Oczekiwania przedsiębiorców wobec działań państwa są proste: stworzyć przyjazne, transparentne warunki prowadzenia biznesu.
Polscy przedsiębiorcy od lat nie są usatysfakcjonowani z sytuacji prawnej i działań rządu, które nie sprzyjają prowadzeniu działalności gospodarczej. Zwracają uwagę przede wszystkim na zbyt wysokie składki ZUS, na co wskazuje 56% respondentów najnowszego Badania Polskiej Przedsiębiorczości, które zostało zrealizowane za zlecenie inFaktu. Dużym problemem są dla nich również skomplikowane przepisy (40%) oraz częstotliwość wprowadzanych w nich zmian (52%). Co więcej, wprowadzone regulacje takie jak Polski Ład przez 80% respondentów uważane są za niesprawiedliwe.
– Państwo tworzy otoczenie prawne, w którym działają firmy. Odpowiada za system podatkowy i transparentność zasad prowadzenia działalności ekonomicznej. Jednak, jak pokazuje najnowsze „Badanie Polskiej Przedsiębiorczości” oraz wynikający z niego Indeks inFakt za rok 2022 na poziomie -19,3 pkt, zdecydowana większość firm ocenia warunki prowadzenia działalności gospodarczej w Polsce negatywnie. Trzeba jednak dodać, że ocena ta już od lat jest bardzo negatywna – komentuje dr Anna Czarczyńska, kierowniczka Akademii Kompetencji Menedżera oraz Centrum Zrównoważonego Rozwoju Akademii Leona Koźmińskiego.
Jak dodaje ekspertka, prognozy przedsiębiorców co do spodziewanych kolejnych ewentualnych poczynań władz są zdecydowanie negatywne. 80% respondentów ocenia je jako potencjalnie pogarszające sytuację biznesu. Zdaniem dr Czarczyńskiej świadczy to o totalnym braku zaufania biznesu do państwa i traktowaniu instytucji państwowych jako opresyjnych.
Przedsiębiorcy cenią dostęp do wykwalifikowanych pracowników
Chociaż warunki prowadzenia firmy w Polsce są, mówiąc oględnie, dość trudne, większość badanych (61%) przyznaje, że posiadanie własnego biznesu przynosi im satysfakcję. Jak wynika z badania, satysfakcja z prowadzenia własnej firmy jest mocno powiązania z poczuciem niezależności (61%) oraz możliwością poświęcania się temu, co naprawdę lubi się robić (31%) oraz szansą na samorealizację (19%). Co ciekawe, zdaniem 18% respondentów prowadzenie biznesu pozwala na poświęcenie większej ilości czasu rodzinie. Polscy przedsiębiorcy chwalą też sobie dostęp do wykwalifikowanych pracowników (33% wskazań) oraz dobrą jakość usług księgowych (26%), które są outsourcowane średnio u 75% respondentów. Warto dodać, że zaledwie 5% badanych zmieniło w 2022 roku (pełnym niejasności podatkowych) obsługę księgową.
– Prowadzenie firmy na pewno jest mocno angażujące, praca nie kończy się wtedy o określonej z góry godzinie. Dodatkowo przedsiębiorcy odpowiadają nie tylko za siebie, ale również za pracowników. Jak pokazuje badanie, cenią sobie jednak swobodę, jaką daje prowadzenie własnej działalności. Poczucie wpływu na swój biznes i kierunki jego rozwoju daje im wiele satysfakcji – mówi Piotr Juszczyk, Główny Doradca Podatkowy w inFakcie.
Utrzymanie stabilności finansowej w 2023 roku będzie wyzwaniem
Sytuację polskich przedsiębiorstw znacznie pogorszyła pandemia, aż u 84% respondentów ograniczyła ona możliwość wzrostu biznesu i wpłynęła na spadek inwestycji. W wielu firmach konieczna była też redukcja kosztów. Odczuwalny jest także wpływ wojny, w szczególności w przedsiębiorstwach z takich sektorów, jak handel, transport i logistyka. Kolejną bolączką firm jest inflacja cen producentów, która w lutym osiągnęła wartość 26,7%. Aby zabezpieczyć swoją działalność, 62% respondentów przyznaje, że podjęło się szukania nowych rynków zbytu, wprowadziło rozwiązania wpływające na oszczędność energii, ale i niestety ograniczenia w inwestycjach.
Zdaniem Piotra Juszczyka większość przedsiębiorców w Polsce mimo wszystko, poradziła sobie z tą trudną sytuacją i jeśli znów nie wydarzy się „coś” nieoczekiwanego, to w 2024 roku gospodarka powinna wrócić na odpowiednie tory. W innym tonie wypowiada się dr Czarczyńska, która podkreśla, że bez wsparcia rządu, poczucie satysfakcji z prowadzenia własnego biznesu może nie wystarczyć.
– Przedsiębiorca jest predestynowany do wprowadzania w życie innowacyjnych rozwiązań, udoskonalania oferty rynkowej, podejmowania ryzyka czy bycia proaktywnym. Sukces Schumpeterowskiego „małe jest piękne” to współpraca bazująca na partycypacji, zaangażowaniu i aktywności. Nic zatem dziwnego, że pomimo trudności poziom satysfakcji przedsiębiorców przekracza aż 60%, a jej podstawą jest niezależność i poczucie wpływu. Natomiast oczekiwania najmniejszych podmiotów na rynku są bardzo proste. Sprowadzają się do postulatu wyrażonego przez jednego z respondentów: „żeby przedsiębiorca był traktowany jak człowiek, a nie jak złodziej. Mniejsze kontrole, więcej zaufania”. Tylko tyle – konkluduje ekspertka.
Podejście respondentów co do przyszłości jest mało optymistyczne. Ich zdaniem w 2023 roku trudno będzie utrzymać stabilność finansową. 44% przedsiębiorców uważa, że sytuacja finansowa ich firmy pogorszy się, 28% – że pozostanie bez zmian. Tylko 14% spodziewa się, że będzie osiągać wyższe dochody.
Polski biznes w liczbach – jest stabilnie, ale brakuje optymizmu
Na podstawie wyników Badania Polskiej Przedsiębiorczości wyliczono wskaźnik nastrojów przedsiębiorców, tzw. inFakt Indeks. Ankietowanych poproszono o skomentowanie m.in. poziomu satysfakcji z prowadzonego biznesu, łatwości prowadzenia działalności gospodarczej w Polsce oraz bieżącej i prognozowanej sytuacji finansowej. Indeks może przyjmować wartości na skali od -100 pkt. do 100 pkt., przy czym -100 pkt. oznacza skrajny pesymizm, 0 pkt. – równowagę, a 100 pkt. – skrajny optymizm.
Indeks za 2022 rok wyniósł -19,3 pkt. Złożyły się na niego następujące elementy:
• łatwość prowadzenia działalności gospodarczej, oceniona na -62 pkt (-2 pkt rdr);
• zmiana kondycji finansowej firmy w ciągu ostatniego roku, oceniona na -21 pkt (+8,3 pkt rdr);
• spodziewana kondycja finansowa firmy w ciągu kolejnego roku, oceniona na -19,5 pkt (+4,2 pkt rdr);
• poziom satysfakcji z prowadzenia własnego biznesu, oceniony na 25,5 pkt (-4,2 pkt rdr).
Opracowanie: Paulina Kostro
