Jeśli człowiek nie może rozwiązać trapiących go problemów, to stają się one problemami organizacji, w której pracuje. Mając na względzie zarówno dobro własne, jak i pracowników, firmy mogą zapewnić swoim ludziom pomoc profesjonalistów w postaci programu wsparcia realizowanego przez niezależnego operatora.
Partnerem materiału jest Icas Poland.
Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) alarmuje, że problemy psychiczne dotyczą coraz większej liczby osób na świecie i szacuje, że niemal 1/5 populacji świata cierpi na jakąś chorobę psychiczną. Z opublikowanego niedawno raportu dotyczącego stanu zdrowia Europejczyków Health at a glance: Europe 2019, wydanego przez Organizację Współpracy Gospodarczej i Rozwoju (OECD) we współpracy z Komisją Europejską, wynika, że jedna na dwie osoby doświadcza w swoim życiu problemów ze zdrowiem psychicznym.
Przeciążeni, zestresowani, zmęczeni i obarczeni różnorodnymi problemami pracownicy coraz częściej nie radzą sobie z oddzielaniem codziennych trosk od spraw zawodowych. Ich słaba kondycja psychiczna przekłada się na brak zaangażowania, absencje czy prezenteizm, polegający na obecności w pracy, mimo że stan zdrowia uniemożliwia skupienie się i zaangażowanie w realizację powierzonych zadań. Generuje to koszty utraconych szans i straty wynikające z niedopatrzeń, wypadków w pracy czy niepotrzebnych pomyłek. Między innymi po to, aby firmy mogły ich uniknąć, powstały programy wsparcia pracowników EAP (Employee Assistance Program).
Programy wsparcia pracowników
Rozwiązania EAP bazują na prostej obserwacji, zgodnie z którą kłopoty pracowników i ich rodzin są kłopotami firm. Pierwszy program wsparcia pracowników stworzono w Stanach Zjednoczonych w latach czterdziestych ubiegłego wieku. Już wtedy dostrzegano, jak niedomknięte sprawy, problemy finansowe czy prawne oraz inne codzienne rozterki pracowników negatywnie wpływają na ich efektywność. Programy EAP szybko zadomowiły się w wielkim przemyśle, by już w latach siedemdziesiątych znaleźć się w większości dużych firm, takich jak banki, uczelnie, linie lotnicze, szpitale. W ramach EAP osoby, zmagające się z życiowymi perturbacjami, miały profesjonalną pomoc na wyciągnięcie ręki – dostępną pod telefonem z gwarancją pełnej anonimowości.
Z biegiem lat programy wsparcia pracowników stały się za oceanem standardem, a także dotarły do Europy, gdzie już od 30 lat firmy różnej wielkości korzystają z nich, aby dbać o zdrowie psychiczne pracowników. W Polsce natomiast pierwsze tego typu rozwiązania pojawiły się w latach osiemdziesiątych ubiegłego wieku. Przez lata system opieki zdalnej ewoluował i dzisiaj pracownicy firm korzystających z tego rozwiązania mają dostęp do bezpłatnej, anonimowej pomocy telefonicznej udzielanej non stop przez 365 dni w roku. Podstawą funkcjonowania EAP są cztery filary wsparcia: prawne; emocjonalne; finansowe; pracownicze. Na infolinię EAP zgłaszają się osoby, które m.in. doświadczają przemocy, nadużywają substancji psychoaktywnych, mają do podjęcia trudne decyzje, cierpią na bezsenność, są chronicznie zmęczone czy borykają się ze spłatą zadłużeń. Grono przeszkolonych doradców, psychoterapeutów, finansistów i prawników jest do dyspozycji zarówno pracowników, jak i członków ich rodzin.
Tak jak miało to miejsce w przypadku menedżerki jednego z kluczowych działów pewnej korporacji. Tuż po ślubie osoba ta straciła męża. Tragedia zachwiała jej całym światem, a pogłębiająca się żałoba sprawiała, że pogrążała się w coraz większym smutku. Gdy musiała się zmierzyć z wieloma problemami prawnymi i finansowymi związanymi ze spadkiem i kredytem, nie miała ani sił, ani wiedzy, by móc stawić im czoła. Dodatkowo przełożony i członkowie zespołu nie potrafili udzielić wsparcia koleżance. Czuli się niezręcznie w jej towarzystwie, ponieważ nie wiedzieli, jak się zachowywać. Menedżerce pomogły spotkania z prawnikiem i finansistą, a w kolejnych krokach także z psychoterapeutką.
