Nowa normalność – nowe formy zatrudnienia

Zmiany na rynku pracy spowodowane pierwotnie przez pandemię skłoniły wiele firm do przyjrzenia się innym, mniej tradycyjnym formom zatrudnienia. W czasach nowej normalności pracodawcy wykazują zwłaszcza większą otwartość na podejmowanie współpracy z pracownikami umysłowymi na określony czas.

W ostatnich miesiącach radykalnie zmienia się dotychczasowy wizerunek pracownika tymczasowego, stereotypowo postrzeganego w Polsce po pierwsze jako osoba wykonująca pracę fizyczną, a po drugie – jako ktoś, kto chciałby pracować na umowę o pracę, ale nie ma takiej możliwości.

Praca tymczasowa – nie muszę, ale chcę

Obecnie jednak praca czasowa coraz częściej wybierana jest świadomie przez osoby, które cenią właśnie taką formę zatrudnienia, ze względu na większą niezależność, różnorodność zadań, a nawet możliwość uzyskania wyższych dochodów. Oczywiście nie brakuje także osób, które – zwłaszcza w okresie pandemii – zdecydowały się na zatrudnienie tymczasowe wyłącznie z uwagi na trudną sytuację zawodową, jednak większość pracowników tymczasowych jest gotowa polecić to rozwiązanie innym.

Firmy chcą zatrudniać tymczasowo

Wiele organizacji odkryło – zwłaszcza w ciągu ostatnich miesięcy – zalety elastycznej strategii zatrudnienia. Umożliwia to zarówno optymalizację kosztów, jak i szybką reakcję na zmiany na rynku i zapotrzebowanie na pracowników o określonych kompetencjach. Aż 79% badanych firm w 2021 roku planuje zatrudnić pracowników tymczasowo, w ramach umowy B2B, na projekt interimowy albo skorzystać z outsourcingu procesów, zaś 54% firm zatrudniających pracowników czasowych przewiduje, że w bieżącym roku ich liczba wzrośnie.

Indeks górny Źródło: Hays Indeks górny koniec^{Źródło: Hays}

Jakie są powody korzystania z elastycznych form zatrudnienia? Firmy najczęściej podkreślały chęć zapewnienia elastyczności w zarządzaniu kosztami zatrudnienia, konieczność odpowiedzi na zwiększony popyt na swoje produkty lub usługi oraz potrzebę pozyskania kompetencji niezbędnych do ukończenia danych projektów.

Jak znaleźć pracowników tymczasowych

Pozyskanie pracowników czasowych to spore wyzwanie, szczególnie jeśli firma szuka osób z bogatym doświadczeniem i cennymi kompetencjami. Warto zauważyć, że pracodawcy przestali już konkurować o kandydatów wyłącznie poprzez odpowiednio wysoką ofertę finansową, chociaż  poziom wynagrodzenia według 65% z nich nadal stanowi kluczowy element w rekrutacji. Ważne są jednak nie tylko zarobki, ale również ciekawe projekty i wyzwania (51%), możliwość rozwoju kariery (41%) oraz rozpoznawalność firmy (35%).

Duża część, bo aż 68% organizacji, umożliwia nie tylko osobom zatrudnionym na stałe, ale również pracownikom czasowym rozwój zawodowy oraz podnoszenie ich kwalifikacji. Najczęściej odbywa się to poprzez udostępnianie pracownikom czasowym szkoleń i webinariów, udział w konferencjach branżowych oraz kursach kwalifikacji certyfikowanych.

Praca tymczasowa – korzyści i wyzwania

Warto podkreślić, że aż 94% firm pozytywnie ocenia zaangażowanie osób zatrudnionych czasowo, przy czym równocześnie Jednocześnie 80% z nich stwierdza, że poziom zaangażowania u pracowników działających w ramach różnych rodzajów umów się nie różni. Jako ciekawostkę można też potraktować fakt, że 11% badanych przedstawicieli firm oceniło, że pracownicy czasowi są... bardziej zaangażowani niż pracownicy etatowi.

