Zmiana modeli biznesowych w dobie transformacji cyfrowej

Choć transformacja cyfrowa nie sprowadza się wyłącznie do digitalizacji dokumentów oraz automatyzacji i robotyzacji istniejących procesów, wiele organizacji w taki właśnie sposób definiuje to zagadnienie. Tylko niektóre wskazują, że wiąże się z radykalną przebudową modelu biznesowego oraz wykorzystaniem całego spektrum dostępnych obecnie technologii i rozwiązań (IoT, AI, blockchain, robotyzacja procesów, zaawansowana analityka), które będą wspierać ten proces. Jak to wygląda w europejskiej branży leasingowej?

W ostatnich latach popularne stało się stwierdzenie, że wchodzimy w czwartą rewolucję przemysłową i po epokach pary, elektryczności oraz technologii informatycznych wkraczamy w wiek nowej gospodarki. Jednak obecne przemiany mogą być o wiele bardziej przełomowe niż trzy wcześniejsze. Posłużę się dwoma analogiami.

W 1972 roku, w czasie kiedy rozszerzała się trzecia rewolucja przemysłowa, Alfred W. Crosby, odnosząc się do skutków odkrycia Ameryki w XV w., wprowadził pojęcie „wymiany kolumbiańskiej”. Odkrycie w 1492 roku Ameryki zapoczątkowało ciąg kontaktów między dwoma ekosystemami żyjącymi w izolacji. Efektem zderzenia dwóch biosfer i następnie przenikania się dwóch ekosystemów było rozpowszechnienie nieznanych wcześniej gatunków roślin i zwierząt. Na statkach podróżowali także „gapowicze” – insekty, szkodniki, mikroby i bakterie wywołujące nieznane wcześniej dla danej biosfery choroby (miało to fatalne skutki demograficzne dla rdzennej ludności półkuli zachodniej). Obecnie następuje przenikanie świata materialnego i świata cyfrowego, którego skutkiem będzie XXI‑wieczna wersja „wymiany kolumbiańskiej”.

Druga analogia prowadzi nas do 1450 roku, kiedy J. Gutenberg wynalazł ruchomą czcionkę, a następnie maszynę drukarską, co stało się katalizatorem przemian kulturowych w Europie. Doprowadziło to do rewolucji naukowej i późniejszej rewolucji medialnej.

Czytaj, inspiruj się, twórz. Daj sobie szansę na rozwój dzięki solidnej dawce harvardzkiej wiedzy. Prenumerując, masz pewność, że na bieżąco będziesz poznawać tajniki najlepszych ekspertów biznesowych. Kup teraz!

W październiku 2018 roku Silvija Seres, założycielka TechnoRocks oraz prezeska Lorn.Tech, podczas wystąpienia otwierającego konwencję Leaseurope powiedziała, że obecnie jednocześnie obserwujemy 12 „momentów Gutenberga”, do których zaliczyła: sztuczną inteligencję i big data; robotyzację i automatyzację; biotechnologię, bioinformatykę, biologię syntetyczną; energię, inteligentne miasta, inteligentne domy; druk 3D, nanotechnologie; sieci, czujniki; medycynę cyfrową; FinTechy; wirtualną i rozszerzaną rzeczywistość; genetykę; transport i drony; blockchain.

Lista obszarów, w których następuje niezwykle szybki rozwój technologii, nie jest oczywiście zamknięta. Jednak w większości z nich obserwujemy wzrost wykładniczy. Wszystkie staną się wektorami gwałtownych przemian w obecnym świecie i będą wpływać na powstawanie nowych modeli biznesowych. W niektórych opracowaniach lista nowych i przełomowych technologii jest znacznie dłuższa, na przykład K. Schwab, założyciel i prezes Światowego Forum Ekonomicznego, w książce Czwarta rewolucja przemysłowaIndeks górny 1¹ przedstawia 23 obszary głębokich zmian.

