Reklama
Dołącz do liderów przyszłości i zdobądź przewagę! Sprawdź najnowszą ofertę subskrypcji
Ekspansja zagraniczna

Europa Środkowa przyciąga inwestorów

5 lutego 2020 8 min czytania
Zdjęcie Paulina Kostro - Redaktor "MIT Sloan Management Review Polska"
Paulina Kostro
Europa Środkowa przyciąga inwestorów

W Europie Środkowej przybywa technologicznych jednorożców. Wśród najwyżej wycenianych znalazły się również rodzime spółki, m.in. Allegro czy CD Projekt Red. Poziom inwestycji private equity w Europie Środkowej osiągnął wartość aż 2,8 mld dolarów, z czego 32% środków trafiło do Polski!

Zespół BIQdata wraz z ekspertami Grupy MCI przygotował pierwszy w Polsce raport: „Digital Matters: Trendy 2020 ”, w którym przeanalizowano firmy technologiczne w Europie Środkowej w sześciu sektorach: technologie, media i komunikacja; handel; finanse; transport i logistyka; zdrowie i well‑being, produkcja i usługi. Jak wynika z badania w Europie Środkowej jest łącznie 13 jednorożców, czyli firm wycenianych na ponad miliard dolarów. Natomiast największą wartość ma sektor technologii, mediów i komunikacji (TMT) – to ponad 26 mld dolarów. Z tego względu postanowiliśmy przyjrzeć mu się nieco bliżej.

TMT to najprężniej rozwijający się cyfrowy sektor Europy Środkowej w ostatnich latach. To właśnie z tego rynku pochodzi ponad połowa jednorożców w naszym regionie. Jedną z pierwszych tego typu firm był Skype – pionier internetowych wideorozmów, którego wartość plasuje się na poziomie 8,5 mld dolarów. Mimo że obecnie (od 2011 r.) znajduje się w rękach Microsoftu, niewątpliwie dał podwaliny pod kulturę technologicznych innowacji w Estonii – skąd pochodzi. Warto wspomnieć również o Czechach, gdzie sukces Avastu zaowocował rozwojem firm z sektora cyberbezpieczeństwa.

Gry komputerowe

W Polsce już pod koniec lat 80. XX w. budowano wartość rynku TMT, a to za sprawą grupy pasjonatów gier komputerowych, którzy zgromadzili się wokół popularnego wówczas czasopisma „Bajtek”. Z tej kultury w 1991 r. powstała firma Techland, producent gier komputerowych, m.in. takiego hitu jak „Call of Juarez”; a w 1994 r. – CD Projekt (obecnie CD Projekt Red), znany na całym świecie dzięki serii gier o Wiedźminie.

Dzięki sukcesom tych globalnych graczy w Polsce można spotkać coraz więcej firm gamingowych, które szukają swojej niszy. Przykładowo, wrocławska spółka Ten Square Games, specjalizująca się w grach mobilnych, wyprodukowała trójwymiarowe symulacje wędkarstwa i polowania. Co istotne, jest ona notowana na giełdzie i wyceniana przez inwestorów na blisko 400 mln dolarów. Z kolei Huuuge Games z Warszawy, specjalizujący się w mobilnych grach hazardowych, przeprowadził w 2017 r. rundę C, po której został wyceniony na ok. 300 mln dolarów.

Media cyfrowe

Jednak rodzimy sektor TMT nie tylko gamingiem stoi. Warto tu wspomnieć także o rynku medialnym, gdzie na szczególną uwagę zasługują: wydawca edukacyjny Brainly, rozwijający platformę wiedzy dla uczniów i studentów z całego świata, oraz powstała w 2014 r. Grupa Wirtualna Polska.

Jak czytamy w raporcie, do tej pory to właśnie tradycyjne media w największym stopniu uległy wdrażaniu cyfrowych rozwiązań. Problemem, który łączy je z nowymi lokalnymi czempionami*, jest zależność od rynku reklamy internetowej, czyli przede wszystkim od Google’a i Facebook’a. Z tego względu Wirtualna Polska dywersyfikuje swoje przychody poprzez przejmowanie spółek zajmujących się e‑handlem. Inną drogę natomiast obrały tradycyjne wydawnictwa, takie jak Agora czy RASP, które stawiają na cyfrowe subskrypcje.

