Niektóre spółki giełdowe decydują się na przeprowadzenie podziału swoich akcji (split), licząc na wzrost obrotów i w konsekwencji na poprawę kursu. Czy ta operacja rzeczywiście ma wpływ na lepsze notowania akcji? By to ocenić, firma KPMG zbadała efekty splitów przeprowadzonych w ostatnich latach na Giełdzie Papierów Wartościowych w Warszawie.
Split polega na obniżeniu jednostkowej ceny akcji i przydzieleniu dotychczasowym akcjonariuszom spółki odpowiednio większej liczby akcji, wynikającej ze stosunku nowego do dotychczasowego nominału tego papieru. W praktyce jest to jedynie operacja księgowa, która nie zmienia ani wartości przedsiębiorstwa, ani udziału inwestora w majątku spółki.
Jedną z głównych przyczyn, dla których spółki dokonują splitu, jest chęć zwiększenia zainteresowania inwestorów indywidualnych ich akcjami. Wraz z obniżeniem ceny rynkowej akcji, a więc zwiększeniem ich dostępności dla większej grupy inwestorów oraz proporcjonalnym wzrostem liczby walorów dostępnych na rynku, powszechnie oczekuje się wzrostu ich płynności. Charakterystyczne jest, że informacjom o ogłoszeniu splitu towarzyszą często inne pozytywne komunikaty spółki mające wpływ na kurs jej akcji.
Powodem przeprowadzania podziału akcji może być również przygotowanie oraz ułatwienie przyszłego dokapitalizowania spółki. Przeprowadzenie splitu pozwala na obniżenie ceny emisyjnej nowych akcji i na zwiększenie grona potencjalnych akcjonariuszy, zachęconych niższą ceną do większego zaangażowania w papiery spółki.
Wpływ podziału na kurs akcji
Okres hossy w latach 2005 – 2008 przyniósł gwałtowny wzrost popularności podziałów akcji na warszawskim rynku, kiedy to wiele spółek dokonywało splitów, emitując miliony akcji po groszowych nominałach. Analizując operacje z tamtego okresu, można dojść do wniosku, że kapitał spekulacyjny był znakomitym narzędziem do osiągnięcia szybkich zysków. Już samo ogłoszenie chęci wykonania takiej operacji powodowało gwałtowny wzrost kursu akcji, potwierdzeniem czego jest przykład spółki FON – po publikacji informacji o planowanym splicie kurs jej akcji wzrósł o 250%.
KPMG przeprowadziło badanie splitów na GPW w latach 2009 – 2010 pod kątem ich wpływu na kształtowanie się kursu akcji. Spośród 16 spółek, które w badanym okresie przeprowadziły podział akcji, jedynie dwie (Chemoservis‑Dwory i Izolacja) notowane były na rynku głównym – obrót pozostałymi odbywał się na alternatywnym rynku NewConnect.
Rozpatrując pierwszy split w 2009 roku, przeprowadzony przez spółkę pośrednictwa w obrocie dziełami sztuk Wealth Bay, można dojść do wniosku, iż jest to idealny sposób na przyciągnięcie uwagi inwestorów, wzrost kursu akcji oraz poprawę płynności. W dniu wykonania splitu kurs akcji wzrósł o 25%, natomiast po miesiącu akcje Wealth Bay podrożały już o 57% w stosunku do dnia wykonania. Split akcji tej spółki okazał się niewątpliwie trafnym posunięciem, ale zdecydowanie największym sukcesem w latach 2009 – 2010 okazał się podział akcji przeprowadzony w lipcu 2010 przez producenta przetworów mlecznych z Czarnocina, firmę Milkpol. W miesiąc po przeprowadzeniu splitu kurs akcji Milkpolu wzrósł o ponad 125%.
