Reklama
Dołącz do liderów przyszłości i zdobądź przewagę! Sprawdź najnowszą ofertę subskrypcji
Kompetencje przywódcze

Czego warto nauczyć się od sów i skowronków, czyli sztuka podejmowania dobrych decyzji

19 listopada 2021 5 min czytania
Zdjęcie Tomasz Kulas - Redaktor "MIT Sloan Management Review Polska", redaktor prowadzący "ICAN Management Review"
Tomasz Kulas
Czego warto nauczyć się od sów i skowronków, czyli sztuka podejmowania dobrych decyzji

Każdy człowiek dysponuje mechanizmem wewnętrznym, który określamy mianem zegara aktywności dobowej. I u każdego z nas zegar ten wyregulowany jest nieco inaczej, co ma ogromny wpływ na podejmowanie (nie)właściwych decyzji biznesowych.

To zegar aktywności dobowej odpowiedzialny jest za regulację naszych stanów czuwania i odpoczynku, czujności i relaksu, skupienia i rozkojarzenia. I właśnie ze względu na sposób tej regulacji w cyklu 24‑godzinnym – oczywiście w pewnym uproszczeniu – ludzi podzielić można na skowronki, sowy i… tych pośrednich, aktywnych w środku dnia. Skowronki to naturalnie osoby, w przypadku których okres największej czujności i skupienia przypada na początek dnia, zaś sowy najaktywniejsze są po południu i wieczorem.

Wybierz właściwy czas na podejmowanie decyzji

Dlaczego o tym piszemy i jaki ma to wpływ na biznes? Naukowcy z Uniwersytetu Centralnej Florydy w dość precyzyjny sposób zbadali, w jaki sposób czas podejmowania decyzji, dopasowany (lub nie) do naszego zegara aktywności dobowej, wpływał na sukces lub porażkę podjętych działań. Dotyczyło to zwłaszcza decyzji o dużym stopniu ryzyka, opartych na niewystarczającej ilości danych, takich jak na przykład inwestycja w jakiś start‑up, będący na wczesnym etapie jego rozwoju.

Na czym polegał eksperyment?

Badanie przeprowadzone zostało w obszarze decyzji finansowych związanych z inwestowaniem społecznościowym, z pomocą kilku popularnych w Stanach Zjednoczonych platform, takich jak Wefunder, Fundable i EquityNet. Umożliwiają one inwestowanie nawet niewielkich kwot każdemu, kto uważa, że wybrana przez niego firma (zwykle start‑up) ma realne szanse na rozwój i warto ją dofinansować.

W pierwszym etapie naukowcy zbadali zegary biologiczne uczestników eksperymentu, dzieląc ich na osoby najskuteczniej funkcjonujące przed południem albo też wieczorem. Następnie ochotnicy zostali poproszeni o zainwestowanie 1000 dolarów w dowolnie wybrane przez siebie firmy, natomiast to naukowcy określali pory dnia, w czasie których musieli dokonywać decyzji – zarówno zgodnie ze swoim zegarem aktywności dobowej, jak i wbrew niemu. Dodatkowo uczestnicy badania raportowali również ogólną ilość snu a także poziom wcześniejszych doświadczeń i wiedzy związanych z finansowaniem społecznościowym. Efekty tych decyzji finansowych zostały zderzone z autentycznymi wynikami finansowymi wybranych firm.

Co się okazało?

Odkryliśmy, że badane przez nas osoby, dokonujące wyboru w czasie, który kolidował z wewnętrznym zegarem ich organizmu (na przykład „skowronki” podejmujące decyzję późnym wieczorem), miały znacznie większą skłonność do popełniania błędów. – tłumaczy Cristiano Guarana, profesor Kelley School of Business na Indiana University i jeden z autorów badania. – Co ważne, to niedopasowanie czasu decyzji i zegara biologicznego pozostaje zwykle niewidoczne dla innych osób uczestniczących w procesie decyzyjnym, ale w dłuższej perspektywie może skutkować znaczącymi stratami finansowymi.

Ogromna waga drobnych detali

To nie pierwszy raz, kiedy podkreślamy, jak ważny jest dobrostan menedżerów, zwłaszcza w kontekście ważnych decyzji biznesowych. Oddzielny wpis poświęciliśmy wcześniej tak – wydawałoby się – banalnej kwestii, jak uczucie głodu i sytości. Banalnej, ale – podobnie jak w tym przypadku – mającej zaskakująco duży wpływ na trafność podejmowanych decyzji.

