Przedsiębiorcy chcą, żeby audytorzy dobrze znali ich biznes, formułowali lepszej jakości wnioski i rekomendacje, wskazywali obszary zagrożeń dla firmy i pokazywali, jak je identyfikować.
Audyt finansowy: rosną oczekiwania
Usługi biegłych rewidentów to rynek bardzo wymagających klientów. Coraz częściej przedsiębiorcy sygnalizują, że samo badanie sprawozdań finansowych już im nie wystarcza. Oczekują rozszerzenia usług, tymczasem nowe regulacje taki rozwój ograniczają. Jak w takim razie zaspokoić zmieniające się potrzeby klienta firmy audytorskiej? Dział badań HBRP w ICAN Research wspólnie z firmą doradczą KPMG od czterech lat prowadzi monitoring rynku usług świadczonych przez biegłego rewidenta. Kolejna edycja badania, przeprowadzonego w maju 2014 roku, potwierdza wysoką wartość audytu finansowego dla firm (zob. Tabela 1.). Od czterech lat zdecydowana większość badanych twierdzi, że audyt jest wartością dodaną dla ich przedsiębiorstw; wskaźnik ten utrzymuje się na wysokim poziomie i nie spada poniżej 80% (zob. Tabela 2.). Według większości badanych, dzięki biegłym rewidentom udaje się w firmach rozwiązywać problemy związane z zarządzaniem. W tym kontekście wysoka ocena jakości usług audytorskich nie dziwi – wskaźnik od początku badania utrzymuje się na wysokim, stabilnym poziomie (zob. Tabela 3.).
Pomimo tych ocen niepokoi spadek postrzegania wartości audytu finansowego dla przedsiębiorców. Dlatego kluczowe wyzwanie, jakie stoi przed firmami audytorskimi, wiąże się z lepszym poznaniem klientów i znalezieniem metod, które w zgodzie z przepisami pozwolą rozszerzać i rozwijać współpracę, aby wartość usług rosła.
Audyt finansowy: rosną oczekiwania
Audyt finansowy: rosną oczekiwania
Audyt finansowy: rosną oczekiwania
Budowanie wartości
Wszystkie edycje badania pokazują, że budowanie wartości powinno zacząć się od biegłego rewidenta. Punktem wyjścia musi być doświadczenie audytora, szczególnie jego unikalna znajomość przepisów i nowinek, w tym dotyczących branży klienta. Respondenci jasno podkreślali, że poza rzetelną analizą bilansu cenią także możliwość rozwijania własnej wiedzy i doświadczenia w usprawnieniu sprawozdawczości finansowej. Prawdziwą wartość, według nich, buduje jednak wskazanie czynników ryzyka dotyczącego działalności biznesowej oraz ryzyka podatkowego w ramach prowadzonego audytu.
Dla badanych przedsiębiorców znaczenie ma także sposób prezentacji wyników. Oczekują od audytorów wyższej jakości podsumowania i rekomendacji wyrażonych zrozumiałym dla nich językiem. Podczas pisania takiego sprawozdania należy uwzględnić oczekiwania jego odbiorców. Inne mają prezesi i właściciele, inne – dyrektorzy finansowi i główni księgowi. Ci pierwsi wskazywali częściej na czynniki ryzyka biznesowego, drudzy – na kwestie podatkowe. W tym momencie istotne jest spostrzeżenie: wyniki czwartej edycji pokazały, że klienci firm audytorskich przykładają jednak coraz mniejszą wagę do analizowania wniosków wynikających z badania sprawozdań finansowych. W latach 2012 i 2013, pobieżnie tylko co piąty badany (21% i 19%) analizował takie wnioski , zaś w 2014 już co trzeci (30%). Prawdopodobnie wyższa jakość rekomendacji, i to zarówno pod kątem językowym, jak i merytorycznym, zwiększy zainteresowanie ustaleniami biegłych rewidentów i podniesie jego wartość wniosków pokontrolnych w oczach przedsiębiorców.
