Reklama
Dołącz do liderów przyszłości i zdobądź przewagę! Sprawdź najnowszą ofertę subskrypcji
Komunikacja
Magazyn (Nr 11, listopad 2021 - styczeń 2022)

Strefa start-upów – poznaj polskie firmy, które zmieniają świat

1 listopada 2021 9 min czytania
Zdjęcie Paulina Kostro - Redaktor "MIT Sloan Management Review Polska"
Paulina Kostro
Strefa start-upów - poznaj polskie firmy, które zmieniają świat

W „Strefie Start‑upów” prezentujemy innowacyjne polskie firmy rozwiązujące problemy współczesnego świata – w tym wyzwania, z którymi mierzy się szeroko rozumiany biznes – za pomocą kreatywności i technologii.Tym razem przedstawiamy pięć start‑upów, których rozwiązania wspierają pozyskiwanie energii ze źródeł odnawialnych, bądź inteligentne nią zarządzanie.

Ogniwa fotowoltaiczne z perowskitów

Saule Technologies jest zaawansowaną technologicznie firmą, która specjalizuje się w produkcji perowskitowych ogniw słonecznych drukowanych na cienkich, elastycznych podłożach. Ogniwa słoneczne nadrukowane na elastycznych foliach są lekkie, ultracienkie i półprzezroczyste, co znacznie przewyższa zakres możliwych zastosowań tradycyjnej technologii krzemowej. Ponadto można je łatwo przymocować do niemal każdej powierzchni, np. fasad budynków i dachów o niskiej nośności. To z kolei pozwala na pozyskiwanie energii z większej powierzchni niż tylko obszar, jaki zajmuje pokrycie dachowe. Moduły perowskitowe doskonale sprawdzają się też w zasilaniu urządzeń pracujących np. w ramach Internet of Things (IoT), zarówno na zewnątrz, jak i w pomieszczeniach. Dzięki temu ich zasilanie nie wymaga wymiany baterii.

Jaki problem rozwiązuje Saule Technologies? Jako pierwsza firma na świecie przeniosła ogniwa perowskitowe z laboratorium naukowego na linię produkcyjną. Ta przełomowa technologia może zrewolucjonizować i zdemokratyzować dostęp do energii słonecznej.

Pomiary laboratoryjne wykonane przez zespół dr. Uliego Würfela w instytucie Fraunhofer ISE potwierdzają, że ogniwa fotowoltaiczne produkowane na bazie perowskitów z firmy Saule Technologies mogą pracować z wydajnością 25,5% w warunkach eksploatacji przy zastosowaniach IoT. Perowskit jest wprawdzie występującym naturalnie minerałem mającym zdolność pochłaniania światła, ale do produkcji ogniw fotowoltaicznych wykorzystuje się perowskity uzyskiwane laboratoryjnie, np. takie ja te produkowane przez Saule Technologies.

Założyciele. Firma została założona w 2014 roku przez wynalazczynię metody wytwarzania drukowanych ogniw słonecznych na bazie perowskitów, którymi można pokryć niemal każdą powierzchnię: folię, papier, a nawet tkaninę, Olgę Malinkiewicz oraz doświadczonych biznesmenów Piotra Krycha i Artura Kupczunasa.

Solarne dachówki

SunRoof – firma, która pierwsza na świecie wprowadziła na rynek solarne dachówki, które produkują zieloną energię bez konieczności instalowania na dachu dodatkowych paneli fotowoltaicznych. Warto dodać, że dachówki te mogą zastąpić nie tyko tradycyjny dach, ale i fasadę – zasilając budynek energią pochodzącą z promieniowania słonecznego.

SunRoof wykorzystuje do produkcji energii elektrycznej ogniwa słoneczne typu glass‑glass. Są to nowoczesne, monokrystaliczne ogniwa, odporne na zjawisko PID (degradacja indukowanym napięciem). Nanostruktura, która je pokrywa, gwarantuje utrzymanie dachu solarnego w czystości i zapobiega zaleganiu śniegu.

