W ostatnich latach ukształtowało się na rynku przekonanie, że uczelnie wyższe kształcą wyspecjalizowaną kadrę IT, która następnie decyduje się na emigrację zarobkową. Z drugiej strony, doświadczenie polskich specjalistów w zagranicznych firmach pokazuje, że ich wynagrodzenia są często o połowę niższe niż lokalnych specjalistów, a kompetencje – na tak samo wysokim poziomie. Czy to jednak prawdziwy obraz rynku?
Według drugiej edycji badania Antal IT@PL ukazującego preferencje pracowników IT odnośnie pracy w Polsce i za granicą oraz ich ocenę tego rynku, co trzeci specjalista i menedżer pracował kiedyś za granicą, a 9% respondentów pracuje aktualnie w branży IT poza granicami kraju. Głównymi czynnikami, dla których decydują się wrócić do Polski, są rodzina i porównywalne wynagrodzenie. Przestają być „zachłyśnięci” Zachodem i pragmatycznie analizują lokalne możliwości rozwoju, co stanowi jeszcze większe wyzwanie dla firm, które chcą zatrudniać specjalistów IT w zagranicznych oddziałach.
Jak wynika z badania, najbardziej atrakcyjnymi wśród specjalistów IT kierunkami do pracy za granicą są:
Europa Zachodnia (72% respondentów wybrało ten kierunek)
Ameryka Północna (44%)
Europa Północna (40%)
Azja i Oceania (20%)
Do kierunków wybieranych rzadziej zaliczają się:
Ameryka Środkowa i Południowa (5%)
Europa Centralna i Południowa (po 4%)
Europa Wschodnia (2%)
Wysoka pozycja Europy Zachodniej nie zaskakuje, przede wszystkim ze względu na niedalekie położenie Polski, dostęp do najnowszych technologii oraz wyższe wynagrodzenie, szczególnie dla osób na początku drogi zawodowej. Ameryka Północna to z kolei mekka innowacji i milionowych budżetów na rozwój. Specjaliści, którzy wyjadą w te rejony, bardzo często decydują się pozostać tam na stałe, w przeciwieństwie do osób wybierających Europę, podchodzących do migracji terminowo. Europa Północna natomiast to najnowsze technologie, konkurencyjne wynagrodzenie, ale przede wszystkim opieka socjalna na najwyższym poziomie.
Co mogą zrobić zagraniczne firmy, skoro coraz mniej specjalistów chce opuszczać kraj?
Nie przyszedł Mahomet do góry, to góra przyszła do Mahometa i Polska stała się miejscem bardzo atrakcyjnym do rozwoju centrów usług wspólnych IT. Światowym liderem, jeśli chodzi o zagęszczenie ośrodków, dalej pozostają Indie. Szacuje się, że co dziesiąty mieszkaniec Indii był lub jest związany z branżą ICT. Kolejnymi globalnymi graczami usług wspólnych ICT stają się Chiny, Meksyk i coraz częściej doceniana na arenie międzynarodowej Polska.
Meksyk i Chiny ściągają głównie amerykańskich inwestorów, którzy od wielu lat wykorzystują potencjał językowy, kompetencje ICT i wolumen dostępnych kandydatów. Australia, z uwagi na lokalizację, skupia się głównie na rynkach malezyjskim, indonezyjskim, tajlandzkim i filipińskim, a firmy europejskie coraz częściej wybierają Polskę, Bułgarię czy nawet Egipt.
Polska przyciąga inwestorów ITO głównie z uwagi na znajomość języków europejskich. Największa liczba kandydatów posługuje się językiem angielskim, na drugim miejscu jest język niemiecki, następnie rosyjski, francuski i hiszpański, co daje solidne podstawy do obsługi zarówno firm europejskich, jak i amerykańskich. Kolejnymi czynnikami skłaniającymi do inwestycji w Polsce są szybkie zdolności adaptacji kulturowej oraz korzystne dla firm wynagrodzenia pracowników. Największe ośrodki w Polsce to Kraków, nazywany polską Doliną Krzemową, a także Wrocław, Warszawa, Trójmiasto i Poznań.
Czy jesteśmy w stanie zatrzymać odpływ polskich specjalistów IT?
Na najbliższe lata przewiduje się dalszy, stabilny wzrost zapotrzebowania na specjalistów IT. Jest to przede wszystkim związane z rosnącym popytem na obsługę klienta zewnętrznego i wewnętrznego, ale coraz częściej pojawiają się też pytania ze strony firm o wysoko wyspecjalizowaną kadrę IT z konkretnymi kompetencjami i certyfikacją. Tendencja do tworzenia coraz to większych i bardziej zaawansowanych technologicznie centrów usług wspólnych pokazuje, jak istotnym aspektem staje się globalne zarządzanie kosztami.
Co więcej, obecny trend rynkowy potwierdzony badaniem „Najbardziej pożądani pracodawcy w opinii specjalistów i menedżerów” przeprowadzonym przez Antal pokazuje, że kandydaci z sektora IT szczególną uwagę przywiązują do wizerunku firmy, jak również prestiżu na rynku i kultury organizacyjnej wykształconej w danej organizacji. Mniejsze zainteresowanie wykazują dodatkowymi benefitami i są w stanie poświęcić czas wolny na rzecz ciekawego projektu. Dlatego szczególnie ważne przy obecnym rynku jest dbanie o employer branding i atmosferę w firmie, ponieważ negatywna opinia na rynku może skutecznie zablokować dopływ talentów do organizacji.
Ponadto młodzi ludzie zwracają szczególną uwagę na możliwość rozwoju. Pracodawcy coraz częściej prowadzą zorganizowane programy szkoleniowe, które mają na celu podniesienie zarówno kompetencji technicznych, jak i miękkich. Pracownicy oczekują, że firma będzie w nich inwestować, tym samym pokazując, że docenia pracę, jaką wykonują. Formą inwestycji mogą być również konferencje i warsztaty.