Reklama
Dołącz do liderów przyszłości i zdobądź przewagę! Sprawdź najnowszą ofertę subskrypcji
Magazyn (Nr 12, grudzień 2021 - styczeń 2022)

Czym jest Polski Ład i dlaczego budzi takie emocje?

1 grudnia 2021 6 min czytania
Zdjęcie Lidia Zakrzewska - Redaktor zarządzająca "ICAN Management Review".
Lidia Zakrzewska
Czym jest Polski Ład i dlaczego budzi takie emocje?

Polski Ład to plan odbudowy polskiej gospodarki po pandemii COVID‑19. Ma zmniejszyć nierówności społeczne i stworzyć lepsze warunki do życia dla wszystkich obywateli. Opiera się na pięciu fundamentach: niższych podatkach, sprawniejszej służbie zdrowia, rozwiązaniach dotyczących mieszkań dla obywateli, wyższych emeryturach i tworzeniu nowych miejsc pracy dzięki inwestycjom m.in. w infrastrukturę, transport, usługi publiczne i cyfryzację – czytamy w rządowym serwisie internetowym. Co to w praktyce oznacza dla polskich przedsiębiorców?

Przedsiębiorców w tym momencie interesuje szczególnie pierwszy fundament, czyli niższe podatki, bowiem te bezpośrednio przekładają się na ich biznes. Prezydent już podpisał ustawę wprowadzającą w życie podatkową część Polskiego Ładu, dlatego zapytaliśmy zarządy dużych i średnich firm, jak w ich opinii ta zmiana wpłynie na biznes. Praktycznie każda pytana osoba uważa, że wzrosną obciążenia fiskalne, a jednocześnie pracownicy zaczną wywierać presję, by otrzymać podwyżki rekompensujące obniżenie płac wynikające z większego obciążenia składką zdrowotną. Ten problem może wystąpić szczególnie ostro wśród wysokiej klasy specjalistów.

PRZECZYTAJ CAŁY ARTYKUŁ W WERSJI PDF

Chcieliśmy się też dowiedzieć, które przepisy stanowią dla firm największe wyzwanie. Uzyskaliśmy różne odpowiedzi. Kiedy je pogrupowaliśmy (zobacz ramkę Wyzwania związane z implementacją przepisów części podatkowej Polskiego Ładu), okazało się, że tym, co najbardziej niepokoi przedsiębiorców, są rosnące koszty działalności. Wielu spodziewa się wzrostu podatków oraz wzrostu kosztów płacowo‑kadrowych. Wielu narzeka też na brak vacatio legis i wynikający z tego brak czasu, aby przygotować infrastrukturę informatyczną do pracy według nowych przepisów i przetestować zmiany. Zresztą zarzut braku czasu pojawił się także w kontekście szkoleń dla księgowych i działów HR, przygotowania wzorów oświadczeń, jakie pracownicy powinni składać pracodawcy, chcąc skorzystać z ulg lub z nich zrezygnować, a także w kontekście dopracowania komunikacji do pracowników.

Generalnie, według ankietowanych przedsiębiorców, panuje spory chaos informacyjny. Nie potrafią określić poziomu końcowych podatków, dlatego nie bardzo wiedzą, jaki sposób rozliczeń z fiskusem będzie dla nich samych i ich firmy najbardziej korzystny. Boją się, że nieprawidłowo będą naliczać pensje z uwagi na różne formy zatrudnienia, inny wymiar składki zdrowotnej ZUS, ale też przysługujące pracownikom ulgi.

Jeden z ankietowanych powiedział: „Oprócz zmniejszenia zysku netto, co jest związane ze zmianami sposobu odliczania składki zdrowotnej, a także innymi zmianami wpływającymi na podatkowe koszty firmy, istotnym wyzwaniem jest wprowadzanie zmian na ostatnią chwilę, co stanowi kolejną warstwę niejasności i zamieszania w systemie podatkowym i utrudnia planowanie oraz prowadzenie działalności gospodarczej. Generuje dodatkowe koszty związane z analizą skutków dla budżetu firmy.