Jaki stąd wniosek? Jeśli firma zaoferuje pracownikom zewnętrznym konkurencyjne warunki pracy, przygotuje odpowiednie procedury oraz podejmie współpracę z godnym zaufania dostawcą usług, nie straci na takim rozwiązaniu, a może nawet wiele zyskać. Nowoczesne formy współpracy lepiej – zdaniem pracodawców – sprawdzają się pod względem elastyczności i dostępności pracowników.

Indeks górny Źródło: Hays Indeks górny koniec^{Źródło: Hays}

Wyzwaniem w przypadku pozaetatowych form zatrudnienia pozostają jednak kwestie prawno‑administracyjne. Badani pracodawcy wymieniają następujące bariery zniechęcające ich do wprowadzania rozwiązań pracy tymczasowej: kwestie prawne związane z poszczególnymi umowami (66%), inne aspekty organizacyjne, np. związane z dostępem do danych (34%) oraz  konieczność dostosowania procesów w firmie do innych form zatrudnienia (26%).

Nowa twarz pracownika tymczasowego

Przez wiele lat zatrudnienie pozaetatowe traktowane było jako gorsza alternatywa umowy o pracę, kojarzona często z pracownikami fizycznymi, ale obecnie to postrzeganie się już zmienia. Praca czasowa jest z powodzeniem wykorzystywana na stanowiskach wszystkich szczebli, również menedżerskich, a w przypadku kontraktorów – nawet dyrektorskich. Stanowiska asystenckie zajmuje 34% pracowników umysłowych pracujących w oparciu o elastyczne formy zatrudnienia, a w przypadku działalności specjalistycznych nawet 57%. Niezależni eksperci, menedżerowie i dyrektorzy stanowią 8% pracowników umysłowych zatrudnionych na czas określony.

Pracownicy pozaetatowi to coraz częściej specjaliści i menedżerowie, zarabiający więcej od pracowników fizycznych. To konsekwencja kilku czynników. Po pierwsze, pracownicy umysłowi coraz częściej świadomie rezygnują z pracy na etacie. Po drugie, rośnie świadomość praw wśród osób aktywnych zawodowo, dzięki czemu maleje skala niewłaściwego zastosowania pracy tymczasowej wobec tych pracowników, którzy powinni być zatrudnieni na stałe.

Młodzi pracownicy są bardziej elastyczni

Największy odsetek pracowników umysłowych, współpracujących z firmami na podstawie nowoczesnych form zatrudnienia, stanowią osoby młode. Osoby z krótszym stażem zawodowym postrzegają zatrudnienie czasowe jako możliwość zdobywania doświadczeń, a także szansę poznania firmy przed związaniem się z nią na dłużej.

69% młodych pracowników czasowych uważa także, że korzystanie z elastycznych form zatrudnienia ułatwiło im początek kariery, a 40% doświadczonych specjalistów sądzi także, że przyspieszyło tempo jej rozwoju.

Atrakcyjność nowoczesnych form zatrudnienia zwiększa fakt, że rzadko możliwe jest w tym przypadku oferowanie gorszych warunków pracownikom czasowym. Czasami jest wręcz przeciwnie – jeśli firmy poszukują wysoko wykwalifikowanych specjalistów, muszą często oferować nawet stawki atrakcyjniejsze niż w przypadku osób pracujących na etatach. Potwierdza to fakt, że co czwarty badany jako motywację do podjęcia pracy czasowej wskazał atrakcyjniejsze wynagrodzenie.

Czy oznacza to, że praca tymczasowa pozostanie zjawiskiem... stałym? W znacznym stopniu z pewnością tak będzie, ale nadal wśród pracowników tymczasowych znajduje się też wiele osób, które w ciągu ostatnich kilkunastu miesięcy miały trudność w znalezieniu zatrudnienia etatowego.  Taką przyczynę podjęcia pracy tymczasowej podawało 36% badanych (w podobnym badaniu w 2020 roku – tylko 14%).