Tym razem wyniki badania również nie wydają się zaskakujące. Amerykańscy naukowcy wcale „nie odkryli Ameryki”. Dobrze się wyśpij, najedz, podejmuj te najważniejsze decyzje wtedy, gdy twój czas dobowej aktywności umysłowej nastawiony jest na maksymalną efektywność. Tylko tyle i aż tyle, warto o tym pamiętać!

Indeks górny Wyniki badania po raz pierwszy opublikowane zostały na łamach „Journal of Business Venturing” w listopadzie 2021 roku. Indeks górny koniec

PRZECZYTAJ TAKŻE » » »

Czego warto nauczyć się z filmu „Skazani na Shawshank”, czyli o drobiazgach, które mają wpływ na ważne decyzje 

Tomasz Kulas PL

Kultowy film, wspaniałe role głównych aktorów, niesamowity scenariusz pokazujący, jak spryt w połączeniu z ogromną wytrwałością doprowadzają do tego, że dobro ostatecznie zwycięża. Ale jest w nim jeszcze drobny, poboczny wątek, który nabiera wagi w kontekście sztuki podejmowania dobrych decyzji biznesowych. 

Czego warto nauczyć się od Odyseusza, czyli jak wytrwać w postanowieniach noworocznych 

Tomasz Kulas PL

Praca nad sobą – zarówno w kontekście zawodowym, jak i osobistym – wymaga wytrwałości i silnej woli. Każde, nawet najlepsze postanowienie, z czasem jednak słabnie, ale na szczęście możemy je wzmocnić za pomocą prostego wybiegu – kontraktu Odyseusza. 

Anna Kruk: ryzykowne decyzje należy podejmować świadomie 

Anna Kruk PL

Przypadek Jemaime pokazuje, jak cenną umiejętnością jest dopasowanie abstrakcyjnych emocji oraz konceptów do konkretnego produktu.

O autorach
Tematy

Może Cię zainteresować

Stwórz przestrzeń mentalną, by podejmować mądre decyzje

W dynamicznych i złożonych realiach współczesnego świata liderzy coraz częściej funkcjonują w trybie działania — skupieni na zadaniach, wynikach i kontroli. Choć niezbędny, ten tryb, jeśli dominuje, prowadzi do wypalenia, słabej jakości decyzji i ograniczenia innowacyjności. Autorzy Megan Reitz i John Higgins proponują alternatywę: tryb przestrzenny — stan uważności, w którym liderzy zyskują szerszą perspektywę, dostrzegają zależności i pogłębiają rozumienie sytuacji.

Aby rozwijać przestronność w organizacjach, autorzy prezentują model SPACE, który wskazuje pięć kluczowych czynników:

  • S</strong>afety (bezpieczeństwo psychologiczne),

  • P</strong>eople (relacje sprzyjające refleksji),

  • Attention (świadome kierowanie uwagą),

  • Conflict (konstruktywna konfrontacja z różnicą),

  • Environment (środowisko wspierające refleksję).

Podkreślają, że liderzy — poprzez swoje zachowania, decyzje i sposób prowadzenia rozmów — kształtują kulturę organizacyjną i mogą (świadomie lub nie) zamykać lub otwierać przestrzeń na głębsze myślenie i autentyczny dialog. Dlatego dojrzałe przywództwo polega dziś nie tylko na działaniu, lecz także na umiejętności tworzenia i utrzymywania mentalnej przestrzeni dla siebie i innych.

Jak powinno "brzmieć" miejsce pracy? Dźwięki biura – czyli jak naprawdę brzmi nowoczesne miejsce pracy?

Podczas warsztatów z Office Managerami w listopadzie ubiegłego roku na wydarzeniu Forum Biuro i Administracja, zidentyfikowaliśmy szereg wyzwań, które realnie wpływają na codzienne funkcjonowanie biur. Niezależnie od omawianego obszaru nieustannie powracała jedna kwestia : akustyka.

W czasach hybrydowego modelu pracy, redefinicji przestrzeni biurowych i rosnącej roli dobrostanu pracowników, coraz częściej wracamy do tematu, który… dosłownie nas otacza. Akustyka – niegdyś traktowana marginalnie – dziś staje się jednym z kluczowych czynników projektowania efektywnego i przyjaznego biura.

