Często uważa się, że internetowe sieci społecznościowe dla biznesu, takie jak GoldenLine.pl czy LinkedIn.com, są używane, aby poszerzać lub umacniać kontakty biznesowe. Jednak nasze badania pokazały, że użytkownicy takich portali jak GoldenLine.pl czy LinkedIn.com używają ich, aby szukać pracy w sposób pasywny, bez ryzyka narażenia się obecnemu pracodawcy, które towarzyszy aktywnemu aplikowaniu do innych firm. Ponad 3/4 respondentów wskazało, że było to głównym celem ich rejestracji na tych portalach. Według naszych badań obecność na takich portalach popłaca – użytkownicy, którzy bardziej pielęgnują swój profil na tych portalach, otrzymują więcej ofert pracy. Także firmy powinny więc tworzyć swoje strategie dla internetowych portali społecznościowych dla biznesu.
Wykorzystaj social media do rozwoju swojej kariery » >
Wygodna przykrywka
W Polsce najbardziej popularnymi portalami społecznościowymi związanymi z karierą oraz rynkiem pracy są GoldenLine.pl (ponad 2,1 mln użytkowników), LinkedIn.com (0,56 mln użytkowników) oraz Profeo.pl (0,2 mln użytkowników)1. Pozwalają one potencjalnym pracodawcom na łatwy dostęp do informacji na temat karier użytkowników. Przeprowadziliśmy badania wśród 221 użytkowników portalu GoldenLine.pl posiadających doświadczenie finansowo‑bankowe oraz wśród 353 osób z branży medyczno‑farmaceutycznej.
Nasze badania wykazały, że głównym celem rejestracji na portalu GoldenLine.pl jest chęć otrzymania ofert pracy. Więcej niż 80% respondentów w branży finansowo‑bankowej i 75% respondentów w branży medyczno‑farmaceutycznej wskazało na ten cel. Poszerzenie kontaktów biznesowych i dostęp do danych biznesowych były na drugim i trzecim miejscu (zobacz ramkę Cel rejestracji na portalu GoldenLine.pl).
Z jednej strony te wyniki nie są zaskakujące. Znaczna większość pracowników chce uzyskać lepszą pracę i każda możliwość otrzymania jej będzie wykorzystana. Z drugiej strony warto pamiętać, że portale społecznościowe zostały stworzone po to, aby pomagać użytkownikom poszerzać kontakty biznesowe, a nie szukać pracy.
Co więcej, aktualni pracodawcy doskonale zdają sobie sprawę, że portale społecznościowe wykorzystywane są w celach poszukiwania pracy. Ponad połowa badanych z branży finansowo‑bankowej i około 30% respondentów z sektora medyczno‑farmaceutycznego twierdzi, że przełożony i podwładni wiedzą o posiadaniu konta na portalu GoldenLine.pl. Większość z tych respondentów stwierdziła, że portale społecznościowe dla biznesu są tematem rozmów w pracy z przełożonym.
Aby zrozumieć dobrze tę sytuację, warto przyjrzeć się teorii „sieci społecznych jako przykrywek”. Głosi ona, że ludzie często pokazują się w obecności swoich znajomych, aby wyjść na rynek, kiedy nie wypada im tam być. Mogliby się bowiem narazić swojemu pracodawcy. Trudno jest im więc otwarcie szukać pracy. Mogą jednak zarejestrować się na portalu społecznościowym, na którym pogłębią kontakty ze swoimi znajomymi i nawiążą nowe, a w międzyczasie opiszą swoje osiągnięcia w pracy, które będą widoczne dla potencjalnych pracodawców. Jeśli aktualny pracodawca nabierze podejrzeń, użytkownik może łatwo się wytłumaczyć, używając jako wymówki swoje zaangażowanie w sieci. Nic więc dziwnego, że tylu pracowników wskazuje na chęć otrzymywania ofert pracy jako główny cel zapisania się na portal GoldenLine pomimo tego, że tylu aktualnych pracodawców zdaje sobie sprawę z sytuacji.