Takie działanie ustawodawcy jest zresztą sprzeczne z założeniami programu ministerstwa finansów »Klient w centrum uwagi KAS«”.

Inny zaś stwierdził: „Wyzwaniem staje się szeroko rozumiana kolejna komplikacja w związku z wdrażanymi przepisami, ich szerokim zakresem, bardzo krótkim vacatio legis oraz potencjalnie niską jakością przepisów. Jeżeli robi się rewolucję podatkową w takim tempie, w jakim właśnie jest robiona, to rodzi się pytanie, jak wiele będzie dziur w przepisach, niespójności czy przeoczeń ustawodawcy”.

System podatkowy w nowej wersji jest jeszcze bardziej niejasny i skomplikowany, niż był dotychczas. Możliwość popełnienia błędu jest ogromna. Skalę trudności ilustrują szczegółowe pytania, które zadawali przedsiębiorcy, na przykład:

1. Czy prawo do poszczególnych ulg (dla klasy średniej, dużej rodziny 4+, seniora, dla powracających zza granicy) przysługuje z urzędu i należy złożyć pracodawcy oświadczenie o rezygnacji z danej ulgi, czy też w zakresie każdej z ulg należy zarówno zawnioskować o jej stosowanie lub nie?

2. Czy z wyżej wymienionych ulg można skorzystać dwojako: albo w ramach oświadczenia do pracodawcy i naliczania miesięcznie, albo samodzielnie w rocznym PIT? Innymi słowy: czy zaniechanie ich naliczania miesięcznie nie odbierze prawa do skorzystania w rozliczeniu rocznym?

3. Jakie działania musi podjąć płatnik (pracodawca) w momencie przekroczenia kwoty dochodu uprawniającego do ulg? Czy musi naliczyć i pobrać podatek od kwot objętych ulgą wstecznie, czy naliczać podatek bez ulgi od następnego miesiąca po przekroczeniu progu, a rozliczenie ulgi nastąpi w PIT rocznym i pracownik samodzielnie rozlicza zwrot?

4. Jak rozliczać (naliczać, pobierać, odprowadzać do ZUS) składkę zdrowotną od osób korzystających ze zwolnienia z podatku, np. ulga dla dużych rodzin 4+?

5. Czy zasada nieodliczania składki zdrowotnej dotyczy również umowy‑zlecenia?

6. Czy są jakieś ulgi, z których mogą skorzystać zleceniobiorcy za pośrednictwem płatnika?

7. Wysokość składki zdrowotnej w 2022 roku ma być nie większa niż zaliczka podatku obliczana wg przepisów obowiązujących w 2021 – z jaką kwotą powinna być więc porównana? Z kwotą naliczonego podatku, a może z kwotą zaliczki pomniejszonej o 7,75% składki zdrowotnej w 2021 roku?

Diabeł, jak widać, tkwi w wielu szczegółach. Przedsiębiorcy toną w morzu niejasności i wątpliwości, których nie potrafią rozwiać ich doradcy, bo oni również nie są pewni własnej interpretacji.

Przeczytaj wypowiedzi ekspertów »

Komentarz eksperta: Podatki od nowego roku 

Agnieszka Michalak PL

Ustawa wprowadzająca zmiany podatkowe w ramach Polskiego Ładu to 258 stron przepisów, które wymagają nowelizacji aż 26 ustaw.

Komentarz eksperta: Modele pracy i wynagrodzenia do rewizji 

Michał Grzybowski

Zmiany podatkowe związane z Polskim Ładem mogą obniżyć część wynagrodzeń netto menedżerów i kluczowych specjalistów. Szefowie wielu firm będą się mierzyli z presją płacową. Ale nie chodzi wyłącznie o płace – priorytetem dla pracodawców jest dziś wypracowanie dojrzałego modelu pracy hybrydowej.

