Coraz więcej wskazuje na to, że w najbliższej przyszłości rynek katarski będzie zyskiwał na znaczeniu dla polskich przedsiębiorców i inwestorów.
Partnerem materiału jest Krzysztof Rożko i Wspólnicy.
Dla większości polskich przedsiębiorców głównym polem ekspansji zagranicznej są państwa członkowskie UE. To zrozumiałe, zważywszy na swobody przepływu towaru, osób, usług, kapitału oraz brak opłat celnych, a także niewielki dystans geograficzny i kulturowy. Jednak ponieważ polskie przedsiębiorstwa stały się na przestrzeni ostatnich lat liderami niektórych branż, w sposób naturalny powinno to wzmacniać apetyt na ekspansję o charakterze globalnym – np. na rynki państw Zatoki Perskiej.
Jakie nowe kierunki?
Kibicom piłkarskim Katar kojarzy się z najbliższymi Mistrzostwami Świata w piłce nożnej, które odbędą się tam w roku 2022, natomiast w opinii wielu innych osób gospodarka Kataru wciąż łączy się przede wszystkim z eksportem gazu ziemnego. W rzeczywistości jednak kraj ten oferuje wiele innych możliwości, z których mogą korzystać także polskie podmioty.
Polityka gospodarcza Kataru w coraz większym stopniu zmierza w kierunku modelu gospodarki zdywersyfikowanej. W szczególności rozwijane są gałęzie przemysłu (produkcja aluminium, petrochemie), turystyka oraz branża finansowa. Katalizatorem zmian w ostatnim czasie stało się również zamknięcie w 2017 roku granic z niektórymi sąsiadującymi państwami, co wzmogło aktywność władz Kataru w poszukiwaniu nowych partnerów biznesowych, w tym w szczególności producentów żywności.
Katar importuje przede wszystkim maszyny i urządzenia transportowe, żywność oraz chemikalia. Istotnym elementem gospodarki Kataru są również zamówienia publiczne i inwestycje. To wszystko sprawia, że kraj ten może być naturalnym celem ekspansji polskich firm działających w szczególności w branżach: IT, spożywczej, produkcji podzespołów do maszyn, budowlanej czy farmaceutycznej. Wydaje się, że w obecnej sytuacji, wywołanej pandemią, zwłaszcza producenci żywności, dotknięci spadkiem popytu ze strony branży hotelarskiej oraz gastronomicznej, a także polski producent testów na wykrywanie wirusa COVID‑19, mogliby poważnie rozważyć ekspansję w niniejszym kierunku.
Atutem Kataru jest jego geostrategiczne położenie na przecięciu globalnych dróg handlowych. Lokalizacja, połączona z rozwiniętą infrastrukturą transportową (Hamad International Airport oraz Hamad Port), pozwala krajowi na pełnienie funkcji międzykontynentalnego hubu komunikacyjnego – połączenia lotnicze z Europą, Afryką oraz Azją trwają nie więcej niż kilka godzin. Z uwagi na swoje położenie Katar może zatem pełnić także rolę swoistego przyczółku do podboju kolejnych rynków.
Wymogi prowadzenia biznesu
W Państwie Katar sukcesywnie liberalizowane są wymogi prawne dotyczące prowadzenia biznesu, co ma na celu przyciągnięcie zagranicznych inwestorów oraz kontrahentów. Od dziesięciu lat podmioty z kapitałem zagranicznym prowadzące działalność gospodarczą w Katarze objęte są co do zasady podatkiem od osób prawnych w wysokości 10%. W większości branż obowiązuje wymóg udziału w przedsiębiorstwie podmiotu katarskiego na poziomie co najmniej 51% w kapitale. Do 25% udziału kapitału zagranicznego dopuszczalne jest w takich sektorach, jak: bankowość i ubezpieczenia, agencje handlowe lub agencje nieruchomości. Wyjątek od zasady minimalnego udziału kapitału katarskiego stanowią takie branże, jak: rolnictwo, usługi konsultingowe, IT, hotelarstwo, usługi dystrybucyjne czy usługi związane z kulturą, rozrywką i sportem.
Specjalne strefy
Infrastrukturę transportową uzupełniają rozbudowane centra logistyczne, technologiczne i biznesowe, zlokalizowane w specjalnych strefach ekonomicznych (Free Zones), które oferują zachęty regulacyjne – przede wszystkim o charakterze fiskalnym. Aktualnie na terenie Kataru funkcjonują dwie specjalne strefy ekonomiczne. Ras Bufontas o powierzchni 4 kmIndeks górny 22, zlokalizowana w pobliżu portu lotniczego, nastawiona jest na działalność z zakresu zaawansowanych technologii, farmacji, przemysłu lekkiego oraz logistyki. Umm Alhoulh o powierzchni 32 kmIndeks górny 22, położona w sąsiedztwie portu morskiego, sprofilowana jest na przemysł stoczniowy, elektromaszynowy, metalowy, chemiczny, budowlany oraz spożywczy.
Korzyści związane z inwestycjami w specjalnych strefach ekonomicznych to przede wszystkim zwolnienie podatkowe na okres 20 lat, zwolnienie z ceł importowych oraz niepodlegający ograniczeniom transfer kapitału oraz zysków. Co istotne, w przypadku specjalnych stref ekonomicznych dopuszczalna jest pełna własność prowadzonego biznesu przez zagranicznych inwestorów.