Skrzętna aktualizacja popłaca
Aby lepiej zrozumieć motywację użytkowników internetowych sieci dla biznesu, zapytaliśmy o to, co robią nasi respondenci na tych portalach. Około 40% respondentów z doświadczeniem w branży medyczno‑farmaceutycznej wskazało na poszukiwanie informacji na temat potencjalnych partnerów, zapoznawanie się z karierą innych, dyskusję na forach i zarządzanie informacjami na własnym profilu. Ciekawe jest to, że osoby, które określiły swój cel rejestracji jako otrzymywanie ofert pracy, podejmowały częściej aktywność dotyczącą zarządzania informacjami na własnym profilu, częściej aktualizowały informacje w celu podzielenia się nimi z innymi użytkownikami, intensywniej porównywały własne ścieżki kariery zawodowej ze ścieżkami innych.
Chcąc potwierdzić, czy użytkownicy tych portali osiągają założone cele, zbadaliśmy liczbę otrzymanych przez nich ofert pracy. Okazało się, że na liczbę ofert pracy, które otrzymują członkowie sieci społecznościowych, wpływa kilka czynników.
Aktywność na portalu. Użytkownicy, którzy zarządzają informacjami na własnym profilu, często aktualizują informacje w celu podzielenia się nimi z innymi użytkownikami i porównują własną ścieżkę kariery zawodowej ze ścieżkami innych, otrzymują większą liczbę ofert pracy.
Doświadczenie zawodowe. Badanie osób z doświadczeniem w branży finansowo‑bankowej wykazało, że średnia liczba ofert pracy jest około czterech razy mniejsza dla użytkowników pracujących na stanowiskach asystenckich w porównaniu ze stanowiskami wyższego szczebla (konsultant, specjalista, menedżer, kierownik, dyrektor). W badaniu osób z doświadczeniem w sektorze medyczno‑farmaceutycznym liczba ta jest ponad dwa razy mniejsza. Można to wyjaśnić tym, że do poszukiwań na stanowiska asystenckie zwykle powinny wystarczyć tradycyjne metody poszukiwań (np. ogłoszenia). Aby dotrzeć do kandydata z dłuższym doświadczeniem, warto wykorzystać internetowe sieci społecznościowe.
Okres posiadania konta na portalu. Oczywista zależność jest taka, że im dłuższy staż mają użytkownicy na portalu społecznościowym, tym więcej ofert pracy otrzymali od momentu rejestracji do rozpoczęcia badania. Wyniki zebrane wśród osób z branży medyczno‑farmaceutycznej dowodzą jednak, że liczba ofert pracy otrzymanych w ciągu ostatniego roku jest większa wśród użytkowników z dłuższym stażem na portalu GoldenLine.pl.
Powiązania w sieci. Powiązania (liczba kontaktów, charakterystyka) były analizowane tylko w badaniu osób w branży medycznej i farmaceutycznej. Liczba kontaktów wpływa pozytywnie na liczbę otrzymywanych ofert pracy.
Wnioski dla firm
Nasze badania mają co najmniej trzy implikacje dla przedsiębiorstw. Po pierwsze, firmy powinny zacząć wykorzystywać te sieci w ten sam sposób jak pracownicy.

Tylko 3% respondentów z doświadczeniem w branży finansowo‑bankowej potwierdziło istnienie strategii społecznościowej w firmie, natomiast aż 58% respondentów odpowiedziało, że firma w ogóle nie wykorzystuje internetowych sieci społecznościowych. Firmy powinny więc jak najszybciej zaistnieć w tych sieciach. Pozwoli to im, na przykład, poszukiwać nowych pracowników, którzy na pewno są już tam obecni.
Po drugie, firmy powinny w jasny i przejrzysty sposób analizować aktywność swoich pracowników w sieciach społecznościowych. Osoba, która bardzo pielęgnuje swój profil i często go aktualizuje, może szukać nowej pracy. Warto jest więc zastanowić się, dlaczego ta osoba może chcieć odejść, i ewentualnie zmienić warunki pracy tak, aby utrzymać cennego pracownika.
Po trzecie, warto określić głębiej strategię obecności firmy na rynku pracy, mając na uwadze portale społecznościowe. W Stanach Zjednoczonych firmy, które intensywnie inwestują w swoich pracowników, często proszą ich, aby nie umieszczali swoich profili na tych portalach, aby nie byli oni łatwi do przechwycenia przez innych pracodawców. W ten sposób chronią swoje inwestycje. Z kolei inne przedsiębiorstwa zachęcają bardzo swoich pracowników do udziału w tych portalach, używając ich w ten sposób do naturalnej selekcji kadr. Wiele podejść jest słusznych – powinny być one jednak zgodne ze strategią firmy.