Polska Strefa Inwestycji (PSI) to dobrze znany instrument finansowy funkcjonujący w Polsce od 2018 r., a tak naprawdę, jako bezpośrednia kontynuacja programu Specjalnych Stref Ekonomicznych (SSE), znacznie dłużej. Na przestrzeni lat PSI przechodziło szereg nowelizacji, a ostatni duży pakiet modyfikacji pojawił się na początku tego roku. Warto zatem przypomnieć sobie najważniejsze zmiany w programie, zwłaszcza że mamy czerwiec, a wciąż czekamy na start pierwszych konkursów z nowej perspektywy finansowej UE 2021–2027.
Decyzja o wsparciu PSI ma postać zwolnienia z podatku dochodowego, którego wysokość uzależniona jest od wielkości przedsiębiorstwa, zadeklarowanych nakładów inwestycyjnych oraz maksymalnej intensywności pomocy wynikającej z tzw. mapy pomocy regionalnej.
Część regionów na nowej mapie z wyższą intensywnością wsparcia!
Duża tegoroczna zmiana dotyczy wysokości dofinansowania inwestycji – jego kwota zależy od miejsca realizacji. Obecna mapa obowiązująca od stycznia 2022 roku będzie nam towarzyszyć przez kolejne 5 lat.
Mapa pomocy regionalnej w 2022 roku
Źródło: Bank Millennium.
Województwo mazowieckie
Źródło: Bank Millennium.
Województwo wielkopolskie
Źródło: Bank Millennium.
Do województw o najwyższej bazowej intensywności wsparcia 50% ze ściany wschodniej dołączyło obecnie województwo świętokrzyskie (wcześniej 35%) oraz region siedlecki wydzielony z województwa mazowieckiego (powiaty: węgrowski, sokołowski, siedlecki, łosicki i garwoliński). Poza wyższą o 50% intensywnością wsparcia firmy inwestujące w tych regionach otrzymały również więcej czasu na wykorzystanie zwolnienia podatkowego (15 lat). Ponadto region mazowiecki regionalny (wyłączona Warszawa i powiaty sąsiadujące) może liczyć na wyższą niż dotychczas pomoc w wysokości 40% (wcześniej 25%). Wzrost z 35% do 40% na nowej mapie otrzymały też województwa: zachodniopomorskie, kujawsko‑pomorskie, lubuskie, łódzkie, opolskie i małopolskie.
Minimalne nakłady inwestycyjne do otrzymania pomocy
Dla przedsiębiorców zainteresowanych PSI największą barierą bywa zazwyczaj zbyt wysoka, minimalna wartość nakładów inwestycyjnych, niezbędna do zakwalifikowania się do programu. W tej kwestii od stycznia br. nastąpiły korzystne zmiany.
Po pierwsze, o 17 pozycji rozszerzono listę miast zagrożonych utratą funkcji społeczno‑gospodarczych. Na liście znalazły się teraz: Głogów, m. Legnica, Świdnica, Świecie, Zawiercie, Chodzież, Lubartów, Łuków, Łask, Opoczno, Ostróda, Stargard, Lębork, Chojnice, m. Piekary Śląskie, m. Siemianowice Śląskie, Iława. Ma to duże znaczenie, ponieważ w miastach tych oraz w gminach bezpośrednio z nimi sąsiadujących zaczęły obowiązywać najniższe progi kwotowe dla minimalnych nakładów inwestycyjnych niezbędnych do uzyskania decyzji o wsparciu PSI. Jest to teraz 10 mln zł dla dużego przedsiębiorcy niezależnie od poziomu bezrobocia w powiecie.
Drugą zmianą, o której warto wspomnieć, jest możliwość redukcji minimalnych nakładów kosztów kwalifikowanych dla średnich przedsiębiorstw aż o 90% (wcześniej 80%). Oznacza to, że przedsiębiorstwa, które zatrudniają od 50 do 249 osób, mogą ubiegać się o wsparcie w ramach programu już dla inwestycji od kwoty 1 mln zł (w zależności od lokalizacji). Ponadto w przypadku dużych i średnich przedsiębiorców możliwa jest redukcja progu wejścia o 50% w zakresie reinwestycji. Niestety, jak wynika z uzasadnienia do ostatniej aktualizacji przepisów, preferencyjne obniżki mogą być tylko czasowe. Prawdopodobnie redukcje obowiązywać będą jedynie do końca roku. Jeżeli taka decyzja zapadnie, to będzie ona musiała znaleźć odzwierciedlenie w nowelizacji rozporządzenia.
Trzeci punkt warty podkreślenia dotyczy zmiany w zakresie rodzajów wspieranych inwestycji w woj. mazowieckim, wielkopolskim i dolnośląskim. Niestety jedyna zmiana na plus dotyczy rozszerzenia katalogu definicji inwestycji początkowej dla dużych przedsiębiorstw realizujących je w regionie mazowieckim regionalnym. W regionie stołecznym oraz pozostałych dwóch województwach o pomoc strefową będą się mogły ubiegać tylko duże przedsiębiorstwa, planujące inwestycję początkową na rzecz nowej działalności gospodarczej. Pomoc ograniczono zatem do firm, które planują wytwarzanie zupełnie nowych dla ich działalności wyrobów oraz usług. Z dofinansowania wyłączono inwestycje zwiększające zdolności produkcyjne.
W ostatniej odsłonie programu zrezygnowano również z elastycznego podejścia do budżetu projektów i możliwości deklaracji minimalnej (100%) oraz maksymalnej kwoty kosztów kwalifikowanych (130%). Zmiana ta może utrudnić realizację projektów w czasie obecnego, dynamicznego wzrostu cen.
Reasumując, patrząc na dynamiczne tempo i zakres zmian w programie, wydaje się, że firmy powinny analizować na bieżąco dopasowanie swoich planów inwestycyjnych do wymagań PSI. Warto się jednak pośpieszyć z decyzją, zwłaszcza przy reinwestycji średnich i dużych przedsiębiorstw, ponieważ preferencyjne warunki redukcji minimalnej wartości kosztów kwalifikowanych mogą mieć charakter tymczasowy. Warto również pamiętać, że progi wejścia w inwestycję w ramach PSI uzależnione są od relacji bezrobocia w powiecie względem średniej krajowej. Obwieszczenie GUS‑u w tej sprawie publikowane jest raz w roku w trzecim kwartale (dane na koniec 2 kwartału), co oznacza, że minimalny próg wejścia dla nowej inwestycji w danej lokalizacji może zmienić się jeszcze w tym roku, po aktualizacji statystyk przez GUS.
