Reklama
Dołącz do liderów przyszłości i zdobądź przewagę! Sprawdź najnowszą ofertę subskrypcji
Kompetencje przywódcze

Ryzyko „skoku przez rekina” w przywództwie

12 lutego 2024 5 min czytania
Ben Laker
Ryzyko "skoku przez rekina" w przywództwie

Ryzyko związane ze „skokiem przez rekina” w przypadku liderów jest wieloaspektowe, obejmujące utratę zaufania, alienację zwolenników i potencjalną destabilizację całej organizacji.

W dziedzinie przywództwa wyrażenie „skok przez rekina” wykroczyło poza swoje pierwotne, filmowe pochodzenie i oznacza krytyczną, często szkodliwą fazę w trajektorii kariery lidera. Charakteryzuje moment, w którym lider, w dążeniu do utrzymania lub odzyskania spadającej popularności, relewancji lub wpływu, ucieka się do działań lub decyzji postrzeganych jako desperackie, dziwaczne lub oderwane od rzeczywistości. Zamiast wzmacniać pozycję lidera, te działania często prowadzą do spadku jego wiarygodności i skuteczności.

Na pierwszym miejscu wśród tych zagrożeń jest erozja wiarygodności. Przywództwo w swojej istocie opiera się na zaufaniu i pewności, a gdy lider decyduje się na dramatyczne, nietypowe lub kontrowersyjne manewry, może to poważnie podważyć wiarę, jaką interesariusze, w tym pracownicy, klienci i partnerzy, w nim pokładali. Ta utrata zaufania nie jest tylko szkodliwa; może być nieodwracalna, uderzając w sedno zdolności lidera do kierowania i inspirowania.

Blisko związane z tym niebezpieczeństwo to alienacja kluczowych zwolenników. Liderzy, którzy decydują się na skok przez rekina, często znacząco odbiegają od podstawowych wartości i zasad, które początkowo przyniosły im wsparcie. Ta zmiana może zrazić do siebie ich najbardziej  wiernych zwolenników, pozostawiając liderów bez kluczowego wsparcia, potrzebnego do skutecznego radzenia sobie z wyzwaniami. Co więcej, w dążeniu do nowości lub szokującej wartości, liderzy mogą priorytetowo traktować krótkotrwałe triumfy nad długoterminową strategią i zrównoważeniem, narażając na szwank przyszłą stabilność i sukces swoich organizacji.

Ponadto takie zachowanie może wywołać powierzchowną kulturę w organizacji. Gdy lider skupia się na spektaklu kosztem istoty, może to stworzyć środowisko, które przedkłada pozory nad rzeczywistą wydajność, podważając fundamentalną misję i wartości organizacji. Ryzyko rozciąga się również na podejmowanie decyzji. Liderzy próbujący zrobić wielkie wrażenie mogą podejmować nieuzasadnione ryzyko, nie rozważając w pełni potencjalnych konsekwencji. Takie błędne osądy mogą spowodować poważne komplikacje lub nawet kryzysy, kompromitując pozycję lidera i stabilność organizacji.

Co więcej, konsekwencje decyzji lidera o skoku przez rekina nie ograniczają się tylko do sfery strategii i podejmowania decyzji. Przenikają one do samej tkanki organizacji, wpływając na morale zespołu i wydajność. Niestabilność i nieprzewidywalność związana z takim przywództwem może demoralizować zespoły, prowadząc do obniżenia wydajności, utraty skupienia i nawet zwiększonej rotacji. Ponadto autorytet lidera i szacunek, jakim się cieszy, zarówno wewnątrz, jak i na zewnątrz organizacji, mogą być poważnie podważone, co sprawia, że skuteczne prowadzenie staje się coraz trudniejsze.

