Reklama
Dołącz do liderów przyszłości i zdobądź przewagę! Sprawdź najnowszą ofertę subskrypcji
BIZNES I TECHNOLOGIE

II Kongres ICAN Management Review: Liderzy Jutra

27 października 2021 13 min czytania
Jacek Tomczyk
II Kongres ICAN Management Review: Liderzy Jutra

Drugi kongres Liderzy Jutra organizowany przez ICAN Institute to wydarzenie, podczas którego poznasz kluczowe trendy biznesowe i narzędzia do budowania przewagi rynkowej. Kontynuujemy najlepsze tradycje z poprzedniej edycji i przygotowujemy kilka nowości dla uczestników.

Misją ICAN Institute jest tworzenie sieci zorientowanych na przyszłość liderów, tworzymy przestrzeń wymiany informacji. Zapraszamy wszystkie osoby, które ponad podziałami chcą zmieniać świat na lepsze. Oglądaj II Kongres ICAN Management Review na stronie https://kongresimr.ican.pl/.

Transformacja strategii

W świecie, który się aktywnie transformuje, konieczne jest przyjęcie podejścia zoom out/zoom in. Mamy wiele trendów, które Cyfryzacja, zmiany geopolityczne, etc. Jeśli spojrzymy dostatecznie daleko, możemy wyznaczyć cele długoterminowe. Z drugiej strony, świat zmienia się w bardzo szybkim tempie. Dlatego powinniśmy reagować już dziś, identyfikując najważniejsze inicjatywy, które przesuną naszą organizację do przodu w długim horyzoncie.

Ważne jest rozpoznawanie sygnałów, które im szybciej wykryjemy, tym szybciej uda nam się odkryć kluczowe trendy. Niestety, nie zrobimy tego z pozycji gabinetu prezesa. Aby pozyskać informacje na temat koniecznych zmian, niezbędna jest demokratyzacja procesu zarządzania strategicznego, który musi być bardziej otwarty na sygnały zmian. Do tego niezbędne jest stworzenie przestrzeni dialogu w organizacji. Sygnały znajdziemy natomiast podczas rozmów z klientami, na poziomie nierozwiązanych problemów, na podstawie informacji od partnerów biznesowych.

Szczególnie powinniśmy zwrócić uwagę na działy sprzedaży i zmieniające się zachowania klientów, które w trakcie pandemii bardzo się rozwinęły. Dziś ogromną rolę odgrywają cyfrowe kanały sprzedaży i e‑commerce, dlatego warto opracować elastyczną strukturę, która będzie w stanie reagować na zmieniające się trendy na rynku, a jednocześnie wykorzystywać takie narzędzia jak sztuczna inteligencja i automatyzacja.

Niepokojącym trendem, który pojawił się w ostatnim czasie, jest zmęczenie pracowników i samych organizacji przedłużającą się pandemią i związanych z nią wyzwaniami.

Niestety, wielu menedżerów zamiast szukać przyczyn i odpowiednio reagować, ocenia obniżoną efektywność pracowników jako lenistwo, tymczasem lider powinien wspierać pracowników w trudnych momentach i budować odporność organizacji.

IBM Flash Systems – bezpieczeństwo inwestycji i bezpieczeństwo danych

Z punktu widzenia osoby zorientowanej na finansach, ważne jest, aby koszty inwestycji były niskie nie tylko na początku, ale także w trakcie działania infrastruktury. Dlatego powinniśmy wziąć pod uwagę też takie czynniki jak koszty szkolenia załogi, czy utrzymania i rozbudowy. Dobrze mieć na uwadze, że im prostsza jest instalacja, tym koszty będą również niższe, ponieważ dzięki temu będzie można z jednej strony zmniejszyć ryzyko, z drugiej zaś zautomatyzować wiele procesów i ograniczyć koszty.

Wyjątkową cechą systemów dyskowych IBM Flash Systems jest ich kompatybilność z poprzednimi generacjami, dzięki czemu możemy wykorzystać istniejącą infrastrukturę, która nie wymaga wymiany. W ten sposób jesteśmy w stanie zapewnić skalowalność rozwiązania i prowadzenia biznesu, a jednocześnie niski całkowity koszt posiadania urządzeń (Total Cost of Ownership).