Inną formą uprzywilejowania zagranicznych przedsiębiorstw jest działalność w Katarskim Parku Naukowo‑Technologicznym (Qatar Science & Technology Park, QSTP) oraz w Katarskim Centrum Finansowym (Qatar Financial Centre, QFC). QSTP położony jest w pobliżu dziewięciu uniwersytetów oraz trzech instytutów badawczych. Skierowany jest do przedsiębiorstw z sektora nowoczesnych technologii, w szczególności takich, które współpracować będą z miejscowymi placówkami naukowymi. O możliwość prowadzenia działalności w QFC, które ma charakter wirtualny, ubiegać się mogą firmy działające w sektorze finansowym (banki, firmy inwestycyjne). Podobnie jak w przypadku specjalnych stref ekonomicznych zagraniczne firmy działające w QSTP oraz QFC mogą posiadać 100% udziałów przedsiębiorstwa zarejestrowanego w Katarze, a także mają możliwość korzystania ze swobodnego przepływu zysków i kapitału oraz ulg fiskalnych.
Relacje Polski i Kataru
Dotychczasowa współpraca Polski z Państwem Katar może kojarzyć się przede wszystkim z kontraktem na dostawę LNG do terminalu w Świnoujściu. Jednocześnie rząd polski kończy długoterminowy kontrakt gazowy z Rosją w celu uniezależnienia rodzimego rynku gazu, zapewniając dywersyfikację dróg jego pozyskania. Kierunek katarski będzie zapewne jednym z podstawowych elementów tej strategii.
Od kilku lat systematycznie wzrasta również wartość eksportu polskich towarów na rynek katarski. Zauważyć należy, iż w maju 2017 roku, podczas wizyty emira Państwa Katar w Warszawie, została podpisana umowa o współpracy gospodarczej między rządem Rzeczypospolitej Polskiej a rządem Państwa Katar, na mocy której strony zobowiązały się do sprzyjania rozwojowi wzajemnie korzystnej współpracy gospodarczej we wszystkich dziedzinach i sektorach gospodarki, w celu umacniania dwustronnych stosunków gospodarczych w dziedzinie przemysłu, energetyki, rolnictwa, łączności, transportu, budownictwa, turystyki i innych sektorów. W tym samym roku zniesione również zostały wizy dla obywateli polskich – w przypadku pobytu nieprzekraczającego łącznie 90 dni w okresie 180 dni liczonych od daty wjazdu na teren Kataru.
Zaznaczyć również wypada, iż Rzeczpospolita Polska jest stroną umowy z dnia 18 listopada 2008 roku zawartej z rządem Państwa Katar w sprawie unikania podwójnego opodatkowania i zapobiegania uchylaniu się od opodatkowania w zakresie podatków od dochodu.
Zasadniczą rolę odgrywają również wysiłki dyplomatyczne skupione wokół Ambasady RP w Ad‑Dausze, które mają na celu nawiązanie przez polskich przedsiębiorców trwałych kontaktów biznesowych z katarskimi firmami i instytucjami.
Do rozliczenia umów handlowych polscy przedsiębiorcy z powodzeniem wykorzystują akredytywę, która zapewnia bezpieczeństwo realizacji transakcji. W celu uzyskania płatności eksporter zobowiązany jest do przedstawienia szeregu dokumentów, łącznie ze świadectwem pochodzenia towaru.
Najważniejszy pierwszy krok
Odległość geograficzna oraz kulturowa, lokalne zwyczaje oraz różnice regulacyjne powodują, że w każdym przypadku ekspansja globalna wymaga odpowiedniego przygotowania. Nie inaczej jest w przypadku ekspansji na rynki państw Zatoki Perskiej. Jednakże przy wsparciu doświadczonego doradcy oraz lokalnych partnerów biznesowych decyzja o otwarciu się na nowe rynki może przyczynić się do skokowego zwiększenia skali prowadzonej działalności.
Przeczytaj pozostałe artykuły raportu »
Przepis na ekspansję doskonałą
Joanna Koprowska PL
W drodze na podbój świata trzeba pokonać szereg przeszkód. Choć wielu z nich na pierwszy rzut oka nie widać, niewiedza na ich temat może zniweczyć nawet najbardziej ambitne plany.
Zakup niemieckiej firmy otwiera drogę w świat
Joanna Strzyżewska
Gdy polskie przedsiębiorstwa decydują się na rozwój za granicą, często obierają za cel rynek niemiecki. Mimo niedużej odległości kraje te dzieli kulturowa przepaść.
Wyjątkowa ochrona przed ryzykiem dla eksporterów
Janusz Władyczak PL
Czy dobrze działający w okresie globalnej prosperity mechanizm eksportowy, zweryfikowany pozytywnie również podczas poprzedniego światowego kryzysu z lat 2008–2009, przejdzie z sukcesem kolejny skrajnie trudny test? Jakie czynniki o tym zdecydują?
Ryzyko walutowe w handlu międzynarodowym w dobie COVID-19
Michał Buczko PL
Co każdy przedsiębiorca wiedzieć powinien?