O autorach
Tematy

Może Cię zainteresować

Chief Geopolitics Officer: odpowiedź na zmienność świata

W coraz mniej przewidywalnej rzeczywistości 2025 roku funkcja Chief Geopolitics Officer nie jest chwilową modą, lecz strategiczną odpowiedzią na rosnącą złożoność otoczenia biznesowego. Geopolityka przestała być czynnikiem zewnętrznym, natomiast stała się integralnym elementem zarządzania ryzykiem, planowania rozwoju i budowania przewagi konkurencyjnej. Organizacje, które już teraz integrują kompetencje geopolityczne z procesami decyzyjnymi na poziomie zarządu, zyskują realną odporność na wstrząsy systemowe, szybszy dostęp do informacji oraz zdolność przewidywania i adaptacji.

Europejski Kongres Finansowy 2025 Europejski Kongres Finansowy 2025 pod znakiem geopolityki, bezpieczeństwa i transformacji

W ostatnich latach mapa ryzyk geopolitycznych i gospodarczych uległa gwałtownej zmianie. Agresywna polityka Rosji, napięcia na linii USA–Chiny oraz zmagania liberalnych demokracji z ruchami populistycznymi redefiniują globalny porządek. Europa staje przed fundamentalnymi pytaniami o bezpieczeństwo, integrację i odporność instytucjonalną. To właśnie o tych kluczowych zagadnieniach będzie się toczyć dyskusja podczas Europejskiego Kongresu Finansowego, który odbędzie się 2–4 czerwca w Sopocie.

EKF to jedno z najważniejszych spotkań finansowych w Europie Środkowo-Wschodniej

EKF ma miejsce w Sopocie. W ciągu trzech dni odbędzie się szereg nieskrępowanych debat, podczas których poruszane będą kluczowe tematy wynikające z sytuacji geopolitycznej i narastającej niepewności co do relacji gospodarczych, handlowych i finansowych na świecie, ale także tematyka stabilności europejskiego i polskiego systemu finansowego. Ich owocem będą rekomendacje dotyczące zmian systemowych w polityce gospodarczej, służące bezpiecznemu i zrównoważonemu rozwojowi.

Jak narzędzia GenAI mogą, a jak nie mogą pomóc w prezentacji

Narzędzia GenAI mogą pomóc nam zaoszczędzić czas podczas zbierania materiałów i pisania prezentacji. Jednak liderzy powinni unikać wykorzystywania GenAI zbyt wcześnie w kreatywnym procesie tworzenia prezentacji. Przekaz trafia do odbiorców wtedy, gdy nawiążą z nim więź, a ta więź wynika z trzech bardzo ludzkich umiejętności: naszej zdolności do projektowania strategicznego przekazu, naszej kreatywnej oceny oraz naszej empatii.

Jak koncepcje lean management i just-in-time sprawdzają się w czasach niepewności? Jak lean management i just-in-time sprawdzają się w czasach niepewności?

Nazbyt często reakcją biznesu na niepewne czasy jest nicnierobienie, czyli „czekanie i obserwowanie”. Niestety takie podejście oznacza, że ​​biznes nie jest przygotowany na nadchodzące zmiany. Zdecydowanie lepszym rozwiązaniem jest wykonanie proaktywnych kroków, zmierzających do uzbrojenia firmy w elastyczność, pozwalającą na szybkie reagowania na nieprzewidywalne zdarzenia. Oto, czego uczy nas podejście lean management.

