Zmiany demograficzne i rozwój technologiczny wymusiły zmiany w modelu pracy w nowoczesnych firmach, a także usprawnienia w sposobach zarządzania organizacjami.
Typowy dzień Rahaf, dwudziestokilkuletniej niezależnej konsultantki ds. marketingu, uczestniczącej w badaniach nad stylem życia i pracy młodych ludzi, zrealizowanych i opisanych przez Dona Tapscotta w książce Grown Up Digital How the Net Generation is Changing Your WorldIndeks górny 11, to ustawiczne spotkania i telekonferencje przeplatane godzinami spędzonymi z przyjaciółmi na internetowych czatach, na zakupach, w siłowni, oczywiście z wszechobecnym iPodem i nieodłącznym telefonem komórkowym pod ręką. W podobny sposób żyje i pracuje coraz większa grupa przedstawicieli tzw. millenials, nazywanych również Generacją Y, a więc liczącego już ponad 200 milionów pokolenia urodzonego w krajach rozwiniętych w latach 1981 (start MTV) – 1996 (początek komercjalizacji internetu). Ich ambicje wykraczają poza karierę zawodową. Jak ujęła to Heidi Locke Simon z firmy Bain, zamiast poświęcać 100% swojego czasu na wypełnianie obowiązków służbowych, przedstawiciele nowej generacji wolą przeznaczyć 60% czasu na pracę, 20% na działania non profit i pozostałe 20% na planowanie własnego biznesuIndeks górny 22.
Zmiany w modelu pracy
Fala oswojonych z nowoczesnymi technologiami, nastawionych na ustawiczny kontakt i współpracę, innowacyjnych i żyjących w coraz szybszym tempie ludzi zmieni model pracy w nowoczesnych korporacjach i wpłynie na styl życia społeczeństwa. Już dziś ponad 4,2 miliona Amerykanów choć częściowo pracuje w domu (do 2011 roku będzie to 73% ogółu zatrudnionych w Stanach Zjednoczonych i 30,4% pracowników na całym świecieIndeks górny 33). Badania Work Design Collaborative, organizacji zajmującej się analizą zmian w środowisku pracy, pokazują, że już dziś amerykańskie „białe kołnierzyki” dzielą swoje zadania niemal po równo na te wykonywane w biurze, w domu i w tzw. innych miejscach, przede wszystkim kawiarniach, bibliotekach i parkachIndeks górny 44. Telepraca i praca mobilna są coraz popularniejsze także w Polsce. W 2007 roku co drugi badany deklarował, że chciałby pracować z domu zawsze, kiedy ma taką potrzebę, a aż 40% potwierdziło, że korzysta z takiej możliwościIndeks górny 55.
Praca i rozrywka w jednym
Efektem tych zmian w sposobie pracy jest rosnąca popularność komputerów przenośnych. Jak przewidują specjaliści z firmy Gartner, w 2009 roku ponad połowę globalnej sprzedaży komputerów osobistych, tj. około 170 milionów sztuk, stanowić będą notebookiIndeks górny 66.
Według firmy Gartner już w tym roku ponad połowę globalnej sprzedaży komputerów osobistych będą stanowić laptopy. Wzrost popytu na komputery przenośne to efekt przede wszystkim zmian stylu pracy i życia obserwowany w społeczeństwach krajów rozwiniętych.