Doradczy charakter audytu
Chociaż doradczy charakter audytu jest dla przedsiębiorców ważny, niesie ze sobą jednak pewne obawy. W 2014 roku większość badanych przedsiębiorców (60%) stwierdziła, że zagrożeniem dla jakości i niezależności audytu może być świadczenie dodatkowych usług przez biegłego rewidenta bądź długoterminowa współpraca z jedną firmą audytorską. W poprzedniej edycji takie obawy wyrażało 10% mniej respondentów. Niezależnie jednak od tych obaw połowa badanych twierdzi, że audyt powinien mieć cechy usługi doradczej.
Klienci oczekują od firm audytorskich posiadania wiedzy branżowej, dostosowanej przy tym do wielkości przedsiębiorstwa, oraz wychodzenia w rekomendacjach i wnioskach poza kwestie finansowe. Co trzeci przedsiębiorca wprost oczekuje, że ocena sprawozdania finansowego powinna dotyczyć również zagrożeń niefinansowych.
Proklienckie podejście
Zmieniające się potrzeby przedsiębiorców wymagają już nie tylko profesjonalnej realizacji usługi, ale również indywidualnego, proklienckiego podejścia. Obecnie, jak w każdej innej branży, to jedno z największych wyzwań dla firm audytorskich. Badanie pozwoliło wyodrębnić trzy grupy klientów, które różnią się oczekiwaniami wobec biegłych rewidentów.
Zaangażowani promotorzy: to grupa najbardziej ceniąca sobie wartość sprawozdania finansowego dla przedsiębiorstwa. Ma pozytywne doświadczenia z audytem i wysoko ocenia biegłych rewidentów za kompetencje i umiejętność łączenia wiedzy z doświadczeniem oraz rzetelną pracę i jasną komunikację. Świadomie przywiązuje większą wagę niż inni respondenci do analizy wyników sprawozdania. Dlatego od biegłego rewidenta częściej niż inni oczekuje identyfikacji potencjalnych obszarów i czynników ryzyka. Stanowi 24% badanych i częściej niż inni reprezentuje przedsiębiorstwa handlowe oraz zatrudniające do 250 osób.
Wymagający krytycy: ta grupa zalicza się do najbardziej wymagających klientów, którzy oczekują od biegłego rewidenta doświadczenia w badanej branży, przekładającego się na praktyczną użyteczność wyników audytu. Biegli rewidenci z zaspokojeniem oczekiwań tej grupy często sobie nie radzą. Co czwarty krytyk uważa, że audyt nie wnosi wartości dodanej do ich przedsiębiorstwa (27% w tej grupie), a większość nie spotkała się z sytuacją, w której audyt wpłynąłby na rozwiązanie problemów ich firmy. Krytycy stanowią 28% ogółu badanych. Reprezentantami tej grupy, częściej niż innych, są duże korporacje, głównie produkcyjne, zatrudniające ponad 250 pracowników.
Zadowoleni praktycy: dla tej grupy audyt, częściej niż w poprzednich przypadkach, jest wartością dodaną. W świadczeniu usługi dla tych respondentów kluczowy jest jej doradczy charakter. Od biegłego rewidenta oczekują sugestii i pomysłów, ujawnienia potencjalnych zagrożeń dla ich biznesu oraz odwagi w prezentowaniu wyników audytu. Z drugiej strony rzadziej niż pozostali badani widzą zagrożenia związane ze świadczeniem usług przez tego samego audytora lub długoterminową współpracą z jedną firmą.
Zadowoleni praktycy stanowią największy segment wśród badanych przedsiębiorstw (48%). Reprezentantami tej grupy, częściej niż w dwóch poprzednich, są duże firmy usługowe.
W dynamicznie zmieniającej się rzeczywistości biznesowej przedsiębiorcy potrzebują lepszych mechanizmów kontrolnych. Audyt finansowy jest na pewno okazją do usprawnienia nadzoru nad sprawozdawczością finansową, choć zdaniem badanych, biegli mogliby wesprzeć ich firmy efektywniej. Oczekują, że dowiedzą się, jak kontrolować ryzyko, jak właściwie identyfikować zagrożenia wynikające z operacyjnej działalności oraz jakie praktyki stosowane w ich branży można uznać za najlepsze.