Jaki problem rozwiązuje SunRoof? Wraz z rosnącą popularnością samochodów elektrycznych i hybrydowych, rozwojem budownictwa wykorzystującego do ogrzewania pompy ciepła oraz zwiększaniem się roli IoT rosnąć będzie konsumpcja energii. Najbardziej racjonalnym rozwiązaniem stanie się samodzielne wytwarzanie prądu. Ekosystem firmy, obejmujący m.in. dachy solarne 2w1, fotowoltaiczne fasady i carporty (miejsca postojowe wyposażone w system ładowania samochodów), a także technologię do inteligentnego zarządzania energią i sprzedaży nadwyżki prądu w ramach tworzonej wirtualnej elektrowni, jest odpowiedzią na wyzwania związane z zieloną transformacją i rozwojem rynku energii odnawialnej.

U podstaw działalności firmy leży przyspieszenie przejścia świata na odnawialne źródła energii. Jej celem jest zastąpienie wszystkich dachów dachami solarnymi, które będą produkowały tyle prądu, aby w całości pokryć rosnące zapotrzebowanie mieszkańców naszego globu i zapewnić ekologiczną przyszłość.

Założyciele. Większościowy pakiet udziałów start‑upu SunRoof należy do Lech Kaniuk Holding i Kaselyckan Holding, czyli do Lecha i Karola Kaniuków, którzy są obecnie w posiadaniu 57,2% kapitału firmy.

Wirtualna elektrownia

Lerta to wirtualna elektrownia (VPP), czyli inteligentne oprogramowanie, które łączy wytwórców energii, jej konsumentów oraz magazyny energii w jeden zoptymalizowany ekosystem. W ramach VPP może działać praktycznie każdy wytwórca energii, niezależnie od sposobu jej pozyskiwania (biogaz, biomasa, wiatr, energia słoneczna, wodna, cieplna czy para).

Lerta umożliwia reagowanie w czasie rzeczywistym na zwiększone zapotrzebowanie na energię poprzez włączenie nowych jednostek ją wytwarzających (farm wiatrowych czy fotowoltaicznych) lub automatyczne redukowanie zapotrzebowania na energię – minimalnie zmieniając parametry oświetlenia czy klimatyzacji (np. w biurowcach i galeriach handlowych).

Pozwala także na handel nadwyżkami mocy, oferując umowy cywilnoprawne między wytwórcami energii elektrycznej z instalacji OZE (Odnawialne Źródła Energii)  a docelowymi odbiorcami (tzw. Power Purchase Agreements). Tego typu umowy cieszą się coraz większym zainteresowaniem, a to ze względu na rosnące koszty wytwarzania energii w źródłach wysokoemisyjnych i malejące koszty wytwarzania energii z OZE.

Jaki problem rozwiązuje Lerta? W sytuacjach związanych z niedoborem energii Polskie Sieci Elektroenergetyczne uruchamiają tzw. zarządzanie stroną popytową. Co oznacza, że płacą wybranym podmiotom za redukcję poboru mocy w danym regionie. To rozwiązanie wiąże się jednak z wysokimi kosztami oraz skutkuje przestojami w zakładach przemysłowych. Technologia opracowana przez Lertę rozwiązuje ten problem w zgoła inny sposób. Przykładowo zamiast pozyskiwać duże ilości energii, ograniczając pracę np. danego ośrodka przemysłowego, skaluje zużycie energii, nieco je zmniejszając w tysiącach biurowców czy w galeriach handlowych.

Założyciele. Założycielem i prezesem Lerty jest Borys Tomala. W firmie jest odpowiedzialny za ogólną strategię, kluczowe partnerstwa, pozyskiwanie funduszy i rekrutację światowej klasy ekspertów.