Znaczenie akustyki w biurze

Jeśli chodzi o projekt biura, estetyka i funkcjonalność często wysuwają się na pierwszy plan. Tymczasem to właśnie akustyka bywa pierwszym aspektem, który budzi niezadowolenie użytkowników. Ma ona bezpośredni wpływ na produktywność, samopoczucie i ogólne zadowolenie pracowników. Nadmierny hałas obniża koncentrację, podnosi poziom stresu i obniża efektywność, podczas gdy dobrze zaprojektowana przestrzeń dźwiękowa wspiera skupienie, prywatność i współpracę.

O tym, jak duże znaczenie ma dźwięk – a dokładniej: jego jakość – rozmawialiśmy podczas spotkania „Dźwięki biura: jak akustyka wpływa na komfort i efektywność”, zorganizowanego przez Bene, Jabra i A+V. Wydarzenie zgromadziło ekspertów, praktyków i office managerów, a dzięki interdyscyplinarnemu podejściu mogliśmy spojrzeć na akustykę biura z różnych perspektyw: projektowej, technologicznej i użytkowej. Ekspertem wydarzenia był inżynier akustyk i realizator dźwięku – Bartek Czubak (Acoustic Masters).

Multimedia
Dobrostan: Inwestycja w przyszłość czy chwilowa moda?

Od ponad dekady wspiera ona liderów i firmy w budowaniu strategii dobrostanu i zdrowego środowiska pracy. Dowiedz się dlaczego dobrostan stał się strategicznym tematem dla biznesu, jakie wyzwania stoją przed liderami w hybrydowym świecie oraz jak skutecznie wdrożyć kulturę dobrostanu w organizacji. Ewa Stelmasiak obala mity dotyczące dychotomii między zyskiem a dobrostanem, podkreślając, że zrównoważone podejście do pracy jest kluczem do długoterminowego sukcesu. Analizuje również wpływ nowych technologii na wellbeing, wskazując na konieczność mądrego zarządzania tymi narzędziami, aby wspierały, a nie szkodziły pracownikom.

Ilustracja ukazuje nowoczesne biuro z lotu ptaka. W centrum kadru, w promieniu światła padającego z góry, dwoje pracowników prowadzi spokojną rozmowę przy małym stole. Otaczają ich puste biurka i subtelnie oświetlona przestrzeń biurowa. Kompozycja podkreśla wagę relacyjnego kontaktu, zaufania i mindful leadership w miejscu pracy. Uważne przywództwo: Jak mindful leadership rewolucjonizuje zarządzanie zespołem
Kryzys zaangażowania pracowników: globalny kontekst Współczesne organizacje stają wobec bezprecedensowego kryzysu zaangażowania i dobrostanu pracowników, który wymaga wdrożenia mindful leadership jako strategicznego rozwiązania. Najnowszy raport Gallupa ujawnia alarmujące dane: jedynie 21% zatrudnionych globalnie wykazuje pełne zaangażowanie w pracę. Co więcej, wskaźnik ten systematycznie spada po czterech latach wzrostu. Dodatkowo, równie niepokojące są statystyki dotyczące ogólnego […]
Multimedia
Metaverse to szansa dla biznesu. Czy Twoja firma jest gotowa?

W świecie zdominowanym przez sztuczną inteligencję, Metaverse może wydawać się technologią drugiego planu. Jednak ignorowanie jej potencjału to błąd strategiczny. Dowiedz się, dlaczego technologia Metaverse, mimo obecnej fazy rozwoju, jest kluczowa dla przyszłości biznesu i jak firmy mogą przygotować się na nadchodzącą transformację.

Horyzontalna ilustracja 3D w stylu hiperrealistycznym przedstawia długą, cienką belkę zawieszoną na centralnym trójkątnym wsporniku. Po lewej stronie belki znajduje się przezroczysty sześcian z delikatnie świecącymi, schematycznymi wzorami przypominającymi układ scalony – symbolizując sztuczną inteligencję. Po prawej stronie – surowy, ciężki kamień o nieregularnej fakturze – symbol ludzkiego myślenia i refleksji. Kompozycja jest idealnie wyważona, a tło utrzymane w subtelnym gradiencie błękitno-beżowego światła tworzy spokojną, kontemplacyjną atmosferę. Czy sztuczna inteligencja osłabia zdolności krytycznego myślenia liderów biznesu?