W Polsce w 2007 roku komputerami przenośnymi dysponowało 11% gospodarstw domowychIndeks górny 77. Zmiany te stanowią poważne wyzwanie dla producentów sprzętu komputerowego. „Nowoczesne komputery przenośne stały się dziś uniwersalnym narzędziem, wykorzystywanym zarówno do pracy, jak i do rozrywki” – mówi Grzegorz Wachowicz, odpowiedzialny za sprzedaż i marketing komputerów VAIO w Sony Poland. Z jednej strony muszą więc oferować podstawowe funkcje potrzebne w zastosowaniach profesjonalnych (dostęp do internetu, poczty elektronicznej, obsługę podstawowych aplikacji biurowych i integrację z urządzeniami takimi jak drukarka czy skaner). Z drugiej – muszą odpowiadać rosnącym potrzebom użytkowników w zakresie rozrywki. Jak wynika z badań Intel Digital Lifestyle Report 2005, przeciętny mieszkaniec Europy Zachodniej na korzystanie z internetu poświęca niemal dokładnie tyle samo czasu, co na słuchanie płyt, radia i oglądanie telewizji (dokładnie 11 wobec 13,7 godziny). Już co czwarty Europejczyk deklaruje, że w poszukiwaniu rozrywek nie musi wychodzić z domu. 60% z nich ma w domu komputer osobisty, odtwarzacz DVD, kamerę, telefon komórkowy i telewizor cyfrowy. Prawie co piąty (19%) ma w domu dostęp do sieci bezprzewodowej integrującej te wszystkie urządzenia.
Jeden komputer, wiele oczekiwań
W ten sposób dla rosnącej części społeczeństwa komputer przenośny stał się nieodzowną częścią codziennego życia. Niemal ten sam uniwersalny sprzęt w rękach różnych ludzi może pełnić zupełnie inne funkcje. Firma Intel podzieliła użytkowników komputerów na osiem grup (m.in. internautów, graczy, użytkowników rodzinnych, mobilnych profesjonalistów, projektantów i twórców), które mają zupełnie inne oczekiwania względem funkcjonalności sprzętu. I tak mobilni profesjonaliści szukają wytrzymałego sprzętu z pojemną pamięcią, który oferuje wysoką wydajność umożliwiającą równoległe korzystanie z kilku aplikacji i pozwala na przygotowanie efektownych prezentacji. Z kolei użytkownikom rodzinnym zależy przede wszystkim na dużej uniwersalności sprzętu, który jest wykorzystywany zarówno do pracy, jak i zabawy. Sprostanie tym wszystkim wymaganiom sprawia, że nowoczesny laptop musi, po pierwsze, być wyposażony w szereg funkcji, jeszcze kilka lat temu instalowanych jedynie w najmocniejszych komputerach stacjonarnych, i po drugie, być narzędziem zbudowanym z wysokiej jakości podzespołów.
Nowoczesne komputery przenośne stały się dziś uniwersalnym narzędziem, wykorzystywanym zarówno do pracy, jak i rozrywki.
Bogata funkcjonalność. Walter S. Mossberg, ceniony publicysta Wall Street Journal i popularny tester nowoczesnych technologii, radziIndeks górny 88, by wybierając sprzęt, nie kierować się jedynie takimi czynnikami, jak: rozmiary ekranu, waga, procesor, pamięć, twardy dysk czy system operacyjny. Uważa, że warto wziąć pod uwagę nowe, przydatne funkcje, które dziś różnicują przenośny sprzęt komputerowy, takie jak: możliwość odtwarzania plików wideo w wysokiej rozdzielczości, pojemność baterii, jakość urządzeń umożliwiających łączność bezprzewodową, wbudowane w komputer kamery i mikrofony. Nowoczesny laptop powinien być urządzeniem pozwalającym na odtwarzanie materiałów multimedialnych (filmów i zdjęć) na poziomie porównywalnym z tym gwarantowanym przez telewizory cyfrowe (a więc w standardzie High Definition Blu‑ray Disc), a także na zapis i montaż materiałów sfilmowanych kamerą HD. Powinien także umożliwiać zdalną komunikację z internetem i innymi urządzeniami elektronicznymi, najlepiej przy wykorzystaniu kilku alternatywnych technologii (WiFi, 3G, Bluetooth). Dzięki upowszechnieniu standardu DLNA (Digital Living Network Alliance), definiującego komunikację pomiędzy urządzeniami, komputer staje się stacją zarządzającą domową elektroniką, którą naszpikowane są nowoczesne domy. Wysoka jakość.