W kontekście branży leasingowej i finansowania aktywów (pod tą nazwą obok tradycyjnie definiowanego sektora leasingowego rozumiemy także sektory CFM oraz Rent‑a-Car) listę technologii należałoby nieco zmodyfikować. W mojej ocenie będą to:

1. Sztuczna inteligencja, big data, cloud computing.

2. Internet rzeczy (IoT), w tym samochody jako platforma IoT dla aplikacji i usług.

3. Robotyzacja i automatyzacja.

4. Elektromobilność.

5. Autonomiczne pojazdy.

6. Nowe formy transportu, na przykład boty, drony, latające taksówki i samochody.

7. Inteligentne: miasta, fabryki, transport, logistyka.

8. Energia odnawialna.

9. Druk 3D.

10. Blockchain.

Wymienione technologie w połączeniu z wszechobecnym mobilnym modelem interakcji (connected lifestyle) zmienią sposób funkcjonowania wspomnianej branży leasingowej i finansowania aktywów, a przy okazji całego ekosystemu biznesowego. Nieprzypadkowo na pierwszych dwóch miejscach wymieniłem big data, sztuczną inteligencję oraz internet rzeczy. Technologie mobilne wraz z niezliczoną liczbą czujników i sensorów pozwolą na generowanie danych, w tym danych behawioralnych, na niespotykaną dotychczas skalę. W konsekwencji szybkiego i jednoczesnego rozwoju wielu nowych technologii obecne modele biznesowe ulegną modyfikacji, powstanie też wiele nowych.

Obserwujemy odchodzenie od gospodarki posiadania i będącej jej późniejszą wersją gospodarki finansowania w kierunku modeli biznesowych „na żądanie” oraz gospodarki współdzielenia – w efekcie powstają nowe obszary biznesu oparte na modelu współdzielenia oraz modelu subskrypcyjnym. Obserwujemy również ekspansję i dywersyfikację oferty dostawców usług mobilności. Wielce prawdopodobne, że obejmie ona także usługi finansowe. Jak na te zmiany reaguje europejska branża leasingowa?

Wyzwania i bariery na drodze transformacji

Odpowiedź przynoszą badania, które przeprowadziła firma Alfa w latach 2018 i 2019. Ich rezultaty zostały przestawione w raportach Digital Directions. Z badania z 2018Indeks górny 2² roku wynika, że choć 98% menedżerów branży leasingowej rozumie wyzwania, jakie niesie digitalizacja, tylko 47% pilotażowo wprowadza rozwiązania cyfrowe, a zaledwie 16% deklaruje, że zbudowało w pełni cyfrowy biznes. Aż 73% respondentów wskazuje, że głównym celem tych zmian jest usprawnienie obecnych procesów i poprawa efektywności działania. Sugeruje to, że transformacja cyfrowa ma wspierać obronę obecnego modelu biznesowego wraz z bieżącymi źródłami i strukturą przychodów. Dla 34% digitalizacja oznacza zbudowanie „cyfrowego ekosystemu”, w którym firma leasingowa będzie działała jako swego rodzaju cyfrowy hub dla klientów, kluczowych dostawców, pozostałych partnerów biznesowych i pracowników. Również 34% wskazuje, że wprowadza rozwiązania wielokanałowe i wszechkanałowe, pozwalające na zapewnienie klientowi spójnego doświadczenia niezależnie od kanału komunikacji (bezpośredni, telefoniczny, internetowy, mobilny, chat, media społecznościowe).

Z kolei z badania przeprowadzonego w 2019 rokuIndeks górny 3³ wynika, że wśród firm potwierdzających wdrażanie cyfrowej transformacji 92% deklaruje, że posiada cyfrową strategię, która jest spójna z ogólnymi celami organizacji. 59% respondentów twierdzi, że było w stanie zidentyfikować dane partnerów zewnętrznych, które mogą pozwolić na wyciągnięcie wartościowych wniosków, zaś 89% potwierdza, że ma w zespole zarządczym osobę, która łączy wiedzę biznesową z techniczną.

Zrozumienie potrzeb klienta otworzy drogę do przeprojektowania całościowej propozycji wartości zgodnie z trendami i możliwościami technologicznymi.

Badania wskazują bariery utrudniające digitalizację. Ankietowani wymieniają: ograniczenia istniejących systemów, małą zdolność do adaptacji nowych technologii, zasoby, doświadczenie oraz umiejętności obecnego zespołu menedżerskiego i pracowniczego. Luka umiejętności obejmuje: ogólną świadomość cyfrową (78%), data science (70%), uczenie maszynowe/sztuczną inteligencję (62%), inne nowe technologie (47%) oraz tradycyjne umiejętności IT (28%).

Podobne wyniki, jeśli chodzi o wyzwania pojawiające się podczas realizowania inicjatyw digitalizacyjnych, prezentuje specjalizująca się w doradztwie dla sektora leasingowego firma InvigorsIndeks górny 4⁴. W prowadzonych przez nią badaniach 70–90% respondentów wskazuje na ograniczenia technologiczne (istniejące systemy i zdolność adaptacji nowych technologii), zaś 77–85% na umiejętności obecnych zespołów, kulturę organizacyjną i strukturę.