Energia z otoczenia

Waven – start‑up z Torunia rozwijający technologię energy harvesting, czyli zbierania energii z otoczenia. Pozyskuje ją np. z rozchodzących się w powietrzu fal elektromagnetycznych. System bazujący na półprzewodnikach, opracowany przez Waven, może działać samodzielne, pobierając energię np. poprzez przekształcenie szumu elektromagnetycznego występującego dookoła lub też zwiększając wydajność innych instalacji, w tym wiatraków i fotowoltaiki.

Rozwiązania Waven są też w stanie autonomicznie zasilać urządzenia IoT o niskim poborze mocy lub przedłużać wydajność ich baterii. Systemy zasilania mogą być stosowane w autonomicznych czujnikach, pilotach i oświetleniu domowym, biurowym czy fabrycznym.

Wydajność systemu Waven nie jest ograniczana przez warunki pogodowe. Nie zależy ani od ekspozycji na słońce, ani od energii wiatru, bowiem energia elektryczna pozyskiwana jest z szerokiego zakresu długości fal elektromagnetycznych – m.in. z „odpadów” energetycznych infrastruktury przemysłowej. System Waven może stanowić alternatywę dla fotowoltaiki kosmicznej (farm solarnych umieszczanych w kosmosie), a także zmniejszać zużycie energii w samolotach.

Bardziej przyziemne zastosowanie systemu Waven to np. samoładujące się baterie z przeznaczeniem do urządzeń wymagających mobilnego zasilania i używanych okresowo (np. zabawek), elementów sprzętu RTV (np. piloty zdalnego sterowania), smartfonów i wearables.

Jaki problem rozwiązuje Waven? Misją firmy Waven jest rozpropagowanie filozofii rozproszonej sieci pronsumenckiej i zredefiniowanie sposobu pozyskiwania energii. Jak podkreślają twórcy start‑upu, energia jest wszędzie.

Systemy Waven można zintegrować z istniejącymi elektrowniami. Mogą też stać się niezależnym źródłem zasilania dla wielu dostaw, a nawet częścią istniejących lub nowo powstałych budynków. Technologia harwestingu jest uważana obecnie za jedno z bardziej perspektywicznych źródeł energii odnawialnej.

Założyciele. Prezesem firmy Waven jest Łukasz Cejrowski, który od 15 lat zajmuje się branżą energetyki odnawialnej.

Optymalizacja zużycia energii

Altlight – start‑up oferujący system do zarządzania inteligentnym domem bądź biurem, wykorzystujący m.in. interfejs Bluetooth. Rozwiązanie nie wymaga stosowania rozbudowanych (i kosztownych) systemów sterowania, bazuje bowiem na aplikacji, którą można zainstalować na dowolnym smartfonie lub tablecie. Za jej pośrednictwem użytkownik może zarządzać siecią energetyczną w budynku, dowolnie modyfikując jej ustawienia.

Altlight oferuje również inteligentne wtyczki Smart Plug, które dostarczają dane na temat jakości energii elektrycznej na podstawie pomiaru 20 parametrów sieci. Dodatkowo, dzięki modułowi Bluetooth, wtyczki umożliwiają zdalne sterowanie energią elektryczną dostarczaną do podłączonych urządzeń.

Jaki problem rozwiązuje Altlight? Automatyka budynków dynamicznie się rozwija, mimo to wciąż istnieje niewiele rozwiązań, które w sposób intuicyjny pozwalałyby użytkownikom na korzystanie z nich. Altlight umożliwia dokładną kontrolę zużycia energii przez dane urządzenie. Inteligentne akcesoria Altlight umożliwiają zatem obniżenie rachunków za energię elektryczną poprzez optymalizację zużycia energii.

Za pomocą aplikacji można m.in. zainicjować proces automatyzacji podstawowych funkcji, np. włączenie oświetlenia o danej porze dnia, uwzględniając przy tym odpowiednie warunki – przykładowo tylko wtedy, gdy ktoś jest w pomieszczeniu.