Wykorzystanie komputerów przenośnych do wielu różnych celów powoduje ich szybsze zużycie. Dlatego coraz większe znaczenie dla użytkowników ma jakość wykonania samego komputera i użytych podzespołów. Decydują one nie tylko o tym, jak długo użytkownik będzie mógł korzystać z komputera, ale także jakich programów będzie mógł używać. Ustawiczny rozwój oprogramowania i standardu zapisu multimediów wymusza regularną wymianę sprzętu, która w tej chwili odbywa się co trzy – cztery lataIndeks górny 99. „Wielu kupujących, którzy przy wyborze komputera kierują się ceną, nie zdaje sobie sprawy z tego, jak przestarzałe i nietrwałe są podzespoły w tanich stacjach. W rezultacie muszą częściej wymieniać sprzęt tylko po to, by móc w pełni korzystać z możliwości, jakie dają nowe programy”, mówi Grzegorz Wachowicz z Sony Poland. Zbudowany z tańszych podzespołów sprzęt zwykle oznacza także wyższe koszty użytkowania wynikające z dużego poboru energii elektrycznej.
Odpowiedź producentów
Odpowiadając na nowe potrzeby, wynikające ze zmiany stylu życia i sposobów korzystania z komputerów, dostawcy sprzętu wyposażają swoje produkty w urządzenia umożliwiające łączność bezprzewodową, czytniki płyt DVD i Blu‑Ray, a także funkcje pozwalające na efektywne gospodarowanie energią. Tu dobrym przykładem są produkty Sony VAIO z wbudowanymi procesorami Intel Core 2 Duo, zapewniające wysoką wydajność, zintegrowane połączenie bezprzewodowe i możliwość kilkugodzinnej pracy na bateriach dzięki zaawansowanej technologii SpeedStep, która pozwala na selektywne uruchamianie elementów systemu operacyjnego. Wszystkie modele zostały również wyposażone w funkcję „szybkiego startu”, który umożliwia uruchomienie przeglądarki WWW i odtwarzacza mediów bez konieczności ładowania systemu Windows.
Sony oferuje kilka linii produktów dla użytkowników o różnych oczekiwaniach. I tak, z myślą o osobach zainteresowanych wykorzystaniem komputerów do pracy w trakcie podróży lub dojazdów do biura firma stworzyła serie notebooków TT i Z, cechujących się przede wszystkim doskonałą wydajnością i niską wagą. Użytkownicy często wykorzystujący komputer do oglądania filmów i zdjęć, a także osoby profesjonalnie zajmujące się obróbką obrazu i dźwięku, powinni zainteresować się komputerami Sony VAIO z serii: AW, FW i NS. Osoby, które przywiązują wagę do estetyki urządzeń, powinny zainteresować się komputerami z serii CS, dostępnymi w jednym z pięciu wyrazistych kolorów i z unikalnym zestawem akcesoriów dodatkowych.
Wszystkie komputery oferują rozbudowane funkcje komunikacyjne i multimedialne. Są wyposażone w najnowszą kartę sieci bezprzewodowej LAN 802.11a/b/g/n (Draft- -n), zapewniają wysoką prędkość połączeń i duży zasięg. W niektórych modelach VAIO jest ona uzupełniona przez wbudowane modemy 3G, które zapewniają alternatywny kanał komunikacji z internetem. Dzięki wbudowaniu urządzeń do komunikacji Bluetooth komputery można łatwo integrować bezprzewodowo z wieloma urządzeniami. Notebooki mają szereg portów umożliwiających integrację z urządzeniami, takimi jak telewizor, kamera cyfrowa czy ekran zewnętrzny.
Dodatkowo są VAIO wyposażone w napęd Blu‑ray Disc lub Blu‑ray Disc Combo, pozwalające na oglądanie materiałów wideo w formacie High Definition, a także zapis i montaż materiałów zarejestrowanych za pomocą kamery HD. Komputery mają także wbudowaną kamerę, która umożliwia prowadzenie wideokonferencji i wideorozmów.