Chmura, centra danych, hosting

Jak szacuje Market Insider, do 2025 r. rynek centrów danych w Europie Środkowej ma rosnąć średnio o 5% rocznie. Nic więc dziwnego, że naszym regionem zainteresował się amerykański gigant Google. Spółka, wraz z PKO BP i Polskim Funduszem Rozwoju, planuje stworzenie (w Warszawie) regionalnego ośrodka infrastruktury technicznej i oprogramowania Google Cloud – dla klientów z Polski i Europy Środkowej. Do ukończenia inwestycji Google prawdopodobnie będzie polegał na lokalnych spółkach. Jedną z nich jest ATM – lokalny czempion* na rynku dostawców rozwiązań centrów danych.

„Pojawienie się amerykańskiego gracza na polskim rynku chmury będzie determinowało rozwój całej branży. Inni potentaci, jak Amazon, Alibaba czy Microsoft, również będą chcieli wykroić kawałek tortu dla siebie. Polska i inne kraje regionu są postrzegane jako ważne rynki. Im dłużej operatorzy chmurowi zwlekają z wejściem na nowy rynek, tym więcej miejsca zostawiają firmom, które już tu są. Oczekuję efektu domina, który istotnie ruszy popyt na tego typu usługi w Europie Środkowej” – komentuje Maciej Kowalski, partner w funduszu MCI.

Cyberbezpieczeństwo

Nie ulega wątpliwości, że w usługach chmurowych kluczowe jest bezpieczeństwo danych i ochrona prywatności. Tego typu rozwiązania oferuje węgierski Tresorit, którego pilnie strzeżone serwery zlokalizowane są w UE, USA oraz Szwajcarii. W 2018 r. przedsiębiorstwo otrzymało 13 mln dolarów na inwestycje, które wykorzystało do rozwoju zabezpieczeń.

Aż dwa jednorożce wyróżnione w raporcie „Digital Matters” to producenci oprogramowania antywirusowego z Pragi. Mowa o Avast Software, który od 1990 r. z powodzeniem rozpowszechnia swój program w modelu freemium, oraz o jego lokalnym konkurencie AVG. Co ważne, w 2016 r. Avast przejął AVG, stając się globalnym liderem oprogramowania antywirusowego z 20,5% udziałów w rynku. Po pięciu latach stracił koronę, spadając na szóstą pozycję. Wówczas na czwartej znalazł się rumuński Bitdefender z 11% udziałów. Założona w 2001 r. spółka została wyceniona na 600 mln dolarów.

Rozwój rynku TMT

Kolejnym impulsem do rozwoju sektora będzie wprowadzenie sieci telekomunikacyjnej piątej generacji (5G). Zwiększy ona prędkość transmisji i zmniejszy opóźnienia w przesyłaniu danych, co w rezultacie przyczyni się do digitalizacji kolejnych dziedzin życia. Ponadto połączenie technologii 5G i chmury obliczeniowej ma zwiększyć pojemność, funkcjonalność i elastyczność wielu branż.

Wprowadzenie sieci 5G, która zwiększy prędkość transmisji i zmniejszy opóźnienia w przesyłaniu danych, przyczyni się do dalszego rozwoju sektora TMT.

Kolejnymi motorami rozwoju, na które wskazują autorzy raportu, są:

  1. Wykształcona i doświadczona kadra. Tradycje TMT w regionie sięgają lat 80. XX w., co sprawia, że w branżach takich jak produkcja gier czy cyberbezpieczeństwo najlepsze firmy Europy Środkowej z powodzeniem konkurują z rywalami z Doliny Krzemowej.

  2. Stosunkowo niewielkie i sfragmentaryzowane rynki Europy Środkowej nie są priorytetem dla zagranicznej ekspansji globalnych gigantów, co w połączeniu z barierą językową daje czas lokalnym graczom na klonowanie sprawdzonych rozwiązań.

  3. Znajomość języków i bliskość kulturowa zapewniają lepszą komunikację z potencjalnymi klientami i kooperantami z Zachodu.

Natomiast barierami:

  1. Ekspansja Google’a, Facebooka i Amazona na rynku reklamy internetowej oraz usług w chmurze ogranicza potencjał rozwoju spółek w tym sektorze w regionie.

  2. Stosunkowo niewielkie i rozdrobnione rynki Europy Środkowej nie sprzyjają ekspansji lokalnych graczy poza region.

  3. Brak lokalnej własności intelektualnej, która byłaby rozpoznawalna na świecie. „Wiedźmin” pozostaje wyjątkiem.

Formalności i podatki

Analizując europejskie jednorożce, warto przyjrzeć się także, gdzie przedsiębiorcom najbardziej opłaca się założyć firmę. Odpowiadamy zatem na pytanie: dlaczego polski biznesmen decyduje się na firmę w Rumunii?