Nie powinniśmy oszczędzać na bezpieczeństwie, koszty związane ze skutkami cyberataku znacząco przewyższają inwestycje w sprawdzone rozwiązania, które mogą ułatwić przywrócenie systemów i danych organizacji do działania. Tymczasem aż 33% ofiar ataków ransomware decyduje się zapłacić okup, z czego jedynie około 10% odzyskuje zaszyfrowane dane.

Przywództwo w nowej normalności

Transformacja cyfrowa jest dziś rzeczywistością i jest głównym czynnikiem, który zmienił prowadzenie biznesu. Co czeka nas w przyszłości? Według profesor Heike Bruch, równie istotnym czynnikiem są zmiany demograficzne, które będą miały wpływ również na to, w jaki sposób będziemy pracować w przyszłości. To duże wyzwanie dla liderów, którzy mogą wpaść w pułapkę przyspieszenia, z którą związane są takie niekorzystne zjawiska jak wypalenie załogi i trudność w odnalezieniu się w nowym środowisku pracy.

W którym miejscu jest twoja firma?

Budowa nowej kultury organizacyjnej jest konieczna, aby uniknąć problemów związanych z przyspieszeniem działalności. Aby ją zbudować, potrzebujemy również nowego rodzaju przywództwa, skupionego na wspieraniu pracowników oraz wskazywaniu drogi i szerszego celu . Dlatego już dziś powinniśmy odrzucić tradycyjne, hierarchiczne modele przywództwa oparte na władzy. Zamiast tego potrzebujemy prawdziwych przywódców, którzy będą otwarci na informacje zwrotne od współpracowników, a jednocześnie będą inspirować ich swoim działaniem, wspierać i zapewnią rozwój osobisty.

Główną rolą nowych liderów jest zachęcenie osób związanych z organizacją do pokazanie im powodu, dlaczego warto zacisnąć relacje. W traksakcyjnym modelu zarządzania, w centrum mamy pieniądze, które są narzędziem wymiany, tymczasem obecnie to za mało, aby wykorzystać pełnię możliwości tkwiącą w każdym z partnerów, z którymi współpracujemy. Warto pokazać szerszy cel, tak jakbyśmy zamiast po prostu kupować cegły na rynku, opowiedzieli producentowi, że pracujemy nad budową katedry, dzięki czemu mogłaby pojawić się szansa, na zainspirowanie takiej osoby do włączenia się w nasz projekt.

Jak uniknąć pułapki przyspieszenia i wypalenia załogi?

Wiele osób po trudnych ostatnich miesiącach odczuwa zmęczenie i wypalenie. Kluczowe jest znalezienie sposobu, aby być świadomym tych zagrożeń. Dzięki temu będziemy mogli zareagować i ułatwić pracownikom ponowne „naładowanie baterii”. Po tym, jak zauważymy, że nasza organizacja zaczyna się przegrzewać, powinieneś zwolnić i zrobić przegląd działań. Zapewne okaże się, że wiele z nich można wstrzymać, a nawet z nich zrezygnować, na rzecz bardziej ciekawych i dających lepsze perspektywy. Nie zapomnij też o świętowaniu sukcesów – to pomoże twoim współpracownikom zobaczyć postęp i pozwoli zrobić krok naprzód.

Zainteresuj się tym, jak czują się twoi pracownicy. Jest to szczególnie istotne, jeśli nie masz z nimi kontaktu na co dzień, tylko pracujecie zdalnie. Istotna jest umiejętność słuchania i dostrzegania tego, jaki jest wpływ wykonywanie codziennych zadań ma na samopoczucie osób pracujących w twoich zespołach.