Sztuczna inteligencja radykalnie przekształca współczesne zarządzanie, stawiając przed liderami fundamentalne pytanie strategiczne. Czy jednocześnie systematyczne poleganie na zaawansowane systemy AI nie prowadzi do erozji kluczowych kompetencji poznawczych kadry kierowniczej?

Analitycy Brookings Institution przedstawili niepokojące ostrzeżenie. Nadmierne zaufanie do systemów AI może systematycznie osłabiać zdolności kreatywnego oraz krytycznego myślenia w organizacjach. Zjawisko to przypomina mechanizm, w którym technologie GPS ograniczyły umiejętności nawigacyjne, a wyszukiwarki internetowe zredukowały potrzebę zapamiętywania faktów.

Mechanizm intelektualnej degeneracji: zaufanie kontra weryfikacja

Kluczowym czynnikiem degradacji poznawczej jest bezwarunkowe zaufanie do technologii. Systemy AI generują pozornie precyzyjne odpowiedzi w ułamkach sekund, w rezultacie tworząc złudne wrażenie nieomylności algorytmów.

Badanie Microsoft/CMU ujawniło krytyczny wzorzec behawioralny. Użytkownicy narzędzi generatywnych automatycznie akceptują propozycje AI bez pogłębionej analizy. Co więcej, szczególnie niebezpieczne okazuje się przekonujące przedstawienie interfejsu algorytmu.

Polacy chcą AI w pracy – ale na własnych zasadach. Co zaufanie do wirtualnych agentów mówi o przyszłości przywództwa?

Coraz więcej firm wdraża wirtualnych asystentów i analityków opartych na sztucznej inteligencji, chcąc zyskać na efektywności i innowacyjności. Ale co na to pracownicy? Najnowsze badanie przeprowadzone przez ASM na zlecenie Salesforce ujawnia jednoznacznie: Polacy są otwarci na AI w miejscu pracy, ale tylko pod warunkiem zachowania kontroli i zrozumienia jej działania.

Gorące serca i brutalna rzeczywistość, czyli o budowaniu empatii w organizacji

Empatia liderów to za mało, gdy systemy, procesy i decyzje organizacji świadczą o braku troski. Oto cztery strategie, które skutecznie adresują to wyzwanie.  W świecie biznesu często słyszymy o „wyścigu szczurów” i bezwzględnym pięciu się po korporacyjnej drabinie „po trupach”. Taki scenariusz często przywodzi na myśl „Władcę Much”, gdzie prym wiodą najsilniejsi, a słabsi muszą ustąpić. Wielu uważa, że aby przetrwać i odnieść sukces, po prostu „trzeba być twardym”. Ale czy to jedyna droga?

Konferencja „Odpowiedzialny biznes w praktyce – zrównoważony rozwój jako klucz do przyszłości”

Podsumowanie

Konferencja „Odpowiedzialny biznes w praktyce – zrównoważony rozwój jako klucz do przyszłości” odbyła się 15 kwietnia 2025 roku z inicjatywy ICAN Institute oraz Partnerów. Wydarzenie było poświęcone tematyce zrównoważonego rozwoju, ESG oraz społecznej odpowiedzialności biznesu.

Obecność licznych przedstawicieli biznesu oraz ich aktywne uczestnictwo w dyskusjach miały istotny wpływ na wysoki poziom merytoryczny konferencji. Wymiana wiedzy, doświadczeń i dobrych praktyk w zakresie ESG stanowiła ważny element wydarzenia, przyczyniając się do kształtowania odpowiedzialnych postaw w środowisku biznesowym oraz wspierania długofalowych, wartościowych inicjatyw.

Pięć lekcji przywództwa dla „twardych” prezesów

Choć może się wydawać, że styl przywództwa oparty na kontroli i wydawaniu poleceń wraca do łask, rzeczywistość pokazuje coś zupełnie innego — to liderzy o wysokiej inteligencji emocjonalnej osiągają lepsze rezultaty

Materiał dostępny tylko dla subskrybentów

Jeszcze nie masz subskrypcji? Dołącz do grona subskrybentów i korzystaj bez ograniczeń!

Subskrybuj

Newsletter

Otrzymuj najważniejsze artykuły biznesowe — zapisz się do newslettera!