Wszystko, z czego byliśmy dumni w ostatnich latach (globalizacja, przenoszenie fabryk do krajów o tańszej sile roboczej, wirtualizacja biznesów, ekonomia współdzielenia), spowodowało, że stworzyliśmy świat, w którym wystarczy usunąć jeden kamyczek, by powstała globalna lawina. Jeden z moich znajomych bardzo trafnie zauważył, że ów efekt motyla dopadł nas właśnie dziś: „zupa z nietoperza” zjedzona w Wuhan zaowocowała globalnym zawirowaniem na skalę, której jeszcze długo nie będziemy w stanie oszacować. Powstał nie jeden, ale całe stado czarnych łabędzi (zobacz ramkę Skąd przyleciał czarny łabędź) i myślę, że warto przypomnieć genezę tego wyjątkowo dziś aktualnego terminu.
Dlaczego czarne łabędzie są tak bardzo destrukcyjne? Otóż dlatego, że gwałtownie zmieniają reguły gry i równie gwałtownie powodują, że wiele rozwiązań i narzędzi, z których korzystaliśmy przez lata, najzwyczajniej przestaje działać. Od kryzysu z 2008 roku funkcjonowaliśmy w rzeczywistości, którą można było nazwać złożoną: śledziliśmy rozwój nowych technologii, obserwowaliśmy start‑upy rosnące jak grzyby po deszczu, próbowaliśmy wychwytywać istotne informacje z narastającego szumu i coraz bardziej przyśpieszaliśmy. W świecie złożoności mieliśmy wspaniałych sprzymierzeńców, dzięki którym nawigowanie w tym skomplikowanym otoczeniu było łatwiejsze – strategie, plany, scenariusze, procedury; to dzięki nim porządkowaliśmy narastający chaos.
...