Aż 83% uczestników tegorocznego kongresu Leaseurope, który odbył się w październiku w Budapeszcie, w interaktywnej ankiecie stwierdziło, że wykorzystuje zbyt dużą część swoich zasobów w celu sprostania wymogom regulacyjnym i ostrożnościowym, co istotnie ogranicza zdolności kapitałowe i organizacyjne firm leasingowych do wdrażania zmian biznesowych, w tym w zakresie transformacji cyfrowej.

W kontekście powyższych danych warto wskazać dwie istotne kwestie: ?

• transformacja cyfrowa powinna przede wszystkim wspierać transformację (bądź adaptację) modeli biznesowych, tak aby były bardziej dopasowane do wyzwań przyszłości;

• poszczególne segmenty rynku znacznie różnią się od siebie, zatem zakres wprowadzanych zmian może być istotnie inny w jego poszczególnych segmentach.

Projektowanie procesu

Aby dobrze zaprojektować proces transformacji cyfrowej, trzeba najpierw zdefiniować, w jaki sposób nowe technologie mogą wspierać firmę leasingową w lepszym zaspokojeniu potrzeb klienta (obecnych i przyszłych) oraz istotnie poprawić jego doświadczenia w relacjach z nią. Głębokie zrozumienie jego potrzeb otworzy drogę do przeprojektowania całościowej propozycji wartości zgodnie z obecnymi trendami, możliwościami technologii i doświadczeniami klienta w interakcjach za pośrednictwem różnych kanałów, w tym mobilnych. W procesie projektowania nowej propozycji wartości powinni też aktywnie uczestniczyć sami klienci.

Właściwe rozpoznanie potrzeb będzie wymagało analizy danych oraz docelowo wykorzystania uczenia maszynowego i sztucznej inteligencji. Do osiągnięcia tego celu potrzebne są inwestycje we właściwe systemy CRM, które będą gromadziły niezbędne informacje, ale też wspieranie kultury innowacyjności i włączenie pracowników w tworzenie oraz rozwijanie nowych idei. Analiza wewnętrznych i zewnętrznych zbiorów danych będzie wspierała budowę i ewolucję modeli biznesowych oraz odpowiednie wykorzystanie nowych technologii.

W dalszej kolejności należy określić możliwy wpływ nowych rozwiązań i technologii na poprawę sprawności operacyjnej i efektywności działania przedsiębiorstwa. Pozwoli to na daleko idącą racjonalizację produktów finansowych i optymalizację procesów oraz podjęcie decyzji dotyczących inwestycji we właściwe narzędzia wsparcia. Istotne w tym procesie będzie także zintegrowanie nowych rozwiązań z systemami kluczowych dostawców i partnerów biznesowych oraz wspólne ich rozwijanie. W efekcie podjęcia powyższych działań możliwa będzie przebudowa i redefinicja obecnych modeli biznesowych.

Efekty zmian

Na początku stwierdziłem, że przenikanie się świata materialnego i cyfrowego nieuchronnie doprowadzi do głębokich przeobrażeń. Już obserwujemy, że w ciągu ostatnich kilku lat na rynku pojawiło się wiele nowych usług, jak na przykład nowe usługi mobilności (wspólne użytkowanie, wspólne przejazdy, platformy obsługujące przewozy osób, mikromobilność), integracja szeregu niezależnych dziś usług pod parasolem MaaS (Mobility as a Service – mobilność jako usługa), programy subskrypcyjne i usługi na żądanie.

W niedalekiej przyszłości będziemy świadkami dywersyfikacji i ekspansji na nowe obszary szybko rozwijających się i działających już w skali regionalnej i globalnej dostawców usług mobilnych (usługi finansowe mogą stać się częścią ich platform, a także jednym z obszarów ekspansji). Organizacja transportu będzie się odbywać za pomocą platform, pojawią się nowe formy logistyki miejskiej i biznesowej (dostawy hub‑hub, boty jako środki dostawy tzw. ostatniej mili, drony–dostawcy, autonomiczne wózki widłowe, elektryczne i autonomiczne pojazdy), wzrośnie znaczenie miast jako odrębnych ekosystemów mobilności osób i towarów. Na znaczeniu będą zyskiwać gospodarka współdzielenia (sharing economy) oraz gospodarka obiegu zamkniętego (circular economy). Samochody będą generowały terabajty danych i staną się swego rodzaju platformami sprzedażowymi, co pozwoli na generowanie nowych usług i źródeł przychodów. Odrębną kategorią przenikającą do świata materialnego ze świata cyfrowego będzie olbrzymia liczba danych, pozwalająca na coraz lepsze rozpoznanie potrzeb klientów, ich preferencji i zachowań w skali dziś nieosiągalnej oraz zbudowanie modeli predykcyjnych.

