Średnia liczba kroków, jakie wykonujemy dziennie podczas pracy zdalnej, jest niższa o 70% w porównaniu z tradycyjnymi formami wypełniania obowiązków zawodowych. Ale to tylko jeden z wielu czynników, które w dłuższym okresie mogą przełożyć się na znaczące obniżenie poziomu zdrowia pracownika.
O pracy zdalnej, zaletach i wadach tego rozwiązania, pisze się obecnie bardzo wiele. Mało jest jednak publikacji poświęconych czysto fizycznym zagrożeniom związanym z tym rozwiązaniem – z prostego powodu: mogą się one objawić dopiero po pewnym czasie. I to raczej dłuższym czasie, liczonym w perspektywie lat, a może nawet dziesiątków lat.
Ciekawą publikację na ten temat, choć podszytą może zbyt mocno tanią sensacyjnością, zaprezentowała angielskojęzyczna platforma pośrednictwa pracy DirectlyApply. Zaprezentowała w sposób przerysowany, wręcz nieco karykaturalny, przewidując sytuację, jaka hipotetycznie może mieć miejsce aż po 25 latach wypełniania obowiązków online. Nie zmienia to jednak faktu, że lista fizycznych zagrożeń wynikających z długotrwałego wykonywania pracy zdalnej dobrana została w sposób trafny – i dlatego warto się z nią zapoznać.
Poznajmy zatem… Suzan.
Fizyczne konsekwencje pracy zdalnej
Suzan to wykreowana przez DirectlyApply, wyimaginowana postać cierpiąca na obszerny zespół przypadłości związanych z długotrwałym wykonywaniem pracy zdalnej. Widać to zresztą już po jej ubiorze – oficjalna bluzka z kołnierzykiem, widoczna podczas zebrań online, połączona jest z dołem od piżamy i domowymi papuciami, których nie obejmuje już kamerka komputera. Nie to jest jednak najważniejsze, ale fakt, że Suzan w żaden sposób nie próbowała w ciągu wielu lat nadrobić zaległości ruchowych związanych ekstremalnie stacjonarnym trybem pracy.
Jakie są efekty tego typu zaniedbań?
Syndrom widzenia komputerowego
Zespół zmęczenia oka (Computer Vision Syndrome – CVS) spowodowany zbyt długą i częstą pracą przy monitorze. Objawia się suchością i zaczerwienieniem oczu.
Wady postawy
Zgięta, wysunięta szyja, zaokrąglone ramiona i coraz mocniej przygarbiona sylwetka – to konsekwencje długotrwałego utrzymywania niewygodnej, nieprawidłowej pozycji przed ekranem komputera.
Ból dłoni i nadgarstków
RSI (Repetitive Strain Injury) to urazy, jakich nabawiają się pracownicy wykonujący długotrwale powtarzające się czynności. W przypadku pracy zdalnej chodzi o pisanie na klawiaturze oraz korzystanie z myszki, związane z utrzymywaniem nienaturalnej pozycji dłoni i nadgarstków.
Utrata włosów
To jedna z konsekwencji niedoboru witaminy D, wytwarzanej przez organizm w sposób naturalny pod wpływem światła słonecznego. Warto pamiętać, że innym efektem braku tej witaminy jest także ogólne osłabienie odporności organizmu.
Podkrążone oczy
To także efekt zbyt długotrwałego wpatrywania się w ekran monitora lub laptopa, połączonego z nieregularnymi i zbyt krótkimi okresami odpoczynku i snu, charakterystycznymi dla pracy zdalnej.
„Szyja technologiczna”
Kolejna konsekwencja długotrwałego przyjmowania złej postawy ciała, zwłaszcza podczas wpatrywania się w ekran notebooka czy smartfona. Dotyczy nie tylko szyi, na której pojawiają się dodatkowe poprzeczne zmarszczki, ale całego organizmu, objawiając się m.in. poprzez ból dolnej części pleców oraz ścięgien podkolanowych.