Zielona rewolucja w Przemyśle 4.0

Orlen planuje do 2050 roku osiągnąć zeroemisyjność. Jest to duże wyzwanie, które wymagać będzie inwestycji w „zielone” źródła energii, a także w infrastrukturę. Według Tomasza Wiatraka, prezesa zarządu Orlen Unipetrol, jego firma do 2030 roku zamierza spełnić wymogi Komisji Europejskiej zawarte w programie Fit for 55, które zakładają, że 55% energii wykorzystywanej w biznesie, będzie pochodziła z odnawialnych źródeł energii. Wyzwaniami, przed którymi stają kraje członkowskie Unii Europejskiej, będzie w kolejnych latach z jednej strony rosnąca inflacja, z drugiej zaś konkurencja z innych kontynentów.

Patriotyzm regionalny w biznesie

Uczestnicy debaty podczas II Kongresu ICAN Management Review: Liderzy Jutra zwrócili uwagę, że dobrymi praktykami, które mogą przyciągnąć inwestorów jest stworzenie zaplecza osobowego, w ramach struktur urzędu, które by wspierało współpracę z firmami z regionu. Istotne jest także zadbanie o odpowiednią edukację, do czego mogą przyczynić się do zwiększenia potencjału pracowników mieszkających na danym terenie.

Adam Ambrozik z Velux zwrócił uwagę, że wejście zewnętrznego inwestora jest korzystne dla wszystkich – zarówno dla samych mieszkańców, regionu, ale również dla lokalnego biznesu, dzięki temu, że niejako wymusza wypracowanie standardów. Duży inwestor konkuruje bowiem o pracownika z  firmami działającymi już na danym rynku. W ten sposób w naturalny sposób następuje przepływ know‑how, który można wzmocnić np. poprzez współpracę w zakresie edukacji. Firma Velux współpracuje w ten sposób z  samorządem właczając się w proces edukacji, z jednej strony prowadząc praktyki, ale też tworząc klasy patronackie w szkołach. Innym przykładem społecznej odpowiedzialności biznesu, a jednocześnie lokalnego patriotyzmu są działania firmy Amica, która stworzyła własną Ochotniczą Straż Pożarną.

W jaki sposób sztuczna inteligencja może pomóc tworzyć zespoły działające w cyfrowym świecie?

Musimy wiedzieć, że wszyscy żyjemy we własnej wersji rzeczywistości. To, co nas łączy, to wspólne wartości, które są podstawą istnienia wirtualnych „plemion”. Już samo to, że istnieją społeczności, które różnią się między sobą, jest bardzo ważną informacją. Jak twierdzi Peter Gloor, naukowiec zajmujący się inteligencją zbiorową w MIT Center for Collective Intelligence, bez tej świadomości, bardzo trudno jest stworzyć dobrze działający zespół.

W jaki sposób rozpoznać z członkiem którego plemienia mamy do czynienia?

Sztuczna inteligencja doskonale sobie radzi z rozpoznawaniem wirtualnych plemion. Na potrzeby swoich badań, Gloor stworzył narzędzia do rozpoznawania emocji w postaci inteligentnych okularów oraz opaski, które są w stanie zebrać dane, na podstawie których powstał profil uczestników badania. Powstała też aplikacja, która umożliwia na podstawie danych z mediów społecznościowych określić osobowość danego użytkownika.

Nowe technologie pomagają wrócić do biur

Inwestycja w smart office jest sposobem na bezpieczny powrót do biur, co jest szczególnie istotne w podczas pandemii. Bene wspólnie z Thing‑It stworzyło system i aplikację, za pomocą której można w wygodny sposób zarządzać biurem. Za pomocą aplikacji mobilnej pracownicy mogą wchodzić do biura bez dotykania drzwi, a także rezerwować miejsce parkingowe, szafkę albo biurko. Takie inteligentne rozwiązanie pozwala też oszczędzać koszty i zwiększa produktywność pracowników.

Nowe definicje w HR: kluczowe trendy w obszarze nauki i rozwoju pracowników

Według Damiana Strzelczyka, współzałożyciel Tutlo, szkoły języka angielskiego prowadzącej działania w formule online, powinniśmy definitywnie pożegnać się z myślą o powrocie do rzeczywistości, którą pamiętamy sprzed pandemii. Zresztą, w wielu wypadkach nie ma racjonalnych powodów, aby tak się stało, co potwierdzają badania wśród przedsiębiorców. Firmy doskonale sobie radzą w modelu pracy zdalnej czy hybrydowej.

