W obecnych warunkach rynkowych rola pracodawcy zmienia się ze względu na oczekiwania osób podejmujących zatrudnienie. Te oczekiwania obejmują między innymi troskę o zdrowie pracowników.
Partnerem materiału jest ArcelorMittal.
Spełnianie przez pracodawcę podstawowych wymagań wynikających z kodeksu pracy czy ustawy o służbie medycyny pracy i przepisów wydanych na ich podstawie już nie wystarcza dla podkreślenia atrakcyjności miejsca zatrudnienia. Dlatego trzeba podejmować inne działania i inicjatywy, które będą tworzyły wartość dodatkową dla pracowników i pracodawcy.
ArcelorMittal Poland jest producentem stali zatrudniającym łącznie ze spółkami zależnymi około 15 tysięcy pracowników. Tylu zatrudnionych wymusza na pracodawcy utrzymywanie osobnego stanowiska w strukturach działu BHP, które merytorycznie obejmuje zagadnienia związane z szeroko pojętą medycyną pracy i promocją zdrowego trybu życia.
Trudne warunki pracy, wymuszone charakterem procesu produkcji stali, zobowiązują też pracodawcę do podejmowania często niestandardowych, to znaczy niewynikających z przepisów prawa pracy, rozwiązań. Są to działania ukierunkowane na wczesną diagnozę, dynamiczne reagowanie na pojawiające się grupy dolegliwości oraz ciągłe zwiększanie świadomości pracowników odnośnie zdrowego odżywiania i potrzeby aktywności fizycznej.
Medycyna pracy i działania pochodne
W procesie okresowego tworzenia Programu Promocji Zdrowia dla koncernu w Polsce pomocne są sprawozdania o stanie zdrowia załogi przygotowywane raz w roku przez ośrodki medycyny pracy. Zawierają one szczegółowe zestawienie najczęściej występujących wśród pracowników schorzeń i dolegliwości ujawnionych podczas badań profilaktycznych. Dzięki tym informacjom wiadomo, jaki procent załogi cierpi na przykład z powodu nadwagi, nadciśnienia, cukrzycy, zespołu bólowego kręgosłupa, nikotynizmu oraz stresu. Mając taką wiedzę, pracodawca może planować i podejmować skuteczne działania profilaktyczne, akcje przeciwdziałające konkretnym zaburzeniom lub konkretne formy pomocy.
W ramach usług świadczonych przez placówki medycyny pracy wykonywane są też badania dodatkowe, niewynikające z przepisów, a będące formą bonusu. W pakiecie mieszczą się między innymi: badania mammograficzne dla kobiet po 40. roku życia, badania USG piersi dla kobiet do 40. roku życia, badania cytologiczne i ginekologiczne, badania poziomu cholesterolu, próby wątrobowe monitorujące pracę wątroby, PSA dla mężczyzn po 45. roku życia i inne.
Dzień Bezpieczeństwa i Tydzień Zdrowia
Niebagatelne znaczenie w profilaktyce i promocji zdrowia mają dwie corocznie organizowane imprezy: Dzień Bezpieczeństwa i Tydzień Zdrowia.
Tematyka obchodów Dnia Bezpieczeństwa dotyczy głównie promocji odpowiedzialnego zachowania i współodpowiedzialności za wzajemne bezpieczeństwo na stanowisku pracy, dlatego firma koncentruje się głównie na praktycznych szkoleniach pracowników, zwiększających kwalifikacje zawodowe, oraz na pokazach oddziałujących na wyobraźnię zatrudnionych. Symulacje pożarów, wypadków komunikacyjnych i kolejowych są połączone ze szkoleniami z udzielania pierwszej pomocy i cieszą się wśród załogi niezmiennie dużym powodzeniem.
Tydzień Zdrowia to impreza korporacyjna (ArcelorMittal funkcjonuje w 60 krajach) obfitująca w wydarzenia ukierunkowane na diagnostykę pracowników oraz promowanie aktywności fizycznej i zdrowego odżywiania. Od pięciu lat sztandarowym wydarzeniem Tygodnia Zdrowia jest Marszobieg Charytatywny – wewnętrzna impreza o charakterze integracyjnym, zachęcająca jednocześnie pracowników do aktywności fizycznej. Po zakończeniu biegu pracownicy oddają na mecie kartoniki z pieczątkami informującymi o liczbie przebytych kilometrów, a organizatorzy sumują odległości i przeliczają je na kwotę, która następnie zostaje przekazana ze środków firmy na leczenie dzieci pracowników. Jedna pieczątka to 5 zł.