Statystyki pokazują jednak, iż nie zawsze split jest niezawodnym sposobem na wzrost zainteresowania inwestorów, a tym samym wzrost kursu akcji. W badanym okresie spośród 16 spółek, które dokonały splitu, kurs akcji aż 9 z nich w miesiąc po splicie spadł w porównaniu z kursem z dnia wykonania podziału. Przykładem mogą być akcje spółki Chemoserwis‑Dwory. Mimo iż kurs jej akcji w dniu splitu wzrósł o 23%, to już w miesiąc obniżył się o ponad 40% w stosunku do ceny z dnia wykonania tej operacji. W okresie trzymiesięcznym na 15 spółek (w analizie nie uwzględniono spółki Publicia ze względu na zbyt krótki okres po splicie) kurs aż 9 z nich był niższy niż w dniu tej operacji.
Rozczarowujące efekty przyniosła analiza splitu pod kątem spodziewanego długookresowego wzrostu obrotów. W dniu wykonania splitu wartość obrotów rzeczywiście rosła w większości przypadków, ale już w miesiąc po splicie (średnia arytmetyczna z 20 sesji) obroty zaledwie połowy z badanych spółek były wyższe od średnich obrotów w ciągu miesiąca poprzedzającego moment splitu.
Sposób na podgrzewanie atmosfery
Z uwagi na fakt, iż zdecydowana większość przeprowadzonych splitów w okresie 2009 – 2010 dokonana została przez spółki notowane w ramach alternatywnego systemu obrotu NewConnect, przeprowadzono dodatkową analizę splitów z okresu 2005 – 2006, gdy spółki z rynku regulowanego dzieliły swoje akcje. W analizie nie badano podziałów akcji z okresu 2007 – 2008, kiedy to wiele spółek dokonywało splitów do poziomów groszowych, co sprzyjało spekulacjom oraz negatywnie wpływało na wizerunek firmy. Spośród 20 spółek, które podzieliły swoje akcje w latach 2005 – 2006, średnia wartość obrotów w miesiąc po splicie ponad połowy z nich była wyższa od średnich obrotów w ciągu miesiąca poprzedzającego moment splitu. Natomiast badając kształtowanie się kursu giełdowego po splicie, w miesiąc po przeprowadzeniu tej operacji (odniesienie do kursu po 20 sesjach) cena akcji aż 13 z nich spadła w stosunku do dnia wykonania splitu. Nieco lepiej wypada analiza długookresowego kursu akcji. Po trzech miesiącach (odniesienie do kursu po 60 sesjach) akcje połowy z badanych spółek były droższe niż w momencie wykonania splitu.
Fakty i mity związane z podziałem akcji
Obecnie splity na GPW, w szczególności na rynku głównym, należą do rzadkości. Z pojawiających się komunikatów spółek wynika, że w 2011 roku jedynie Mennica, Suwary oraz KGHM rozważają podział swoich akcji. W przypadku pierwszych dwóch spółek operacja splitu ma za zadanie poprawę bardzo niskiej płynności, a w przypadku KGHM, który na niski poziom obrotów nigdy nie mógł narzekać, podział akcji ma za zadanie przyciągnięcie inwestorów indywidualnych, którzy mogą się obawiać, iż rekordowy poziom notowań będzie trudny lub wręcz niemożliwy do przebicia.
W praktyce split jest tylko techniczną operacją księgową, która sama w sobie nie powinna odgrywać żadnego wpływu na długookresową wycenę akcji.
Często zdarza się jednak, iż wskutek podgrzania atmosfery wokół spółki wywołanej operacją podziału akcji, któremu często towarzyszą pozytywne komunikaty spółki, kurs jej akcji gwałtownie rośnie. Niemniej jednak, na dłuższą metę, pozytywne efekty takiej operacji są kwestionowane i nie można wykluczyć postępującego po splicie spadku kursu akcji. Obecnie split jest operacją popularną głównie wśród spółek z rynku NewConnect, które zamierzają przejść na rynek regulowany, gdyż jednym z wymogów takiego przejścia jest osiągnięcie progu kapitalizacji wynoszącego 10 milionów euro, a operacja splitu poprzez krótkoterminowy wzrost kursu może to ułatwić.