Co ciekawe, dziś praca z biura może być postrzegana jako rodzaj… benefitu. Mamy do czynienia z odwróceniem sytuacji o 180 stopni, ponieważ przed 2020 rokiem to praca zdalna była traktowana jako przywilej. Dziś powierzchnia biurowa coraz częściej pełni zupełnie inne role – jako miejsce integracji i kreatywnej pracy zespołów.

Mikronauka i nauka na żądanie

Wśród trendów, które pojawiły się po pandemii warto wymienić zmianę sposobu pozyskiwania nowych umiejętności. Pracownicy dużo częściej wolą uczyć się w wolnej chwili i wtedy, kiedy na to mamy ochotę. Technologia umożliwia też personalizację, z czego korzysta platforma Tutlo, która jest w stanie stworzyć indywidualny program nauczania dostosowany do potrzeb konkretnej osoby.

Czy Przemysł 4.0 jest dla wszystkich? – jak rozumieć transformację cyfrową

Idea Przemysłu 4.0 zdefiniowała cele „inteligentnego przemysłu”. W przyszłości przedsiębiorstwa będą obejmować maszyny i urządzenia produkcyjne w postaci systemów cyber‑fizycznych. Jednak w tym opisie brakuje pewnego elementu – ludzi. Obecnie koncepcja czwartej rewolucji przemysłowej obejmuje już znacznie więcej obszarów, biorąc pod uwagę takie czynniki jak zmiany społeczne i środowiskowe, a także konieczność wprowadzenia gospodarki o obiegu zamkniętym i racjonalnego gospodarowania odpadami.

Dwie metody utrzymania konkurencyjności:

O ile przemysł 4.0 dotyczy przede wszystkim przedsiębiorstw produkcyjnych, to proces transformacji cyfrowej dotyczy wszystkich, ponieważ wszyscy uczestniczymy w łańcuchu powstawania wartości.

Pierwszym krokiem w skutecznym przeprowadzeniu transformacji cyfrowej jest sprawdzenie poziomu cyfryzacji swojej organizacji i opracowanie mapy drogowej, bez której rozpoczęcie transformacji cyfrowej nie będzie miała większego sensu.

Nie możemy zapominać o człowieku, tworząc nawet najbardziej skomplikowane rozwiązania cyfrowe.

Jak zarządzać w obliczu niepewności i chaotycznie zmieniających się warunków?

Dave Snowden, założyciel i dyrektor naukowy Cognitive Edge, organizacji zajmujacej się zagadnieniami związanymi ze złożonością procesów społecznych pracując jeszcze w IBM, stworzył model Cynefin, który jest pierwszym zastosowaniem teorii złożoności w kontekście zarządzania. Jak słusznie zauważa Snowden, organizacje działają w warunkach, które są złożone z wielu elementów, przez co bardzo trudno kontrolować i nawigować w tak skomplikowanym systemie. Z tego powodu w kontekście kryzysu bardzo istotna jest nieformalna sieć przepływu informacji, dzięki której może ona reagować szybciej i sprawniej w  takich przypadkach jak np. pandemia koronawirusa.

Jeśli firmie i uda się zbudować taki „zapasowy” system wymiany informacji, nie pojawią się w niej silosy, które są charakterystyczne dla organizacji mocno hierarchicznych. Tymczasem w  kryzysowych momentach wymiana informacji pomiędzy różnymi działami jest kluczowym elementem radzenia sobie z zagrożeniem.

O autorach
Tematy

Może Cię zainteresować

Multimedia
Jak zaplanować swoją karierę. Rozmowa z Sergiuszem Trzeciakiem

Każda kariera jest drogą indywidualną i nikt nie zna uniwersalnego przepisu na sukces. Nie można skopiować czyjejś kariery i nałożyć na własne życie. Ale jedno jest pewne: większe szanse na sukces mają te osoby, które przemyślą i dobrze zaplanują swoją drogę zawodową.