Szybkie tempo życia, zanieczyszczenie środowiska, natłok obowiązków, presja otoczenia i długotrwałe przemęczenie stanowią główne źródło powstawania dolegliwości człowieka XXI wieku.
Obchodom Tygodnia Zdrowia od lat towarzyszy również inauguracja półrocznego programu „Schudnij z Nami”. W każdej edycji biorą udział 3 grupy pracowników z różnych lokalizacji – w sumie 30 pracowników, których spośród nadesłanych zgłoszeń wybierają specjaliści ze współpracującej z ArcelorMittal Poland placówki, zajmującej się pomocą osobom z nadwagą. Głównym kryterium jest tutaj wskaźnik BMI. Osoby zaproszone do programu zobowiązują się uczestniczyć we wszystkich wyznaczonych konsultacjach, warsztatach i treningach. Dodatkowo otrzymują karty uprawniające do darmowego korzystania z oferty placówek rekreacyjnych 14 razy w miesiącu.
W Tygodniu Zdrowia proponujemy naszym pracownikom zestaw rozmaitych badań przesiewowych. Ich rodzaj jest uzależniony głównie od zaleceń ośrodków medycyny pracy oraz analiz raportów o stanie zdrowia załogi, ale sygnały z poszczególnych zakładów produkcyjnych są również rozpatrywane w planowaniu pakietu profilaktycznego. Przykładowy zasięg badań w jednej z corocznych edycji obejmował: badania słuchu, badania laboratoryjne kardiologiczne i gastrologiczne, badanie stanu kości, badania tarczycy, usg jamy brzusznej, konsultacje dermatologiczne i konsultacje fizjoterapeutyczne prowadzone bezpośrednio na stanowiskach pracy oraz badania nowotworowe. Pakiet badań nowotworowych dla kobiet obejmował CA 125, CA 15‑3, CEA i NSE, natomiast pakiet badań nowotworowych dla mężczyzn – CEA, wskaźnik PSA i NSE. Dla chętnych firma organizuje również szczepienia przeciwko grypie.
Współpraca z fundacjami
Wspomniane akcje celowane nie miałyby zapewne tak dużej skuteczności, gdyby nie stała współpraca z fundacjami działającymi na terenie ArcelorMittal Poland. Obecnie są to cztery tego typu organizacje: Fundacja Ochrony Zdrowia w Dąbrowie Górniczej, Hutnicza Fundacja Ochrony Zdrowia i Pomocy Społecznej w Krakowie, Fundacja DROGA i Fundacja Nasze Dzieci.
Fundacja Ochrony Zdrowia w Dąbrowie Górniczej prowadzi swoją działalność od 25 lat w trosce o zdrowie pracowników branży metalurgicznej oraz najbliższych członków ich rodzin. Zapewnia pomoc w ukierunkowaniu leczenia i niezbędnych badań, refundację leków, trudno dostępnych badań, zabiegów oraz sprzętu rehabilitacyjnego. Pomocą objęte są również lokalne placówki medyczne. W latach 2011–2015 wsparcie dla placówek medycznych, związane z zakupem specjalistycznego sprzętu, wyniosło łącznie ponad 3,6 miliona zł.
Nieco inny zakres działalności ma Fundacja DROGA. Od 6 lat realizuje między innymi Pracowniczy Program Wsparcia „Nie jesteś sam – zapytaj o drogę”. Obejmuje on dwa zakresy działań: bezpośrednią pomoc i wsparcie dla pracowników i ich rodzin oraz szkolenia i inne formy edukacyjne. Pracownik może uzyskać pomoc w przypadku konfliktów i złych relacji w pracy, wypalenia zawodowego, problemów psychicznych, depresji. Wsparcie jest anonimowe – nie są wymagane żadne formy skierowania lub rekomendacji, a fundacja prowadzi dokumentację jedynie o charakterze statystycznym. W czasach, kiedy szybkie tempo życia, zanieczyszczenie środowiska, natłok obowiązków, presja otoczenia i długotrwałe przemęczenie stanowią główne źródło powstawania dolegliwości człowieka XXI wieku, również, a może przede wszystkim, na pracodawcy spoczywa moralny obowiązek edukowania pracowników i promowania świadomych zachowań prozdrowotnych. Zdrowy tryb życia pracowników to zysk dla pracodawcy. I to nie tylko wizerunkowy.