Czy tego rodzaju scenariusze pozwalają obecnym graczom na komfort wykorzystania nowych technologii tylko do poprawienia (nawet istotnego) efektywności procesów? Być może dla nielicznych firm, które mają długotrwałe i bardzo bliskie relacje z klientami i wspólnie z nimi budują nowe rozwiązania, jest to właściwa droga. Natomiast dla większości przedsiębiorstw funkcjonujących na rynku może się okazać niewystarczająca.

Na rynku pojazdów, kluczowym dla wielu firm leasingowych, zajdą daleko idące zmiany. Bank inwestycyjny Goldman SachsIndeks górny 5⁵ w opublikowanym w czerwcu 2019 roku raporcie wskazuje, że w najbliższych 10 latach na rynku mobilności zajdą większe zmiany w zakresie sposobu przemieszczania się osób i towarów niż w jakiejkolwiek innej dekadzie od czasu powstania samochodu. Na podział przyszłych przychodów w biznesie związanym z mobilnością osób i przedmiotów, zdaniem banku, będą miały wpływ nowe technologie i modele biznesowe oraz istotne zmiany w sposobie funkcjonowania transportu. Goldman Sachs wskazuje, że w ostatniej dekadzie za pośrednictwem venture capital zainwestowano ponad 120 miliardów dolarów w nowe przedsięwzięcia w tym obszarze, z czego 100 miliardów dolarów w ostatnich czterech latach.

Można założyć, że pojawienie się nowych dostawców usług otworzy możliwości dalszego wzrostu dla tradycyjnych dostawców finansowania, jednak niekoniecznie tak musi się stać. Na szybko rosnących rynkach do tradycyjnych dostawców finansowania, jakimi są banki i firmy leasingowe (w wielu przypadkach spółki zależne banków) oraz instytucje działające przy firmach producenckich, dołączą nowe platformy usługowe. A czynnikiem decydującym o sukcesie, oprócz dostępu do finansowania, stanie się jakość i częstotliwość interakcji z klientem oraz wielkość zbiorów zgromadzonych danych.

Ilustracją takiego podejścia może być sukces, działającej w segmencie usług przewozowych, firmy Didi Chuxing, która powstała w 2012 roku. Sześć lat później Didi Chuxing posiadała 550 milionów zarejestrowanych użytkowników i 21 milionów kierowców oraz odnotowała 10 miliardów obsłużonych przejazdów. Przedsiębiorstwo ma szczególnie silną pozycję w Chinach, konsekwentnie prowadzi ekspansję globalną (na przykład poprzez partnerstwo oraz inwestycje w funkcjonującą m.in. w Polsce firmę Bolt, znaną wcześniej pod marką Taxify). Oferuje usługi zarówno konsumentom, jak i miastom. W 2018 roku wraz z 30 innymi firmami (w tym wieloma niechińskimi), włączając producentów, dostawców komponentów i podzespołów samochodowych, stworzyło D‑Alliance, którego celem jest zbudowanie budżetowego samochodu elektrycznego przeznaczonego do współużytkowania. Firma, przedstawiając swoją wizję na stronie internetowej, informuje, że chce być największym na świecie operatorem sieci pojazdów.

Didi Chuxing nie jest jedyną tego typu organizacją o ambicjach globalnych. Obecnie wyceną rynkową większą niż Didi może się poszczycić znany również z naszego rynku i działający w skali globalnej Uber.

Poznaj sposób myślenia najlepszych liderów »

Jaki zatem wpływ na przyszły kształt branży leasingowej będzie miało powstanie nowych branż i nowych, działających w odmiennych modelach, firm operujących zarówno w skali globalnej, jak i w niszach?