Multimedia
LIMITY AI: Czy AI naprawdę odbiera pracę programistom?

W szóstym odcinku „Limitów AI” Iwo Zmyślony rozmawia z Wiktorem Żołnowskim (Co-CEO i Co-Founder Pragmatic Coders) o transformacji rynku IT i roli, jaką odgrywa w niej sztuczna inteligencja. Dlaczego polskie firmy zwalniają programistów? Czy ten trend się utrzyma? Czy mamy już do czynienia z krachem, czy jedynie z korektą? Z czego to się bierze i na czym właściwie polega? Do jakiego stopnia to zasługa AI, a do jakiego tańszej siły roboczej z Wietnamu, Meksyku, Egiptu, Argentyny czy Indii? Jak te zmiany wpływają na pracę programisty? Ile jest warta ta praca? Jakiej pracy biznes przestaje potrzebować, a jakiej poszukuje i nie może znaleźć? Odpowiedzi na te pytania znajdziesz w załączonym podcaście.

Cyberbezpieczeństwo w epoce AI: Polska na cyfrowej krawędzi

Tylko 3% firm w Polsce osiągnęło pełną gotowość na cyberzagrożenia – alarmuje najnowszy raport Cisco. Sztuczna inteligencja staje się nie tylko narzędziem wzrostu, ale też źródłem coraz bardziej wyrafinowanych zagrożeń, polski sektor biznesu balansuje na granicy cyfrowej odporności. Czy liderzy są gotowi spojrzeć prawdzie w oczy?

Zielone wskaźniki mogą być powodem do niepokoju. Dlaczego liderzy powinni się martwić, gdy widzą tylko pozytywne wyniki?

Czy rosnące wskaźniki na prezentacji wyników firmy rzeczywiście zawsze są powodem do radości? Niekoniecznie. Jeśli pojawiają się zbyt często, mogą świadczyć nie o wyjątkowo korzystnej passie, ale o presji dostarczania pozytywnych wiadomości przełożonym. Zamiecione pod dywan problemy jednak prędzej czy później wyjdą na jaw.

Pozytywne wyniki napawają optymizmem. Jeśli jednak pojawiają się zbyt często, powinny stanowić sygnał alarmowy. Czy koniunktura może być bowiem nieprzerwanie korzystna? Jeśli zbyt długo wszystkie wewnętrzne wskaźniki rosną, warto się nad nimi pochylić. Z doświadczeń renomowanej firmy consultingowej Bain & Company wynika, że aż 70% programów transformacji organizacyjnej kończy się fiaskiem. Bardzo często zdarza się tak, że wszystkie założone cele pozornie są realizowane, a dopiero pod koniec projektu wychodzą na jaw mankamenty. Aby uniknąć takich sytuacji, trzeba dokładnie zbadać źródło błędów.

Multimedia
ZDROWIE LIDERA: Zarządzasz firmą. Ale czy zarządzasz swoim zdrowiem?

Codzienność Szpitalnego Oddziału Ratunkowego potrafi być brutalnym lustrem stylu życia liderów. Klaudia Knapik rozmawia z dr Anną Słowikowską – kardiolożką, która zderza mity o zdrowiu z faktami i opowiada o pacjentach, którzy nie zdążyli… wysłać ostatniego maila. To rozmowa o sercu – dosłownie i w przenośni. Dla każdego, kto żyje intensywnie i chce żyć długo.

płaska struktura organizacyjna Ludzie podążają za strukturą: jak mniejsza hierarchia zmienia miejsce pracy

Przejście na samoorganizujące się zespoły i danie większej autonomii pracownikom skutkuje większym zaangażowaniem i lepszymi wynikami. Jednak nie każdemu pracownikowi odpowiada taka zmiana. Menedżerowie coraz częściej dostrzegają, że sposób organizacji firmy wpływa na jej wyniki, dlatego regularnie modyfikują strukturę, licząc na poprawę efektów. Znacznie mniej uwagi poświęca się jednak temu, jak takie zmiany oddziałują na samych pracowników.