Okazuje się, że aby wystartować z firmą, najbardziej trzeba się uzbroić w cierpliwość właśnie w Polsce, gdzie na załatwienie wszelkich niezbędnych formalności i procedur potrzeba nawet 37 dni. Nieco krócej można załatwiać formalności w Czechach (24 dni), Bułgarii (23 dni) i na Słowacji (21 dni). Tylko w dwóch krajach jest szansa na założenie firmy w mniej niż 5 dni – w Grecji (4 dni) i w Estonii (3 dni). Z kolei w Rumunii obowiązują jedne z najniższych kosztów prowadzenia działalności – w tym państwie obowiązkowe podatki i składki pochłoną 20% zysków firmy, a w Chorwacji – 21%. Najwięcej płacą przedsiębiorcy w Grecji, gdzie państwo „zabiera” ponad połowę (52%).

O badaniu: Celem raportu było naszkicowanie mapy spółek technologicznych (które technologie cyfrowe traktują jako kluczowy element przewagi konkurencyjnej) działających w Europie Środkowej (Bułgaria, Chorwacja, Czechy, Estonia, Grecja, Litwa, Łotwa, Polska, Rumunia, Słowacja, Słowenia, Węgry).

Skupiono się na spółkach, które potencjalnie mogą okazać się interesujące przede wszystkim dla funduszy private equity, a jednocześnie ich wpływ na gospodarki poszczególnych państw i regionu – istotny lub potencjalnie istotny. Z tego względu zaprezentowane organizacje są firmami w bardziej zaawansowanych fazach rozwoju niż start‑upy i mające wyższe niż one wyceny.

Na potrzeby opracowania przyjęto następującą klasyfikację spółek:

globalne jednorożne – spółki wyceniane na ponad miliard dolarów, działające na całym świecie;

lokalne jednorożce – spółki wyceniane na ponad miliard dolarów, działające na rynku lokalnym; > lokalni czempioni – spółki wyceniane na poziomie 60–990 mln dol., działające w Europie Środkowej;

wschodzące gwiazdy – spółki technologiczne, które zdobywając finansowanie, przeprowadziły co najmniej rundę B. Oznacza to, że mają stosunkowo stabilną pozycję rynkową i udało im się pozyskać co najmniej 10 mln dol. od inwestorów. Ich wycena najczęściej waha się na poziomie 30–60 mln dol.

O autorach
Tematy

Może Cię zainteresować

Stwórz przestrzeń mentalną, by podejmować mądre decyzje

W dynamicznych i złożonych realiach współczesnego świata liderzy coraz częściej funkcjonują w trybie działania — skupieni na zadaniach, wynikach i kontroli. Choć niezbędny, ten tryb, jeśli dominuje, prowadzi do wypalenia, słabej jakości decyzji i ograniczenia innowacyjności. Autorzy Megan Reitz i John Higgins proponują alternatywę: tryb przestrzenny — stan uważności, w którym liderzy zyskują szerszą perspektywę, dostrzegają zależności i pogłębiają rozumienie sytuacji.

Aby rozwijać przestronność w organizacjach, autorzy prezentują model SPACE, który wskazuje pięć kluczowych czynników:

  • S</strong>afety (bezpieczeństwo psychologiczne),

  • P</strong>eople (relacje sprzyjające refleksji),

  • Attention (świadome kierowanie uwagą),

  • Conflict (konstruktywna konfrontacja z różnicą),

  • Environment (środowisko wspierające refleksję).

Podkreślają, że liderzy — poprzez swoje zachowania, decyzje i sposób prowadzenia rozmów — kształtują kulturę organizacyjną i mogą (świadomie lub nie) zamykać lub otwierać przestrzeń na głębsze myślenie i autentyczny dialog. Dlatego dojrzałe przywództwo polega dziś nie tylko na działaniu, lecz także na umiejętności tworzenia i utrzymywania mentalnej przestrzeni dla siebie i innych.

Jak powinno "brzmieć" miejsce pracy? Dźwięki biura – czyli jak naprawdę brzmi nowoczesne miejsce pracy?

Podczas warsztatów z Office Managerami w listopadzie ubiegłego roku na wydarzeniu Forum Biuro i Administracja, zidentyfikowaliśmy szereg wyzwań, które realnie wpływają na codzienne funkcjonowanie biur. Niezależnie od omawianego obszaru nieustannie powracała jedna kwestia : akustyka.

