Streszczenie: Sukces przedsiębiorstwa zależy od właściwego doboru źródeł i narzędzi finansowania działalności.
Sukces przedsiębiorstwa jest uzależniony od właściwego doboru źródeł i narzędzi finansowania dla prowadzonej działalności. Te zaś należy ściśle dostosować do wielkości firmy, jej obecnego etapu rozwoju, a także celu, jaki chce osiągnąć dzięki dodatkowym środkom. EY wspiera klientów nie tylko w doborze odpowiednich narzędzi finansowych, ale również podczas negocjacji umów.
Na rynku jest dostępnych wiele źródeł finansowania zewnętrznego, zróżnicowanych m.in. pod względem formy, okresu, dostępnej kwoty, kosztów finansowania, zabezpieczeń. Wybór odpowiedniego źródła zależy od potrzeb przedsiębiorcy, jego zdolności kredytowej, ryzyka akceptowalnego przez finansującego. EY posiada zespół doradztwa w zakresie pozyskania finansowania i restrukturyzacji, działający w ramach szerszego zespołu doradztwa transakcyjnego. Doradza on przedsiębiorstwom w zakresie określenia struktury i doboru źródeł finansowania na każdym etapie ich rozwoju.
Pierwszym krokiem jest analiza wyzwań, przed jakimi stoi spółka, a następnie wsparcie jej w pozyskaniu finansowania na konkretne potrzeby. Każde stadium dojrzałości firmy wymaga innego podejścia do finansowania z uwagi na odmienne wyzwania. Przedsiębiorstwo w okresie wzrostu zwykle potrzebuje kapitału na realizację projektu rozwojowego, w tym na inwestycję w rozwój infrastruktury. Po fazie wzrostu następuje faza ekspansji na rynku lokalnym, a często również międzynarodowym. Czasem przedsiębiorstwa na tym etapie podejmują odważne inwestycje, zwiększają skalę działalności lub dokonują fuzji lub przejęć. Po ekspansji następuje etap stabilizacji – do wyzwań stojących przed firmami znajdującymi się w tej fazie należy choćby zbliżający się termin zapadalności finansowania. Pojawia się często potrzeba zmiany pozakosztowych warunków obecnego finansowania, w tym redefiniowanie harmonogramu spłaty zadłużenia. Niektóre firmy znajdują się na ostatnim etapie cyklu rozwoju, jakim jest stagnacja. Wiąże się z nią zmiana potrzeb finansowych, przy na ogół zmniejszonej skali działalności, co wymaga identyfikacji, a następnie wyeliminowania nieefektywności w obszarze finansowania. Warunkiem sukcesu jest optymalizacja lub restrukturyzacja istniejącego finansowania. O tym, że przedsiębiorstwa w zależności od swojego stadium rozwoju potrzebują odmiennego podejścia do narzędzi finansowych, świadczą m.in. poniższe przypadki.
Pozyskanie finansowania ze środków Międzynarodowej Instytucji Finansowej (MIF)
Jedna z polskich firm produkujących meble poprosiła ekspertów EY o pomoc w uzyskaniu finansowania na budowę nowego zakładu produkcyjnego. Celem inwestycji było zwiększenie zdolności produkcyjnych spółki, której dynamiczny rozwój w ostatnich latach doprowadził do ich prawie maksymalnego wykorzystania w dotychczas użytkowanym zakładzie. Wartość całego projektu wyniosła około 160 milionów złotych.
Początkowa struktura finansowania przyjęta przez spółkę zakładała, iż nakłady inwestycyjne będą finansowane przez banki komercyjne, a warunki finansowania zakładały standardowy pakiet zabezpieczeń (dla tego rodzaju transakcji) oraz konieczność zaangażowania niezależnego doradcy technicznego do akceptowania faktur kosztowych przed każdą wypłatą środków.