Niepewność to według wielu ekspertów najgorsze, co może spotkać biznes. Nie można bowiem przyjąć za pewnik żadnego z dostępnych rozwiązań. Niektórzy decydują się nie wprowadzać żadnych działań, czekając na jakikolwiek sygnał o stabilizacji. Inni gromadzą zapasy, a jeszcze inni wybierają wręcz odwrotne rozwiązanie – reagowania na bieżąco na poszczególne sygnały. Do zalecanych rozwiązań zalicza się w tej sytuacji koncepcja „szczupłego zarządzania”, która swoimi korzeniami sięga do Japonii lat 80. Chociaż wiele z jej założeń może okazać się trafne, warto pamiętać, że czasy się zmieniły, a warunki gospodarcze podlegają ciągłej ewolucji. W związku z tym nawet do strategii opartej na elastyczności warto podejść z odrobiną dystansu i dostosować ją do wszystkich zmiennych. Jak właściwie zaimplementować lean management, ze szczególnym uwzględnieniem just-in-time, w realiach niepewności gospodarczej, żeby na tym skorzystać z jednoczesną redukcją ryzyka?

Lider przyszłości? Ten, który potrafi współpracować

Współczesne życie zawodowe wymaga nie tylko doskonałości indywidualnej, ale także rozwijania umiejętności współpracy. Mistrzostwo i współdziałanie to dwa filary produktywności i sensu pracy. Autorka pokazuje, że współpraca bywa trudna — krucha, podatna na obojętność i konflikty — ale też niezwykle wartościowa. Poprzez badania, osobiste doświadczenia i refleksje wskazuje, jak relacje, sieci kontaktów oraz świadome budowanie otwartości wpływają na rozwój zawodowy. Kluczowe jest pielęgnowanie postawy opartej na zaufaniu, hojności i ciekawości oraz umiejętność zadania pytania, które zapala iskrę porozumienia i wspólnego działania.

Intuicja w biznesie: Jak świadomie wykorzystywać nieświadome procesy decyzyjne

W dynamicznym środowisku współczesnego biznesu liderzy muszą szybko i skutecznie reagować na rosnącą złożoność oraz niepewność otoczenia. Choć przez dziesięciolecia dominowały podejścia oparte przede wszystkim na racjonalnej analizie danych, najnowsze badania psychologiczne wyraźnie wskazują na coraz większą rolę intuicji – zwłaszcza w sytuacjach wymagających podejmowania złożonych decyzji. Okazuje się, że myślenie intuicyjne, czyli procesy zachodzące poza świadomą percepcją decydenta, może być kluczem do lepszych wyników w sytuacjach, w których świadoma analiza osiąga swoje naturalne ograniczenia.

Niniejszy artykuł przedstawia koncepcję tzw. „deliberacji bez uwagi” (deliberation without attention), opisaną pierwotnie przez Maartena Bosa i jego współpracowników. Wyjaśnia, w jaki sposób menedżerowie mogą świadomie integrować intuicję z analitycznymi metodami decyzyjnymi, by poprawić skuteczność i trafność swoich wyborów.

Niewygodna prawda o modnych stylach zarządzania

Setki teorii, modne style i głośne hasła, a jednak wciąż zadajemy to samo pytanie: co naprawdę sprawia, że lider jest skuteczny? Najnowsze badania pokazują, że odpowiedź jest prostsza (i mniej wygodna), niż się wydaje.  Transformacyjny, autentyczny, służebny, sytuacyjny – słownik współczesnego lidera puchnie od kolejnych „rewolucyjnych” stylów przywództwa. Co kilka lat pojawia się nowy trend, okrzyknięty brakującym elementem układanki skutecznego zarządzania ludźmi.

Dolar po raz pierwszy od wielu lat może stracić swój status "bezpiecznej przystani" dla inwestorów Czy dolar przestaje być „bezpieczną przystanią”? Czarny scenariusz dla waluty światowego hegemona

Dolar przez dekady dawał inwestorom to, czego najbardziej potrzebowali w czasach kryzysu: stabilność. Dziś ta pewność znika. Agresywna polityka celna USA, utrata zaufania do amerykańskich instytucji i rosnące znaczenie alternatywnych walut sprawiają, że świat finansów wchodzi w erę większej zmienności i nieprzewidywalności. Dla firm – również w Polsce – oznacza to konieczność przemyślenia strategii walutowej, dywersyfikacji ekspozycji i aktywnego zarządzania ryzykiem. Dolar jeszcze nie upadł, ale jego hegemonia już została podważona.