W czasach hybrydowego modelu pracy, redefinicji przestrzeni biurowych i rosnącej roli dobrostanu pracowników, coraz częściej wracamy do tematu, który… dosłownie nas otacza. Akustyka – niegdyś traktowana marginalnie – dziś staje się jednym z kluczowych czynników projektowania efektywnego i przyjaznego biura.

Znaczenie akustyki w biurze

Jeśli chodzi o projekt biura, estetyka i funkcjonalność często wysuwają się na pierwszy plan. Tymczasem to właśnie akustyka bywa pierwszym aspektem, który budzi niezadowolenie użytkowników. Ma ona bezpośredni wpływ na produktywność, samopoczucie i ogólne zadowolenie pracowników. Nadmierny hałas obniża koncentrację, podnosi poziom stresu i obniża efektywność, podczas gdy dobrze zaprojektowana przestrzeń dźwiękowa wspiera skupienie, prywatność i współpracę.

O tym, jak duże znaczenie ma dźwięk – a dokładniej: jego jakość – rozmawialiśmy podczas spotkania „Dźwięki biura: jak akustyka wpływa na komfort i efektywność”, zorganizowanego przez Bene, Jabra i A+V. Wydarzenie zgromadziło ekspertów, praktyków i office managerów, a dzięki interdyscyplinarnemu podejściu mogliśmy spojrzeć na akustykę biura z różnych perspektyw: projektowej, technologicznej i użytkowej. Ekspertem wydarzenia był inżynier akustyk i realizator dźwięku – Bartek Czubak (Acoustic Masters).

Multimedia
Dobrostan: Inwestycja w przyszłość czy chwilowa moda?

Od ponad dekady wspiera ona liderów i firmy w budowaniu strategii dobrostanu i zdrowego środowiska pracy. Dowiedz się dlaczego dobrostan stał się strategicznym tematem dla biznesu, jakie wyzwania stoją przed liderami w hybrydowym świecie oraz jak skutecznie wdrożyć kulturę dobrostanu w organizacji. Ewa Stelmasiak obala mity dotyczące dychotomii między zyskiem a dobrostanem, podkreślając, że zrównoważone podejście do pracy jest kluczem do długoterminowego sukcesu. Analizuje również wpływ nowych technologii na wellbeing, wskazując na konieczność mądrego zarządzania tymi narzędziami, aby wspierały, a nie szkodziły pracownikom.

Ilustracja ukazuje nowoczesne biuro z lotu ptaka. W centrum kadru, w promieniu światła padającego z góry, dwoje pracowników prowadzi spokojną rozmowę przy małym stole. Otaczają ich puste biurka i subtelnie oświetlona przestrzeń biurowa. Kompozycja podkreśla wagę relacyjnego kontaktu, zaufania i mindful leadership w miejscu pracy. Uważne przywództwo: Jak mindful leadership rewolucjonizuje zarządzanie zespołem
Kryzys zaangażowania pracowników: globalny kontekst Współczesne organizacje stają wobec bezprecedensowego kryzysu zaangażowania i dobrostanu pracowników, który wymaga wdrożenia mindful leadership jako strategicznego rozwiązania. Najnowszy raport Gallupa ujawnia alarmujące dane: jedynie 21% zatrudnionych globalnie wykazuje pełne zaangażowanie w pracę. Co więcej, wskaźnik ten systematycznie spada po czterech latach wzrostu. Dodatkowo, równie niepokojące są statystyki dotyczące ogólnego […]
Multimedia
Metaverse to szansa dla biznesu. Czy Twoja firma jest gotowa?

W świecie zdominowanym przez sztuczną inteligencję, Metaverse może wydawać się technologią drugiego planu. Jednak ignorowanie jej potencjału to błąd strategiczny. Dowiedz się, dlaczego technologia Metaverse, mimo obecnej fazy rozwoju, jest kluczowa dla przyszłości biznesu i jak firmy mogą przygotować się na nadchodzącą transformację.

Horyzontalna ilustracja 3D w stylu hiperrealistycznym przedstawia długą, cienką belkę zawieszoną na centralnym trójkątnym wsporniku. Po lewej stronie belki znajduje się przezroczysty sześcian z delikatnie świecącymi, schematycznymi wzorami przypominającymi układ scalony – symbolizując sztuczną inteligencję. Po prawej stronie – surowy, ciężki kamień o nieregularnej fakturze – symbol ludzkiego myślenia i refleksji. Kompozycja jest idealnie wyważona, a tło utrzymane w subtelnym gradiencie błękitno-beżowego światła tworzy spokojną, kontemplacyjną atmosferę. Czy sztuczna inteligencja osłabia zdolności krytycznego myślenia liderów biznesu?