W wyniku analizy sytuacji spółki i zaangażowania EY została zmieniona struktura finansowania projektu – 50% całkowitych kosztów projektu zostało sfinansowanych z kredytu z MIF, natomiast pozostała część została zapewniona ze środków wewnątrzgrupowych. Pomimo większego udziału środków własnych czynnikiem decydującym w ustalaniu struktury i źródeł finansowania była charakterystyka finansowania z tej konkretnej instytucji i jego elastyczność, co oznacza m.in. brak wymogu zewnętrznego doradcy technicznego do akceptacji faktur przed wypłatą finansowania, niski koszt finansowania (niższy od zaproponowanych przez banki komercyjne), długi okres kredytowania, relatywnie krótka lista obowiązków informacyjnych, brak wymogu zabezpieczeń rzeczowych.
Przez cały czas trwania projektu rolą EY było ustalenie potrzeb klienta w zakresie warunków brzegowych finansowania i elastycznego wykorzystania środków oraz konfrontacja z ofertą MIF, a także końcowe negocjacje kluczowych warunków finansowania. Znajomość dawców finansowania i możliwych parametrów oferowanego przez nich finansowania była kluczowa dla identyfikacji finansowania optymalnego z punktu widzenia klienta. Ponadto dzięki wcześniejszemu doświadczeniu w pozyskaniu finansowania z tej konkretnej instytucji, znajomości jej procedur i standardowej dokumentacji stosowanej przez nią, EY był w stanie skutecznie wesprzeć klienta na każdym etapie procesu.
Klasyfikacja źródeł finansowania: koszt kontra ryzyko >
Refinansowanie obligacji i sfinansowanie inwestycji
EY został zaangażowany przez jednego z regionalnych przewoźników kolejowych do pozyskania finansowania w celu refinansowania wyemitowanych euroobligacji oraz sfinansowania realizacji planowanych inwestycji, mających na celu zwiększenie liczby składów i poprawę jakości taboru oraz niezbędną adaptację i rozbudowę infrastruktury. Całkowita wartość projektu wyniosła około miliarda złotych.
Eksperci dokonali analizy różnych opcji finansowania dłużnego, po czym zaproponowali strukturę finansowania i kluczowe warunki w formie wstępnego Term Sheet. Zespół pozyskał wstępne, a następnie wiążące oferty na organizację programu emisji obligacji. Dokonał analizy ofert i rekomendacji banków, które powinny być zaproszone do dalszych negocjacji. Zespół EY uczestniczył w negocjacjach warunków finansowych w imieniu klienta, a następnie wsparł go w wypełnieniu warunków zawieszających uruchomienie programu emisji obligacji.
W efekcie projektu dokonano emisji obligacji w łącznej kwocie około 900 milionów złotych, z ograniczonym prawem zbywalności, a objęcie emisji zostało zagwarantowane przez dwa banki. Wśród grona zainteresowanych finansowaniem spółki znalazło się siedem największych banków w Polsce. Dzięki EY, który był koordynatorem procesu pozyskania finansowania, uzyskano bardzo korzystne warunki finansowania, znacznie lepsze, niż oczekiwał klient. Ponadto ustalony w toku prac charakter emisji, tj. emisja obligacji z ograniczonym prawem zbywalności, zabezpiecza spółkę przed potencjalnym ryzykiem niepożądanego rozproszenia grona wierzycieli. Zespół EY uczestniczył w każdym etapie prac – od analizy potencjalnych źródeł finansowania aż do wypłaty pierwszych środków z emisji.
Eksperci EY nie tylko pomagają określić indywidualne potrzeby klienta na danym etapie rozwoju jego firmy. Bazując na oczekiwaniach przedsiębiorcy i jego zdolności do obsługi zadłużenia, pomagają wypracować optymalną strukturę finansowania i ustrukturyzować ich kombinację stosownie do indywidualnych potrzeb danego przedsiębiorstwa, biorąc pod uwagę dostępne źródła i ich charakterystyki (zobacz wykres Klasyfikacja źródeł finansowania: koszt kontra ryzyko). Finansowanie z poszczególnych źródeł może zostać udzielone w różnej formie, od finansowania bezzwrotnego przez instrumenty dłużne po instrumenty kapitałowe. Znajomość instytucji udzielających finansowania i dostępnych na rynku narzędzi okazała się kluczowa dla osiągnięcia sukcesu w powyższych projektach. Korzystanie z usług zewnętrznych ekspertów w dziedzinie finansowania znacznie ułatwia firmom skuteczne osiąganie celów.