Abstrakcyjna ilustracja symbolizująca przywództwo w erze AI: po lewej – chłodne, geometryczne wzory przypominające dane i algorytmy; po prawej – ciepłe, organiczne formy nawiązujące do ludzkiej intuicji. Centralny punkt styku sugeruje integrację logiki i emocji w kontekście sztucznej inteligencji. Lider w erze AI: jak zachować ludzką przewagę w świecie algorytmów

Między AI a ludzką kreatywnością

Kreatywność, wyobraźnia, humor – dotąd uznawane za wyłącznie ludzkie – dziś są imitowane przez sztuczną inteligencję, stawiając fundamentalne pytania o przywództwo w erze AI. Sztuczna inteligencja generuje teksty, obrazy, muzykę, a nawet żarty. Czy oznacza to, że maszyny dorównały człowiekowi także w jego najbardziej subtelnych umiejętnościach?

Bob Mankoff, rysownik magazynu „The New Yorker”, uważa, że nie. Jego zdaniem humor nie rodzi się z danych, lecz z emocji, świadomości własnej niedoskonałości i wrażliwości na kontekst. AI może symulować humor, lecz nie rozumie jego źródła.

To właśnie napięcie – pomiędzy potęgą obliczeniową a nieuchwytną ludzką intuicją – stawia liderów przed istotnymi pytaniami: gdzie kończy się autentyczna twórczość człowieka, a zaczyna jej algorytmiczna symulacja? Jak zarządzać w rzeczywistości, w której inteligencja staje się sztuczna, ale autentyczne przywództwo nadal wymaga człowieka?

Ludzka przewaga: humor, empatia, kreatywność

<!– wp:paragraph –>

W czasach postępującej automatyzacji, paradoksalnie to właśnie cechy głęboko ludzkie – humor, empatia i kreatywność – stają się zasobami o kluczowym znaczeniu dla liderów.

Zdolności metapoznawcze w budowaniu przewagi konkurencyjnej Od tych kompetencji zależy wygrana w dobie AI

Temat rozwoju generatywnej sztucznej inteligencji nie traci na popularności. Rewolucja AI wciąż postępuje. Choć GenAI zyskało zarówno zwolenników, jak i sceptyków, korzystanie z niej nie jest już kwestią wyboru. Stało się koniecznością. Jak uzyskać przewagę w tym obszarze? Kluczem do sukcesu okazuje się nie sam dostęp do technologii, lecz umiejętność właściwego jej wykorzystywania. Na jakie kompetencje zatem postawić?

Wiele organizacji popełnia ten sam błąd. Wdraża narzędzia oparte na AI z przekonaniem, że sam fakt ich wprowadzenia nie wystarczy, by zwiększyć efektywność pracy. Tymczasem problem nie leży w samej technologii, lecz w tym, jak ludzie potrafią ją wykorzystywać. Jest to podobna sytuacja do tej z początku epoki cyfrowej. Obsługa komputera, która była wtedy kluczową kompetencją, wkrótce stała się podstawą. Podobnie dziś samo sprawne posługiwanie się narzędziem AI to dopiero początek. Rzeczywista przewaga wynika ze zdolności łączenia technologii z głębokim rozumieniem potrzeb biznesowych i otoczenia. Zdaniem czołowych ekspertów, przewagę konkurencyjną osiągną organizacje, które zainwestują nie tylko w technologię, lecz także w umiejętności metapoznawcze. Chodzi o zdolność do analizy, interpretacji, krytycznego osądu i dynamicznej współpracy z AI.

Trzeba zmienić sposób myślenia o AI, stawiając w centrum umiejętności metapoznawcze

Osiągnięcie sukcesu w dobie generatywnej AI wymaga zmiany sposobu myślenia o tej technologii. Nie wystarczy wiedzieć, jak używać nowego narzędzia. Trzeba też rozumieć, po co to robić, kiedy i czy w ogóle warto. Ta transformacja musi się zacząć od liderów, którzy wytyczą drogę dla reszty organizacji. Prezesi i członkowie zarządów muszą zdać sobie sprawę, że w większości zadań AI nie zastępuje ludzkiej pracy, lecz ją uzupełnia. Przykładowo, przy sprzedaży skomplikowanych usług, takich jak ubezpieczenia bądź rozwiązania finansowe, ważne są relacje międzyludzkie i wzajemne zaufanie. AI nie powinna wypierać tych kompetencji, lecz wzmacniać je, by ułatwić komunikację.

