Pandemia koronawirusa stanowi zagrożenie dla życia ludzkiego nie tylko w sposób bezpośredni.
Bezprecedensowy kryzys gospodarczy rodzi także wiele napięć emocjonalnych, które mają wpływ na zdrowie psychiczne populacji. Erica Hutchins Coe, partner w firmie McKinsey pracująca w biurze w Atlancie i Kana Enomoto, starsza ekspertka firmy w Waszyngtonie, autorki artykułu Returning to resilience: The impact of COVID‑19 on mental health and substance use wskazują na poważne problemy zdrowotne, których przyczyną jest trudna sytuacja emocjonalna wynikająca z kryzysu spowodowanego pandemią.
To, że społeczeństwa odczują psychologiczne skutki kryzysu, było nieuniknione. Na przykład po globalnym kryzysie finansowym w latach 2007–2008 wiele krajów odnotowało wyższe wskaźniki depresji, lęków oraz nadużywania alkoholu i narkotyków. W 2008 r. recesja doprowadziła do 13‑procentowego wzrostu liczby samobójstw związanych z bezrobociem w Stanach Zjednoczonych. Tego roku z powodu bezrobocia i nierówności dochodów życie straciło 46 tys. osób.
Kryzys jak żaden inny
Oprócz spowolnienia gospodarczego, COVID‑19 stwarza dodatkowe wyzwania: strach przed samym wirusem, niepewność, dystans społeczny i związana z tym izolacja społeczna, która odciska piętno na naszej psychice. Codzienne doniesienia o nowych zakażonych i zgonach budzą w nas niepokój i smutek. Czujemy niepewność, boimy się o naszych bliskich. Jak pokazuje ankieta przeprowadzona w Stanach Zjednoczonych przez MCKinseya w dniach 27‑29 marca, niepokój szczególnie dotyczy tych osób, na których pracę negatywnie wpłynął COVID‑19. Ta zbieżność czynników stanowi bezprecedensowe zagrożenie dla obecnego i przyszłego zdrowia społeczeństwa.
Badając wpływ między innymi recesji z roku 2008 na zdrowie psychiczne możemy złagodzić negatywny wpływ obecnego kryzysu na społeczeństwo. Szeroko zakrojone badania udokumentowały związek recesji, masowych zwolnień, przedłużających się okresów bezrobocia ze wzrostem nierówności dochodów, który pociąga za sobą poważne konsekwencje dla zdrowia. Analiza tych danych pokazuje, że większe nierówności dochodów są ściśle powiązane ze wzrostem wskaźnika samobójstw wśród dorosłych w wieku produkcyjnym. Efekty te mogą pogłębiać się w trakcie pandemii COVID‑19, a to poza cierpieniem będzie również powodować dalsze straty dla gospodarki.
Jak walczyć z zaburzeniami psychicznymi?
Zaburzenia psychiczne i uzależnienia są znanymi czynnikami powodującymi niższą produktywność, wyższe koszty opieki zdrowotnej i wyższą śmiertelność. Światowa Organizacja Zdrowia zauważyła, że depresja i lęki mają szacunkowy koszt dla światowej gospodarki równy 1 miliard dolarów utraconej produktywności rocznie. Wzrost liczby osób doświadczających problemów zdrowotnych natury psychicznej może jeszcze bardziej obciążyć system opieki zdrowotnej i zwiększyć koszty i tak drastycznego spowolnienia gospodarczego. Autorzy McKinsey proponują następujące działania, które mogłyby pomóc zmniejszyć skutki, jakie pandemia ma dla psychiki:
Wzmocnienie profilaktyki w społecznościach
Zapewnienie wsparcia w sytuacjach kryzysowych dla osób i rodzin bezpośrednio dotkniętych przez COVID‑19, w tym osób, które utraciły pracę, pracowników służby zdrowia i niezbędnych pracowników, osób starszych, osób niepełnosprawnych i osób doświadczających przedłużonej kwarantanny.
Wykorzystaj dane i technologię
Używanie narzędzi analitycznych w celu bezpośredniego zapobiegania i zapewnienia pomocy medycznej osobom najbardziej zagrożonym problemami ze zdrowiem psychicznym lub problemami z uzależnieniami. W kolejnych fazach pandemii możemy w dalszym stopniu ulepszać dane i tworzyć platformy umożliwiające zdalną terapię.
Zintegruj psychologiczne i fizjologiczne aspekty pomocy medycznej
Praca nad promowaniem zdrowia psychicznego, jako koniecznego dla dobrej jakości życia. Ważne jest, by choroby psychiczne nie były piętnowane, ani nie były źródłem wstydu. To ułatwi niesienie pomocy osobom najbardziej zagrożonym. Ważne jest też wdrożenie badań psychologicznych zwłaszcza wśród osób z grup ryzyka.
Rozwiązanie problemu bezrobocia i większych różnic w dochodach
Aby zmniejszyć długoterminowe ryzyko występowania chorób psychicznych w dobie pandemii decydenci i pracodawcy powinni dążyć do zmniejszania różnic w dochodach. Mowa tu o tworzeniu programów szkoleniowych i wspieraniu inwestycji mających na celu otwarcie nowych miejsc pracy. Należy też upewnić się, że osoby, na których dochody koronawirus miał szczególnie poważny wpływ wciąż są w stanie zaspokoić podstawowe potrzeby, takie jak żywność, mieszkanie i opieka nad dziećmi.
Ofiary pandemii to nie tylko osoby, które zostały zarażone koronawirusem. Niepokój, stres, brak bezpieczeństwa finansowego, smutek i ogólna niepewność czasu w którym żyjemy spowodują problemy ze zdrowiem psychicznym na szeroką skalę. Tworząc nową normalność nie możemy zapominać o ludziach przeżywających kryzys zdrowia psychicznego.