Mające największą wartość światowe spółki publiczne oraz pierwsze bilionowe biznesy świata są zbudowane na cyfrowych platformach, które łączą dwa lub więcej podmiotów rynkowych i rosną dzięki efektom sieciowym.
Spółki znajdujące się na szczycie rankingów pod względem kapitalizacji rynkowej to Apple, Microsoft, Alphabet (macierzysta spółka Google’a) oraz Amazon. Facebook, Alibaba i Tencent niewiele im ustępują. Według danych ze stycznia 2020 roku te siedem spółek ma łącznie wartość rynkową przekraczającą 6,3 biliona dolarów, a wszystkie prowadzą biznes na platformach. Platformy są także niezwykle popularne wśród przedsiębiorców i inwestorów w prywatnych przedsięwzięciach. Gdy w roku 2017 analizowaliśmy listę ponad 200 jednorożców (start‑upów wycenianych na co najmniej 1 miliard dolarów), oszacowaliśmy, że od 60% do 70% z nich to firmy platformowe. Wtedy należały do nich takie spółki, jak: Ant Financial (jednostka powiązana Alibaby), Uber, Didi Chuxing, Xiaomi oraz Airbnb.
Ale droga przedsięwzięcia opartego na platformie do sukcesu nie jest ani łatwa, ani zagwarantowana z góry, ale także nie różni się całkowicie od drogi, jaką muszą przejść spółki o bardziej konwencjonalnych modelach biznesowych. Dlaczego? Ponieważ ostatecznie – podobnie jak wszystkie firmy – te oparte na platformach muszą osiągać lepsze wyniki od swoich konkurentów. Ponadto aby przetrać w dłuższej perspektywie czasowej, platformy muszą mieć zdrowe podstawy polityczne i społeczne, aby nie zostały stłamszone przez regulacje rządowe czy sprzeciw społeczny, a także potencjalnie ogromne zobowiązania dłużne. Te spostrzeżenia to głos zdrowego rozsądku, ale pośród całego szumu wokół platform cyfrowych – zjawiska znanego pod nazwą platformanią – głos zdrowego rozsądku nie zawsze był słyszany.
Prowadzimy badania i pracujemy z firmami platformowymi od ponad 30 lat. W roku 2015 rozpoczęliśmy nową rundę badań, mającą na celu analizę ewolucji platform oraz ich długofalowych wyników w porównaniu z konwencjonalnymi firmami. Nasze badania potwierdziły, że udane platformy przynoszą potężną przewagę konkurencyjną z odpowiadającymi jej wynikami finansowymi. Ponadto ujawniły, że natura platform się zmienia, podobnie jak ekosystemy i technologie, które je napędzają, a także wyzwania i zasady związane z zarządzaniem biznesem opartym na platformach.
Platformy na pewno z nami zostaną, ale aby zbudować udaną, trwałą spółkę wokół nich, kadra kierownicza, przedsiębiorcy oraz inwestorzy muszą znać różne rodzaje platform oraz ich modele biznesowe. Muszą zrozumieć, dlaczego niektóre platformy generują wzrost sprzedaży i zysków względnie łatwo, podczas gdy inne tracą ogromne sumy pieniędzy. Muszą potrafić przewidzieć trendy, które przesądzą o powodzeniu lub porażce platformy w nadchodzących latach, oraz technologie, które dadzą początek polom bitew destabilizujących platform jutra. Wytyczą pola transformacyjnych bitew jutra związanych z powstawaniem nowych platform. Tym właśnie zamierzamy się zająć w niniejszym artykule.