Z tego powodu, w dzisiejszym hiperpołączonym świecie, działania lidera podlegają intensywnej kontroli i szybkiemu rozpowszechnianiu, czyniąc zarządzanie reputacją ważniejszą niż kiedykolwiek. Lider, który skacze przez rekina, może szybko stać się obiektem powszechnej kpin i krytyki, znacząco obniżając swoją pozycję i wpływy. Być może najbardziej niepokojącym aspektem jest to, że kiedy już wybierze się tę ścieżkę, zmiana kierunku może okazać się poważnym wyzwaniem. Szkody wyrządzone na ich wiarygodności i publicznym postrzeganiu ich przywództwa mogą mieć trwałe skutki, trudne, jeśli nie niemożliwe, do całkowitego naprawienia.

Mimo to, występowanie tego typu ryzyka nie jest przesądzone. Liderzy mają możliwość zastosowania strategii zapobiegawczych, by minimalizować te zagrożenia i nakierować swoje przywództwo na bezpieczniejszy kurs. Niezachwiane przywiązanie do podstawowych wartości jest kluczowe. Liderzy powinni angażować się w regularną introspekcję, aby upewnić się, że ich działania i decyzje są zgodne z tymi fundamentalnymi zasadami. Ważne jest również przyjęcie różnorodnych perspektyw. Przed podjęciem ważnych decyzji liderzy powinni szukać wglądów z szerokiego spektrum punktów widzenia, aby uniknąć pułapek przekonań i grupowego myślenia.

Skupienie się na zrównoważonych strategiach to kolejny środek zaradczy. Liderzy powinni priorytetowo traktować długoterminowy sukces i stabilność swoich organizacji nad przelotnymi zwycięstwami, zapewniając, że ich strategie są zrównoważone i zgodne z misją. Transparentna i otwarta komunikacja jest również istotna. Poprzez kultywowanie kultury przejrzystości, liderzy mogą budować i utrzymywać zaufanie i wiarygodność niezbędne do skutecznego przywództwa.

Dostosowanie się i ewolucja to kluczowe i nieodzowne elementy przywództwa. Liderzy, jednakże powinni nawigować przez te wody, zachowując autentyczność i będąc głęboko świadomi swoich fundamentalnych celów. Adaptując się do zmieniających się okoliczności i ewoluujących wyzwań, liderzy powinni upewnić się, że ich działania rezonują z ich autentycznym ja i są zgodne z misją i wartościami ich organizacji.

I tak koncepcja lidera skaczącego przez rekina stanowi przypomnienie o subtelnej równowadze, którą liderzy muszą zachować. Chociaż innowacja i adaptacja są niezbędnymi składnikami skutecznego przywództwa, należy podchodzić do nich z rozwagą i autentycznością. Liderzy muszą pozostać czujni na pokusę uciekania się do sensacji lub desperacji, rozpoznając głębokie ryzyko i długoterminowe konsekwencje takich działań. Pozostając wiernymi swoim podstawowym wartościom, przyjmując różnorodne perspektywy i skupiając się na zrównoważonych, zgodnych z misją strategiach, liderzy mogą nawigować w skomplikowanym krajobrazie przywództwa z integralnością, odpornością i trwałą skutecznością.

O autorach
Tematy

Może Cię zainteresować

Multimedia
Metaverse to szansa dla biznesu. Czy Twoja firma jest gotowa?

W świecie zdominowanym przez sztuczną inteligencję, Metaverse może wydawać się technologią drugiego planu. Jednak ignorowanie jej potencjału to błąd strategiczny. Dowiedz się, dlaczego technologia Metaverse, mimo obecnej fazy rozwoju, jest kluczowa dla przyszłości biznesu i jak firmy mogą przygotować się na nadchodzącą transformację.

Horyzontalna ilustracja 3D w stylu hiperrealistycznym przedstawia długą, cienką belkę zawieszoną na centralnym trójkątnym wsporniku. Po lewej stronie belki znajduje się przezroczysty sześcian z delikatnie świecącymi, schematycznymi wzorami przypominającymi układ scalony – symbolizując sztuczną inteligencję. Po prawej stronie – surowy, ciężki kamień o nieregularnej fakturze – symbol ludzkiego myślenia i refleksji. Kompozycja jest idealnie wyważona, a tło utrzymane w subtelnym gradiencie błękitno-beżowego światła tworzy spokojną, kontemplacyjną atmosferę. Czy sztuczna inteligencja osłabia zdolności krytycznego myślenia liderów biznesu?

