Jedną z coraz bardziej istotnych form ryzyka, z jaką spotykają się firmy, jest ryzyko walutowe. Wiąże się to z procesem globalizacji gospodarki, którego efektem jest coraz intensywniejsza współpraca oraz wymiana handlowa z zagranicznymi partnerami. Sytuacja ta stawia przed dyrektorami finansowymi i ich firmami nowe wyzwania.
Jak poradzić sobie z zarządzaniem ryzykiem walutowym?
Czym się ono charakteryzuje i jaki ma wpływ na wyniki finansowe firmy?
Jakie instrumenty finansowe mogą skutecznie zabezpieczyć nas przed tym ryzykiem?
Jak z tym wyzwaniem radzą sobie CFO w Polsce?
Te pytania zadaliśmy sobie podczas webinarium Klubu CFO, którego gośćmi specjalnymi byli eksperci z jednych z największych firm w kraju:
Marcin Serafin – dyrektor Wydziału Transakcji z Klientami Departamentu Skarbu z Banku Millennium;
Paweł Szołucha – starszy menedżer w KPMG FS FRM
Artur Odyniec – dyrektor finansowy firmy ESKOM IT Sp. z o.o.
Maciej Chojnacki – kierownik Zespołu Zarządzania Ryzykiem Finansowym Departamentu Skarbu i Polityki Finansowej z firmy Cyfrowy Polsat S.A. (Polkomtel Sp. z o.o.)
Ryzyko walutowe w firmie jest efektem występowania różnic kursowych. Można na nie spojrzeć z dwóch perspektyw: ryzyka transakcyjnego oraz ryzyka ekonomicznego. Firmy najczęściej mają do czynienia z różnicami kursowymi zrealizowanymi – wtedy, kiedy różnice te są wynikiem transakcji związanej z rozliczeniem z kontrahentem, lub niezrealizowanymi – wynikającymi np. ze spłaty długoterminowych kredytów walutowych. Bardzo ważna jest struktura i skala ekspozycji na tego typu ryzyko – to, jak długo oraz w jakich aspektach nasz biznes będzie na nie narażony. W zależności od perspektywy czasowej zarządzanie ryzykiem walutowym wiąże się z podejmowaniem różnych decyzji, które przy nieodpowiednich założeniach mogą niestety skutkować obniżeniem rentowności firmy czy wręcz stratami. Wyzwanie CFO wiążące się z ryzykiem walutowym jest w każdej firmie bardzo podobne, jednakże może różnić się w zależności od branży, w jakiej działa firma, o czym opowiedzieli podczas webinarium dyrektorzy finansowi z firm ESKOM IT Sp. z o.o. oraz Cyfrowy Polsat SA (Polkomtel Sp. z o.o.).
W zarządzaniu ryzykiem walutowym dużym wsparciem dla CFO mogą okazać się partnerzy zewnętrzni, którzy posiadają sprawdzone instrumenty finansowe oraz doradzają, jak zbudować skuteczną strategię zarządzania ryzykiem walutowym. Przykłady takich instrumentów omówił Marcin Serafin z Banku Millennium, przedstawiając transakcje terminowe typu forward oraz transakcje opcji walutowych.
O tym, w jaki sposób przygotować dobrą strategię zarządzania ryzykiem walutowym, mówił z kolei Paweł Szołucha z KPMG FS FRM. Zgodnie z jego rekomendacją przygotowanie strategii powinno zacząć się od określenia charakteru bieżącej oraz oczekiwanej ekspozycji na ryzyko walutowe w firmie. Następnie należy podjąć decyzję o narzędziach i metodach zabezpieczenia ryzyka, biorąc pod uwagę horyzont zabezpieczenia, moment zabezpieczenia oraz jego poziom. Kolejnym krokiem jest wybór modelu zarządzania ryzykiem finansowym, a ostatnim wdrożenie strategii.
Warunkiem bezwzględnym efektywnego wdrożenia oraz realizacji strategii zarządzania ryzykiem walutowym jest jego świadomość oraz związanej z nim odpowiedzialności – nie tylko na poziomie CFO, ale wszystkich menedżerów zarządzających firmą.
Aby efektywnie zarządzać ryzykiem walutowym niezbędna jest też znajomość przepisów. Podczas webinarium zostały omówione MSSF 9 i MSSF 39 – standardy określające zasady stosowania zabezpieczeń finansowych. Przybliżają one m.in., na czym polega stosowanie tzw. rachunkowości zabezpieczeń (hedge accounting).
Zaproszeni eksperci byli zgodni co do tego, że fundamentalne znaczenie dla efektywnego zarządzania ryzykiem walutowym ma wspomniana świadomość możliwości powstania ryzyka walutowego i związanych z nim zagrożeń, a także otwartość na wsparcie w dostarczaniu instrumentów oraz w samym zarządzaniu ryzykiem ze strony partnerów: banków oraz firm doradczych.