Alarmujące symptomy
Choć programy EAP dają wsparcie pracownikom przy rozwiązywaniu indywidualnych problemów, tak naprawdę służą całym organizacjom, ponieważ mogą pomóc w wytropieniu negatywnych zjawisk i w porę na nie zareagować. Udało się to w przypadku pewnej francuskiej korporacji obejmującej pięć oddziałów rozsianych po całym kraju. Po kilku miesiącach od wdrożenia programu wsparcia pracowników zarząd firmy otrzymał pierwszy raport dotyczący popularności usługi wśród pracowników z zagregowanymi danymi. Każda firma korzystająca z programu otrzymuje taki raport, który jest zanonimizowany, ale może uwzględniać podział terytorialny.
We francuskiej firmie na tle innych jednostek wyróżniał się oddział północny, którego dotyczyło trzy razy więcej zgłoszeń o mobbingu. Po zbadaniu sprawy okazało się, że w oddziale północnym kadra menedżerska prowadziła autokratyczny styl zarządzania, tyranizując podwładnych. Zbiorowy pozew mógłby kosztować firmę wiele milionów, ale dzięki trzymaniu ręki na pulsie udało się w porę wychwycić problem i na niego zareagować. W efekcie zwolniono dwóch menedżerów, a także przeprowadzono liczne szkolenia, aby w przyszłości zapobiegać podobnym sytuacjom.
Zanonimizowane raporty są źródłem ciekawej wiedzy, która może pomóc w doborze tematyki szkoleń w różnorodnych formach – od webinariów online po spotkania stacjonarne czy interaktywne warsztaty. Wyposażenie pracowników w narzędzia do rozwiązywania realnych problemów to działania korzystne zarówno z punktu widzenia organizacji, jak i samych zatrudnionych. Na przykład sytuacja wspomnianej menedżerki zainspirowała firmę do przeszkolenia pracowników i menedżerów z radzenia sobie z trudnymi sytuacjami życiowymi.
EAP w praktyce
WHO rekomenduje stosowanie programów EAP w organizacjach ze względu na korzyści zarówno dla firm, jak i dla pracowników. Rozwiązania EAP przyczyniają się do redukcji stresu wśród menedżerów i pracowników, co przekłada się na niższy poziom absencji i prezenteizmu oraz wyższą efektywność. Brytyjskie Stowarzyszenie EAP, zajmujące się popularyzacją programów wspierania pracowników, dużo uwagi poświęca temu, w jaki sposób zwraca się inwestycja w tego typu rozwiązania. Według badań EAP Association, każdy wydany dolar przynosi od 4 do 10 dolarów zwrotu z inwestycji. Z kolei pracownicy odzyskują komfort psychiczny i kontrolę nad swoim życiem, łatwiej zadbać im o dobrostan. Już dwa tysiące przedsiębiorstw z 57 krajów na sześciu kontynentach oferuje swoim ludziom dostęp do programu wsparcia w formie dodatkowego benefitu. Oznacza to, że globalnie systemem objętych jest ponad dwa miliony pracowników. W Polsce do EAP dołączyło dotychczas 60 firm.
Przeczytaj pozostałe artykuły raportu »
Zdrowsze nawyki, lepsze wyniki
Firmy inwestują w zdrowie pracowników, dzięki czemu ci coraz więcej wiedzą o sposobach na długie, zdrowe i szczęśliwe życie. Sęk w tym, że taka świadomość nie przekłada się na ich codzienne wybory. Jak podejść do promowania zdrowia, by faktycznie poprawić jakość życia pracowników i przy okazji czerpać z tego korzyści nie tylko wizerunkowe?
Biuro z ergonomią w standardzie
Szacuje się, że w trakcie całego życia spędzamy w biurze prawie dziesięć lat. Przez ten czas złe nawyki i brak ruchu mogą nie tylko obniżyć efektywność, lecz także spowodować nieodwracalne zmiany w organizmie, a nawet trwale ograniczyć zdolność do pracy. Jak zaradzić takiej sytuacji?
Aktywni pracownicy mogą więcej
Sport to zdrowie! Poprawia samopoczucie, kondycję fizyczną, sylwetkę, a także wydajność w pracy. Mimo to dane dotyczące poziomu aktywności fizycznej Polaków są alarmujące. Okazuje się, że ponad 1/3 z nas nawet raz w miesiącu nie podejmuje żadnej aktywności fizycznej.
Stwórz własną strategię wellbeing
W szybkim tempie zyskuje na znaczeniu nowy trend, który pomaga firmom wspierać pracowników w osiągnięciu życiowej równowagi. Wellbeing przechodzi z niszy do głównego nurtu zarządzania ludźmi. Jak mądrze troszczyć się o zdrowie zatrudnionych, nie zapominając o ich dobrostanie?