Sztuczna inteligencja radykalnie przekształca współczesne zarządzanie, stawiając przed liderami fundamentalne pytanie strategiczne. Czy jednocześnie systematyczne poleganie na zaawansowane systemy AI nie prowadzi do erozji kluczowych kompetencji poznawczych kadry kierowniczej?

Analitycy Brookings Institution przedstawili niepokojące ostrzeżenie. Nadmierne zaufanie do systemów AI może systematycznie osłabiać zdolności kreatywnego oraz krytycznego myślenia w organizacjach. Zjawisko to przypomina mechanizm, w którym technologie GPS ograniczyły umiejętności nawigacyjne, a wyszukiwarki internetowe zredukowały potrzebę zapamiętywania faktów.

Mechanizm intelektualnej degeneracji: zaufanie kontra weryfikacja

Kluczowym czynnikiem degradacji poznawczej jest bezwarunkowe zaufanie do technologii. Systemy AI generują pozornie precyzyjne odpowiedzi w ułamkach sekund, w rezultacie tworząc złudne wrażenie nieomylności algorytmów.

Badanie Microsoft/CMU ujawniło krytyczny wzorzec behawioralny. Użytkownicy narzędzi generatywnych automatycznie akceptują propozycje AI bez pogłębionej analizy. Co więcej, szczególnie niebezpieczne okazuje się przekonujące przedstawienie interfejsu algorytmu.

Polacy chcą AI w pracy – ale na własnych zasadach. Co zaufanie do wirtualnych agentów mówi o przyszłości przywództwa?

Coraz więcej firm wdraża wirtualnych asystentów i analityków opartych na sztucznej inteligencji, chcąc zyskać na efektywności i innowacyjności. Ale co na to pracownicy? Najnowsze badanie przeprowadzone przez ASM na zlecenie Salesforce ujawnia jednoznacznie: Polacy są otwarci na AI w miejscu pracy, ale tylko pod warunkiem zachowania kontroli i zrozumienia jej działania.

Gorące serca i brutalna rzeczywistość, czyli o budowaniu empatii w organizacji

Empatia liderów to za mało, gdy systemy, procesy i decyzje organizacji świadczą o braku troski. Oto cztery strategie, które skutecznie adresują to wyzwanie.  W świecie biznesu często słyszymy o „wyścigu szczurów” i bezwzględnym pięciu się po korporacyjnej drabinie „po trupach”. Taki scenariusz często przywodzi na myśl „Władcę Much”, gdzie prym wiodą najsilniejsi, a słabsi muszą ustąpić. Wielu uważa, że aby przetrwać i odnieść sukces, po prostu „trzeba być twardym”. Ale czy to jedyna droga?

Konferencja „Odpowiedzialny biznes w praktyce – zrównoważony rozwój jako klucz do przyszłości”

Podsumowanie

Konferencja „Odpowiedzialny biznes w praktyce – zrównoważony rozwój jako klucz do przyszłości” odbyła się 15 kwietnia 2025 roku z inicjatywy ICAN Institute oraz Partnerów. Wydarzenie było poświęcone tematyce zrównoważonego rozwoju, ESG oraz społecznej odpowiedzialności biznesu.

Obecność licznych przedstawicieli biznesu oraz ich aktywne uczestnictwo w dyskusjach miały istotny wpływ na wysoki poziom merytoryczny konferencji. Wymiana wiedzy, doświadczeń i dobrych praktyk w zakresie ESG stanowiła ważny element wydarzenia, przyczyniając się do kształtowania odpowiedzialnych postaw w środowisku biznesowym oraz wspierania długofalowych, wartościowych inicjatyw.