Wiele wiodących firm leasingowych, w tym producenckich, w szybkim tempie przebudowuje modele biznesowe. Niektóre decydują się również na współpracę. W ostatnim czasie doszło do połączenia sił BMW i Daimlera w pięciu obszarach: wspólnego użytkowania, platform obsługujących przewozy osób, mobilności jako usługi MaaS, zamawianiu usług parkingowych i ładowaniu pojazdów elektrycznych. W raporcie rocznym za 2018 rok Daimler poinformował także, że Daimler Financial Services zainwestował w nowozelandzką firmę Soul Machines, aby móc wprowadzić sztuczną inteligencję i systemy inteligencji emocjonalnej do procesu sprzedaży usług w przyszłości. Tym samym Daimler stał się pierwszym producentem samochodów z segmentu premium, który zainwestował w rozwój aplikacji inteligencji emocjonalnej.

Daleko idących zmian możemy oczekiwać także poza rynkiem pojazdów oraz poza rynkiem konsumenckim. Wpływ nowych technologii jest coraz silniejszy także w korporacjach. Wskazuje na to m.in. bank inwestycyjny Morgan Stanley w raporcie Inwestując w drugi wiek maszyny – wybierając zwycięzcówIndeks górny 6⁶. W raporcie, którego tytuł nawiązuje do kultowej książki Erika Brynjolfssona i Andrew McAfee’ego – dwóch naukowców z MIT – Morgan Stanley wskazuje sześć kluczowych technologii, które przyczynią się do szybkiego wzrostu biznesu do roku 2025. Będą nimi: oprogramowanie dla sztucznej inteligencji, pojazdy autonomiczne, hardware dla internetu rzeczy, oprogramowanie przemysłowe, robotyka oraz półprzewodniki. Bank wskazuje, że należy oczekiwać bardzo zasadniczego wzrostu robotyzacji produkcji oraz produktywności.

Perspektywy branży

Firmy leasingowe staną w obliczu konieczności wspierania wzrostu nowych sektorów, nowych modeli biznesowych swoich klientów i finansowania nowych rodzajów aktywów i oprogramowania. Otworzy to zarówno wiele możliwości wzrostu, jak i zagrożeń, jednak i jedne, i drugie będą wymagały modyfikacji dotychczasowego podejścia, sposobu działania, oceny ryzyka i współpracy z klientami.

Wychodząc naprzeciw zachodzącym zmianom, poszczególne organizacje wprowadzają różnorodne rozwiązania wpisujące się w projekty cyfrowej transformacji. Ciekawych przykładów dostarcza raport Digital DirectionsIndeks górny 7⁷ firmy Alfa. Oto niektóre z tych rozwiązań.

Ford Motor Credit nawiązał współpracę ze specjalizującą się w zakresie uczenia maszynowego firmą ZestFinance w celu zastosowania tej technologii w modelach scoringowych w obszarze ryzyka. Model scoringowy wykorzystywany przez Ford Motor Credit dawał bardzo dobre rezultaty. Jednak model zbudowany wspólnie ze specjalistami od uczenia maszynowego może jeszcze bardziej obniżyć straty kredytowe, ale też podnieść poziomy akceptacji wniosków kredytowych, w szczególności dla młodszych generacji kredytobiorców, których historia kredytowa jest krótka. Ze względu na to, że milenialsi odpowiadają dziś za zakupy około 29% samochodów w Stanach Zjednoczonych, możliwość podwyższenia poziomu akceptowalności wniosków kredytowych dla tej grupy bez zwiększania poziomu ryzyka kredytowego może dać istotną przewagę konkurencyjną.

Bank Capital One połączył siły z fintechem Vroom, funkcjonującym w obszarze kupna i sprzedaży samochodów używanych. Capital One udostępnił swój produkt finansowania samochodów za pośrednictwem intefejsu API, dzięki czemu klienci zamierzający nabyć samochód używany mogą uzyskać wstępne decyzje o przyznaniu finansowania.

Do tradycyjnych dostawców finansowania, jak banki, firmy leasingowe czy instytucje działające przy firmach producenckich, dołączą nowe platformy usługowe.

Nieco inne rozwiązanie zaproponowała firma Black Horse, spółka Lloyds Banku zajmująca się finansowaniem pojazdów. Spółka ta wprowadziła działające w technologii chmurowej rozwiązanie pozwalające klientom w Wielkiej Brytanii na uzyskanie ofert finansowania na motocykle i skutery z Grupy Piaggio. Rozwiązanie wykorzystuje system zewnętrznego dostawcy, iVendi, do generowania ofert z wykorzystaniem API.