Sztuczna inteligencja radykalnie przekształca współczesne zarządzanie, stawiając przed liderami fundamentalne pytanie strategiczne. Czy jednocześnie systematyczne poleganie na zaawansowane systemy AI nie prowadzi do erozji kluczowych kompetencji poznawczych kadry kierowniczej?

Analitycy Brookings Institution przedstawili niepokojące ostrzeżenie. Nadmierne zaufanie do systemów AI może systematycznie osłabiać zdolności kreatywnego oraz krytycznego myślenia w organizacjach. Zjawisko to przypomina mechanizm, w którym technologie GPS ograniczyły umiejętności nawigacyjne, a wyszukiwarki internetowe zredukowały potrzebę zapamiętywania faktów.

Mechanizm intelektualnej degeneracji: zaufanie kontra weryfikacja

Kluczowym czynnikiem degradacji poznawczej jest bezwarunkowe zaufanie do technologii. Systemy AI generują pozornie precyzyjne odpowiedzi w ułamkach sekund, w rezultacie tworząc złudne wrażenie nieomylności algorytmów.

Badanie Microsoft/CMU ujawniło krytyczny wzorzec behawioralny. Użytkownicy narzędzi generatywnych automatycznie akceptują propozycje AI bez pogłębionej analizy. Co więcej, szczególnie niebezpieczne okazuje się przekonujące przedstawienie interfejsu algorytmu.

Polacy chcą AI w pracy – ale na własnych zasadach. Co zaufanie do wirtualnych agentów mówi o przyszłości przywództwa?

Coraz więcej firm wdraża wirtualnych asystentów i analityków opartych na sztucznej inteligencji, chcąc zyskać na efektywności i innowacyjności. Ale co na to pracownicy? Najnowsze badanie przeprowadzone przez ASM na zlecenie Salesforce ujawnia jednoznacznie: Polacy są otwarci na AI w miejscu pracy, ale tylko pod warunkiem zachowania kontroli i zrozumienia jej działania.

Gorące serca i brutalna rzeczywistość, czyli o budowaniu empatii w organizacji

Empatia liderów to za mało, gdy systemy, procesy i decyzje organizacji świadczą o braku troski. Oto cztery strategie, które skutecznie adresują to wyzwanie.  W świecie biznesu często słyszymy o „wyścigu szczurów” i bezwzględnym pięciu się po korporacyjnej drabinie „po trupach”. Taki scenariusz często przywodzi na myśl „Władcę Much”, gdzie prym wiodą najsilniejsi, a słabsi muszą ustąpić. Wielu uważa, że aby przetrwać i odnieść sukces, po prostu „trzeba być twardym”. Ale czy to jedyna droga?

Konferencja „Odpowiedzialny biznes w praktyce – zrównoważony rozwój jako klucz do przyszłości”

Podsumowanie

Konferencja „Odpowiedzialny biznes w praktyce – zrównoważony rozwój jako klucz do przyszłości” odbyła się 15 kwietnia 2025 roku z inicjatywy ICAN Institute oraz Partnerów. Wydarzenie było poświęcone tematyce zrównoważonego rozwoju, ESG oraz społecznej odpowiedzialności biznesu.

Obecność licznych przedstawicieli biznesu oraz ich aktywne uczestnictwo w dyskusjach miały istotny wpływ na wysoki poziom merytoryczny konferencji. Wymiana wiedzy, doświadczeń i dobrych praktyk w zakresie ESG stanowiła ważny element wydarzenia, przyczyniając się do kształtowania odpowiedzialnych postaw w środowisku biznesowym oraz wspierania długofalowych, wartościowych inicjatyw.

Pięć lekcji przywództwa dla „twardych” prezesów

Choć może się wydawać, że styl przywództwa oparty na kontroli i wydawaniu poleceń wraca do łask, rzeczywistość pokazuje coś zupełnie innego — to liderzy o wysokiej inteligencji emocjonalnej osiągają lepsze rezultaty

Materiał dostępny tylko dla subskrybentów

Jeszcze nie masz subskrypcji? Dołącz do grona subskrybentów i korzystaj bez ograniczeń!

Subskrybuj

Newsletter

Otrzymuj najważniejsze artykuły biznesowe — zapisz się do newslettera!