Trzy kluczowe wnioski na temat postaw pracowników wobec elastyczności w pracy

Potrzeby pracowników są zróżnicowane, podobnie jak ich preferencje dotyczące miejsca i czasu wykonywania obowiązków zawodowych. Pięć lat po masowym przejściu na pracę zdalną – i w obliczu rosnącej liczby nakazów powrotu do biur – jakie są obecne nastroje pracowników wobec elastycznych form zatrudnienia? Wyniki naszych badań rzucają światło na to, jak bardzo pracownicy w różnym wieku cenią sobie elastyczność.

nowe spojrzenie na wzrost gospodarczy Nowe spojrzenie na wzrost gospodarczy

Kwestionowanie przekonania, że przedsiębiorstwa muszą nieustannie się rozwijać, odsłania nowe ścieżki prowadzące do odporności i zrównoważonego rozwoju.

Karl-Johan Perrson, prezes zarządu i były dyrektor generalny H&M, zadał kiedyś pytanie: „Co by się stało, gdybyśmy wszyscy konsumowali o 20% mniej? Uważam, że oznaczałoby to katastrofę. 20% mniej miejsc pracy, 20% mniej wpływów podatkowych, 20% mniej pieniędzy przeznaczanych na szkoły, opiekę zdrowotną czy drogi. Światowa gospodarka uległaby załamaniu. Jestem głęboko przekonany, że to właśnie wzrost gospodarczy sprawił, iż świat jest dzisiaj lepszym miejscem niż dwie dekady temu. A za kolejne 20 lat będzie jeszcze lepszym”.

Czy rzeczywiście tak jest? Jeśli tak, to stoimy przed problemem, który J.B. MacKinnon określa mianem „dylematu konsumenta”. W swojej książce The Day the World Stops Shopping [Dzień, w którym świat przestanie kupować] stwierdza: „Stan planety jasno pokazuje, że konsumujemy zbyt wiele. W samej Ameryce Północnej zużywamy zasoby Ziemi pięciokrotnie szybciej, niż są one w stanie się odnowić. Pomimo naszych wysiłków podejmowanych w celu »zazielenienia« konsumpcji – poprzez recykling, poprawę efektywności energetycznej czy wykorzystanie energii słonecznej – globalna emisja dwutlenku węgla wciąż nie maleje. Ekonomia nakazuje nam jednak nieustannie zwiększać konsumpcję. Wiek XXI uwypuklił ten kluczowy wniosek: musimy przestać kupować”.

Problem polega na założeniu, lansowanym w edukacji biznesowej, że gospodarka może i musi stale rosnąć – założeniu, które przenika strategie korporacyjne, nakazując firmom nieustanny rozwój pod groźbą utraty znaczenia na rynku. Jednak ciągły wzrost gospodarczy jest niemożliwy, a rozpowszechniony dogmat, że wzrost jest warunkiem koniecznym dla ludzkiego dobrobytu, tworzy pułapkę, z której wielu nie dostrzega drogi wyjścia. Jak pisze Paul Farrell w „The Wall Street Journal”: „Jesteśmy uzależnieni od mitu nieustającego wzrostu gospodarczego – mitu, który zabija Amerykę”. Dlatego edukacja biznesowa powinna zacząć uwzględniać ograniczenia wzrostu oraz pokazywać różne jego modele.

Materiał dostępny tylko dla subskrybentów

Jeszcze nie masz subskrypcji? Dołącz do grona subskrybentów i korzystaj bez ograniczeń!

Subskrybuj

Newsletter

Otrzymuj najważniejsze artykuły biznesowe — zapisz się do newslettera!