Zmiana nastrojów – konsekwencje wojny handlowej

Na początku kwietnia Stany Zjednoczone ogłosiły szerokie cła importowe, obejmujące niemal wszystkie grupy towarowe. Choć większość tych restrykcji została już wycofana lub zawieszona, a między USA i Chinami podpisano tymczasowe porozumienie handlowe, to wydarzenia te zachwiały wizerunkiem USA jako ostoi stabilności. Tym razem, zamiast klasycznego wzrostu wartości dolara w reakcji na globalną niepewność, indeks dolara spadł od początku roku o 6,4%.

Dla wielu inwestorów to sygnał, że coś się zmieniło. Kiedyś dolar wzmacniał się niezależnie od źródła kryzysu – nawet jeśli to właśnie Stany Zjednoczone były jego epicentrum. Dziś ta zasada przestaje działać.

Jaka przyszłość czeka menedżerów średniego szczebla? Przyszłość menedżerów średniego szczebla w erze AI i niepewności

W świecie, w którym sztuczna inteligencja coraz śmielej przejmuje zadania wymagające zaawansowanych kompetencji poznawczych, a organizacje funkcjonują w warunkach ciągłych zakłóceń, pytanie o przyszłość menedżerów średniego szczebla nabiera nowego znaczenia. Czy rozwój AI oraz trendy związane ze „spłaszczaniem” struktur organizacyjnych zwiastują kres ich roli? A może – paradoksalnie – ich znaczenie dopiero teraz zacznie rosnąć?
Gartner prognozuje, że do 2026 r. 20% organizacji IT zredukuje ponad połowę stanowisk menedżerskich dzięki AI. Natomiast według Korn Ferry już 44% pracowników w USA twierdzi, że ich firma ograniczyła liczbę ról menedżerskich. Jak zatem kształtuje się przyszłość menedżerów średniego szczebla w obliczu prężnie rozwijającej się sztucznej inteligencji i niepewności?

Mit końca menedżerów średniego szczebla

W debacie publicznej cyklicznie przebija się temat roli średniego szczebla zarządzania. Niejednokrotnie wieszczy się jego koniec, argumentując, że ten obszar stracił na aktualności. Jak przypominają Gretchen Gavett i Vasundhara Sawhney na łamach „Harvard Business Review”, już w 2011 r. HBR zadawał to pytanie, a BBC powróciło do niego cztery lata później. Tymczasem dane amerykańskiego Bureau of Labor Statistics pokazują odwrotny trend. Udział menedżerów średniego szczebla w rynku pracy wzrósł – z 9,2% w 1983 do 13% w 2022 roku.

Jak wybitne firmy napędzają produktywność całych gospodarek

Współczesne gospodarki stoją przed szeregiem fundamentalnych wyzwań: malejąca liczba osób w wieku produkcyjnym, rosnące koszty transformacji energetycznej oraz zadłużenie publiczne sięgające historycznych poziomów. Wszystko to prowadzi do jednego pytania: co może zapewnić trwały wzrost gospodarczy w nadchodzących dekadach? Odpowiedź ekspertów z McKinsey Global Institute (MGI) jest jednoznaczna – kluczowym źródłem wzrostu musi być produktywność. Jednak nowością w ich podejściu jest wskazanie, że to nie cała gospodarka rośnie równomiernie, lecz wybrane firmy – „Standouts” – które działają jak motory ciągnące resztę za sobą.

Materiał dostępny tylko dla subskrybentów

Jeszcze nie masz subskrypcji? Dołącz do grona subskrybentów i korzystaj bez ograniczeń!

Subskrybuj

Newsletter

Otrzymuj najważniejsze artykuły biznesowe — zapisz się do newslettera!