Pięć lekcji przywództwa dla „twardych” prezesów

Choć może się wydawać, że styl przywództwa oparty na kontroli i wydawaniu poleceń wraca do łask, rzeczywistość pokazuje coś zupełnie innego — to liderzy o wysokiej inteligencji emocjonalnej osiągają lepsze rezultaty

Jak fundusz Apollo wdraża AI w spółkach portfelowych

Apollo Global Management uczyniło ze sztucznej inteligencji priorytet: intensywnie pracuje nad rozwojem zdolności AI w swoich spółkach portfelowych, by uczynić je bardziej konkurencyjnymi i wartościowymi. Firma szczegółowo analizuje, jaki wpływ może mieć wdrożenie AI na projekty w tych spółkach oraz jak ewoluuje wykorzystanie AI w ich branżach. Sukcesy Apollo z ostatnich pięciu lat stanowią dowód, że AI może już dziś tworzyć realną wartość biznesową.

Spójrz na swoją firmę z zewnątrz, aby ocenić jej atuty Chcesz przestać popełniać te same błędy? Spójrz na swoją organizację z zewnątrz!

Liderzy muszą nauczyć się patrzeć na własną organizację oczami innych. Kluczowe znaczenie ma tu umiejętność zdystansowania się wobec osobistych emocji i spojrzenie z zewnątrz, na przykład oczami potencjalnego inwestora. Istotne jest również nawiązanie dialogu z pracownikami lub kontrahentami. Pozwala to dostrzec nowe możliwości oraz ukryte zagrożenia.

„Ślepe punkty” przywództwa

Samoewaluacja  to wyjątkowo trudne zadanie. Tymczasem liderzy stojący na czele organizacji powinni dokonywać jej cyklicznie. I to nie tylko w kontekście oceny samego siebie, ale też całej działalności. Szukając odpowiedzi na strategiczne dylematy, osoby zarządzające często angażują się w prowadzenie coraz to większej liczby badań i analiz. W wielu sytuacjach jednak może się wydawać, że wynikają z nich wciąż te same wnioski i rozwiązania, a cały proces myślowy kołem się toczy. Jak wskazuje ekspertyza McKinsey & Company takie sytuacje mogą pojawiać się wtedy, kiedy pomija się tak zwane ślepe punkty przywództwa. Są to obszary, w których łatwo nie zauważyć istotnych kwestii. To zjawisko może nasilać się ze względu na utarte przekonania, ograniczenia poznawcze lub brak różnorodności perspektyw. Przywódcy są często tak mocno zaangażowani w losy firmy, że nie zauważają swojego zbytniego przywiązania do znanych rozwiązań. Ponadto wielostopniowa struktura hierarchiczna oraz zawiły sposób raportowania może zakrzywiać informacje docierające na szczyt.

Cieśnina Ormuz: ceny ropy i łańcuchy dostaw pod presją

Kiedy wojna wybucha w sercu globalnego szlaku paliwowego, konsekwencje są natychmiastowe: rosną ceny paliw, spadają indeksy, narasta niepewność. Cieśnina Ormuz – wąskie gardło, przez które przepływa jedna trzecia światowej ropy raz jeszcze przypomina, jak bardzo biznes jest uzależniony od geopolityki. Czy Europa i Polska są gotowe na kolejne uderzenie w gospodarkę?

Multimedia
Ukryty rynek pracy menedżerów: nowa rzeczywistość rekrutacyjna

Rynek pracy, szczególnie dla kadry menedżerskiej i C-level, dynamicznie się zmienia. W ostatnich latach obserwowana jest ograniczona liczba publikowanych ofert pracy, a procesy rekrutacyjne wydłużają się, osiągając nawet kilkanaście etapów. Agnieszka Myśliwczyk, IT headhunterka i ekspertka rynku, podkreśla, że nie jest to tyle kryzys, co „wyzwanie”, z którym mierzą się liderzy. Ważne jest także odważne sięganie po nowe, z ciekawością i satysfakcją, bez „dziadowania” czy poczucia zmęczenia życiem. Mimo wyzwań, takich jak ageizm czy podwójna dyskryminacja kobiet 50+, optymizm i proaktywne podejście są kluczowe.

Materiał dostępny tylko dla subskrybentów

Jeszcze nie masz subskrypcji? Dołącz do grona subskrybentów i korzystaj bez ograniczeń!

Subskrybuj

Newsletter

Otrzymuj najważniejsze artykuły biznesowe — zapisz się do newslettera!