjatywy. Kluczowe jest zainwestowanie w rozwój kompetencji miękkich liderów, aby potrafili skutecznie zarządzać emocjami w zespołach oraz wspierać pracowników w trudnych momentach. Niezbędne jest również regularne szkolenie pracowników w zakresie zdrowia psychicznego i samoświadomości. Ważne, aby zdrowie psychiczne stało się stałym elementem strategii organizacyjnych – od polityk personalnych, przez struktury wsparcia, po codzienną komunikację i styl zarządzania. Tylko poprzez długofalowe podejście i regularne monitorowanie dobrostanu pracowników organizacje mogą realnie poprawić ich kondycję psychiczną i zwiększyć zaangażowanie.
Wysłuchaj całej rozmowy z ekspertką, aby lepiej zrozumieć kluczowe wyzwania, z jakimi mierzą się dziś polscy pracownicy i organizacje. To nie tylko cenny wgląd w aktualną sytuację na rynku pracy, ale także inspiracja dla liderów i zarządów do podjęcia strategicznych działań na rzecz pozytywnych zmian w swoich firmach.