Bardziej wyraźne znamiona, zmarszczki i piegi
Wysuszona skóra twarzy, będąca efektem długotrwałego pozostawania przed monitorem i w pomieszczeniu z działającymi wentylatorami chłodzącymi komputer, powoduje szybsze uwyraźnianie wszelkich znamion, piegów oraz pojawianie się zmarszczek.
Brzydka cera
Niedobory witaminy D oraz B‑12 mogą powodować, że skóra wygląda na bladą, matową i wiotką.
Nadwaga
Podczas pracy zdalnej, związanej z wyraźnym ograniczeniem ruchu, znacznie łatwiej dochodzi do odkładania się tkanki tłuszczowej w organizmie. W dalszej kolejności prowadzi to do problemów żołądkowych, osłabienia stawów itd.
Mniejsza odporność na stres
Ograniczenie bezpośrednich kontaktów z innymi ludźmi może spowodować w dłuższym okresie wzrost poziomu hormonów takich jak kortyzol, odpowiedzialnych za odczuwanie stresu. Wzrasta też ciśnienia krwi, co w dłuższym okresie może mieć negatywne skutki dla zdrowia, zwłaszcza problemów z układem krążenia i sercem.
Praca zdalna – jak chronić się przed utratą zdrowia
Oczywistą receptą na wymienione powyżej negatywne fizyczne konsekwencje pracy zdalnej jest ruch, sport i spędzanie czasu na świeżym powietrzu. Ta „oczywista oczywistość” nie jest jednak wcale tak łatwa w realizacji, zwłaszcza jeśli myślimy nie o krótkotrwałym zrywie, ale konsekwentnym, długotrwałym dbaniu o nasze zdrowie fizyczne i psychiczne w warunkach pracy zdalnej. Oto kilka zasad, które mogą się okazać pomocne:
1. Zadbaj o wprowadzenie dobrej rutyny
Dobre przyzwyczajenia wymagają na początku wysiłku i konsekwencji, ale w miarę upływu czasu dzięki nim wykonywanie pewnych działań okazuje się znacznie łatwiejsze i bardziej naturalne. Dlatego warto pracować nad regularnym praktykowaniem czynności mających pozytywny wpływ na higienę fizyczną i psychiczną naszego organizmu.
2. Pielęgnuj więzi społeczne
Nie jest to łatwe w sytuacji, w której liczba fizycznych kontaktów z innymi ludźmi ze względu na konieczność zachowania dystansu społecznego została wyraźnie ograniczona. Tym bardziej warto skupić się na zachowaniu i budowaniu kilku pogłębionych relacji z innymi ludźmi, stawiając na jakość, nie na ilość, oraz – o ile to możliwe – na bardziej bezpośrednie formy kontaktu.
3. Ćwicz regularnie
Wyznacz sobie określone godziny wykonywania ćwiczeń ruchowych, najlepiej, jeśli połączonych z wyjściem na zewnątrz.
4. Dbaj o równowagę między pracą a życiem poza pracą
Wyznacz sobie stałe godziny zaangażowania w pracę (najlepiej z co najmniej dwoma przerwami), a poza nimi staraj się zmienić otoczenie, chociażby przechodząc do innego miejsca w mieszkaniu. Jeśli możesz, nie sprawdzaj firmowej skrzynki mailowej i nie odbieraj służbowych telefonów.
5. Mądrze zarządzaj czasem wolnym
Praca zdalna pozwala zaoszczędzić sporo czasu, chociażby ze względu na brak konieczności dojazdów i powrotów. Zaplanuj wykorzystanie tego czasu tak, aby na koniec dnia móc w prosty sposób przypomnieć sobie, co zostało przez ciebie wykonane w czasie wolnym, np. spacer, kontakt z przyrodą, z przyjaciółmi, rodziną, ćwiczenia fizyczne.
6. Zwiększ częstotliwość zebrań, spotkań zespołu, w ramach którego pracujesz
Pozwoli to nie tylko na zapobiegnięcie osłabienia relacji wewnątrz firmy, ale nawet przyczyni się do poprawy organizacji pracy.