Arval, jedna z największych firm w branży CFM, rozwija własną platformę telematyczną ARTEL, aby lepiej zrozumieć zachowania klientów i dzięki temu móc rozwijać nowe produkty i usługi.

Toyota otworzyła swoje laboratorium współpracy (Collaboration Laboratory, Co‑Lab) w Kalifornii, aby zapewnić dostęp do swoich zasobów twórcom i innowatorom pracującym nad nowymi produktami i usługami oraz inicjatywami, które mogą doprowadzić do przekształceń w zakresie mobilności. Intencją Toyoty jest zastosowanie holistycznego podejścia uwzględniającego aspekty fizyczne, psychologiczne, społeczne i techniczne, w związku z czym Co‑Lab będzie platformą działań dla różnorodnych twórców i innowatorów, w tym inżynierów, naukowców, projektantów, przedsiębiorców, a nawet artystów.

Powyższe przykłady wskazują, że firmy leasingowe oraz firmy działające w sektorach motoryzacyjnym i mobilności, podobnie jak instytucje w szeroko rozumianym sektorze finansowym, wprowadzają zmiany pozwalające na świadczenie usług w sposób w pełni zautomatyzowany, łącząc poszczególne elementy ekosystemów za pomocą aplikacji, otwartego oprogramowania, interfejsów programistycznych API, wykorzystując analitykę danych, uczenie maszynowe i sztuczną inteligencję oraz stosując technologie chmurowe. Na rynku znajdziemy wiele przykładów działań podejmowanych przez zarówno globalnych, jak i lokalnych graczy.

Jeśli chodzi o branżę leasingową, pewna część rynku także znajdzie się w awangardzie zmian. W otoczeniu sektora leasingowego – podobnie jak w sektorach bankowości i ubezpieczeń, gdzie powstał duży ekosystem nowych firm, tzw. FinTechów, InsurTechów, RegTechów, WealthTechów czy Neobanków – również będą powstawały nowe przedsięwzięcia. Wyjdą one z ofertą zarówno w obszarach stanowiących pole działania firm leasingowych, jak i zupełnie nowych. Ich pojawienie będzie katalizatorem zmian i umożliwi budowanie nowych partnerstw. W odróżnieniu od tradycyjnych graczy ich nowe modele biznesowe będą zbudowane na potrzeby interakcji między systemami wspieranymi przez dane.

? ? ?

Efektem przenikania się światów materialnego i cyfrowego będzie powstanie nowych metod konsumpcji, produkcji, przemieszczania się i przemieszczania rzeczy oraz ładunków, a przede wszystkim powstanie nowych modeli współpracy z klientami i zaspokajania ich potrzeb. Wszystkie te zmiany będą kontekstowe dla branży leasingowej, od dekad związanej z finansowaniem pojazdów, maszyn i urządzeń oraz komputerów i urządzeń biurowych, a także wynajmem pojazdów i zarządzaniem flotami. Mogą one mieć zarówno destrukcyjny, jak i twórczy wpływ na sektor. Wierzę w zdolność adaptacyjną całego sektora i poszczególnych firm, bowiem dotychczasowy sukces był budowany na bliskiej współpracy z klientami i umiejętności dostarczania produktów i usług.

Jednak proces adaptacji musi postępować szybko, ponieważ tempo zmian jest zawrotne. Pamiętając, że centralnym punktem transformacji cyfrowej nie jest technologia, lecz zaspokojenie potrzeb klientów, a także kultura i nastawienie organizacji, firmy leasingowe muszą podejmować intensywne wysiłki prowadzące do przebudowy swoich modeli biznesowych i struktur. Powinny także budować otwartą na współpracę i włączającą kulturę organizacyjną, uzupełniać luki kompetencyjne i wdrażać nowe technologie.

1. K. Schwab – Czwarta rewolucja przemysłowa, wyd. Studio EMKA, 2018.

2. Digital Directions. Exploring digitalization in the asset finance industry – alfasystems.com/digitaldirections.

3. Digital Directions. Part 2. Realising your digital journey – alfasystems.com/dd2.

4. Leaseurope 2019 CEO Business Council – Leaseurope i Invigors.

5. The Future of Mobilty, Goldman Sachs Equity Research, 04.06.2019.

6. Investing in the Second Machine Age – Picking the Winners – Morgan Stanley research, 09.07.2019.

7. Digital Directions. Exploring digitalisation…