Zapewniają również doskonałej jakości dźwięk przestrzenny w systemie Dolby Home Theatre. Niektóre modele posiadają wbudowaną zintegrowaną hybrydową cyfrowo- analogową głowicę telewizyjną z pilotem, dzięki czemu na ekranie notebooka można wygodnie oglądać i nagrywać program telewizyjny. Na każdym komputerze jest dodatkowo zainstalowane oprogramowanie Adobe, za pomocą którego można obrabiać zdjęcia i tworzyć multimedialne pokazy slajdów.
Odpowiadając na nowe potrzeby, wynikające ze zmiany stylu życia użytkowników i sposobów korzystania z komputerów, dostawcy sprzętu tacy jak Sony wyposażają swoje produkty w szereg funkcji znanych dotychczas tylko z najbardziej nowoczesnych stacji roboczych.
***
Jaki będzie efekt tych wszystkich zmian związanych ze wzrostem mobilności pracowników i rozwojem nowoczesnych technologii dla nowoczesnych organizacji? Przez dekady firmy bazowały na niemal niezmiennych procesach w zakresie rekrutacji i zarządzania personelem. „Dziś to już nie działa”, przekonuje Susan Cantrell z Accenture Institute for High Performance BusinessIndeks górny 1010. Aby zachować konkurencyjność i przyciągnąć do pracy dobrych kandydatów, firmy powinny traktować każdego z nich indywidualnie. Badania Accenture Institute for High Performance Business, przeprowadzone dwa lata temu wśród menedżerów z 51 wielkich światowych korporacji, pozwoliły na wyodrębnienie czterech podstawowych działań, które powinny podjąć organizacje w związku z rosnącym zróżnicowaniem i mobilnością personelu. Przede wszystkim: odpowiednia segmentacja personelu, umożliwienie pracownikom samodzielnego wyboru najbardziej efektywnych metod pracy, przy równoczesnym osobistym wsparciu ze strony przełożonych.
Długofalowe efekty tej ewolucji pracy mogą być jeszcze bardziej interesujące. James Katz, profesor Rutgers University, twierdzi, że doprowadzą one do reintegracji sfery społecznej i produkcyjnej, typowej m.in. dla społeczności pierwotnych. Skutki tych zmian będą miały dwojaki charakter. Z jednej strony doprowadzi to do całkowitego zniesienia granic w komunikacji. Z drugiej – skutkiem tego będzie większa presja na efektywność wynikającą właśnie z rozwoju nowoczesnych technologiiIndeks górny 1111. To wszystko oznacza jeszcze więcej wyzwań zarówno dla pracowników, jak i zatrudniających ich organizacji oraz firm wspomagających codzienne funkcjonowanie korporacji.
Wyd. McGrow‑Hill, 2009.
Cyt. za Rob Salkowitz, Generation Blended. Managing Across the Technology Age Gap, 2008.
„IDC Worldwide mobile worker population 2007–2011 forecast”, grudzień 2007.
Więcej na ten temat m.in. w „The Economist Nomads At Work. Special report on mobile telecoms”, 12 kwietnia 2009.
Badania TNS OBOP przeprowadzone we wrześniu 2007 roku na zlecenie firm D‑Link, Intel, Toshiba.
Źródło: Gartner, Global PC Forecast and Shipments „Quarterly Statistics: Database”, aktualizacja z czerwca 2008.
Badania Millward Brown SMG/KRC zostały przeprowadzone na zlecenie firmy D‑Link.
Walter S. Mossberg „Consider Your Needs, Then Use This Guide to Buying a Laptop”, Wall Street Journal, 10 kwietnia 2008.
Tego typu rekomendacje obowiązują m.in. na wszystkich najważniejszych amerykańskich uczelniach.
„The Work Force of One”, MIT Sloan Management Review, 15 czerwca 2007.
Więcej na ten temat w: „The Economist Nomads At Work. Special report…”.