Założyciele. Prezesem Zarządu jest Kamil Sumera, który od 2012 roku zarządza projektami technologicznymi z zakresu m.in. Internet of Things, Industry 4.0 czy Healthcare. Jest też współzałożycielem spółki First11.

O autorach
Tematy

Może Cię zainteresować

Multimedia
Jak zaplanować swoją karierę. Rozmowa z Sergiuszem Trzeciakiem

Każda kariera jest drogą indywidualną i nikt nie zna uniwersalnego przepisu na sukces. Nie można skopiować czyjejś kariery i nałożyć na własne życie. Ale jedno jest pewne: większe szanse na sukces mają te osoby, które przemyślą i dobrze zaplanują swoją drogę zawodową.

Multimedia
LIMITY AI: Czy AI naprawdę odbiera pracę programistom?

W szóstym odcinku „Limitów AI” Iwo Zmyślony rozmawia z Wiktorem Żołnowskim (Co-CEO i Co-Founder Pragmatic Coders) o transformacji rynku IT i roli, jaką odgrywa w niej sztuczna inteligencja. Dlaczego polskie firmy zwalniają programistów? Czy ten trend się utrzyma? Czy mamy już do czynienia z krachem, czy jedynie z korektą? Z czego to się bierze i na czym właściwie polega? Do jakiego stopnia to zasługa AI, a do jakiego tańszej siły roboczej z Wietnamu, Meksyku, Egiptu, Argentyny czy Indii? Jak te zmiany wpływają na pracę programisty? Ile jest warta ta praca? Jakiej pracy biznes przestaje potrzebować, a jakiej poszukuje i nie może znaleźć? Odpowiedzi na te pytania znajdziesz w załączonym podcaście.

Cyberbezpieczeństwo w epoce AI: Polska na cyfrowej krawędzi

Tylko 3% firm w Polsce osiągnęło pełną gotowość na cyberzagrożenia – alarmuje najnowszy raport Cisco. Sztuczna inteligencja staje się nie tylko narzędziem wzrostu, ale też źródłem coraz bardziej wyrafinowanych zagrożeń, polski sektor biznesu balansuje na granicy cyfrowej odporności. Czy liderzy są gotowi spojrzeć prawdzie w oczy?

Zielone wskaźniki mogą być powodem do niepokoju. Dlaczego liderzy powinni się martwić, gdy widzą tylko pozytywne wyniki?

Czy rosnące wskaźniki na prezentacji wyników firmy rzeczywiście zawsze są powodem do radości? Niekoniecznie. Jeśli pojawiają się zbyt często, mogą świadczyć nie o wyjątkowo korzystnej passie, ale o presji dostarczania pozytywnych wiadomości przełożonym. Zamiecione pod dywan problemy jednak prędzej czy później wyjdą na jaw.

Pozytywne wyniki napawają optymizmem. Jeśli jednak pojawiają się zbyt często, powinny stanowić sygnał alarmowy. Czy koniunktura może być bowiem nieprzerwanie korzystna? Jeśli zbyt długo wszystkie wewnętrzne wskaźniki rosną, warto się nad nimi pochylić. Z doświadczeń renomowanej firmy consultingowej Bain & Company wynika, że aż 70% programów transformacji organizacyjnej kończy się fiaskiem. Bardzo często zdarza się tak, że wszystkie założone cele pozornie są realizowane, a dopiero pod koniec projektu wychodzą na jaw mankamenty. Aby uniknąć takich sytuacji, trzeba dokładnie zbadać źródło błędów.

Multimedia
ZDROWIE LIDERA: Zarządzasz firmą. Ale czy zarządzasz swoim zdrowiem?

Codzienność Szpitalnego Oddziału Ratunkowego potrafi być brutalnym lustrem stylu życia liderów. Klaudia Knapik rozmawia z dr Anną Słowikowską – kardiolożką, która zderza mity o zdrowiu z faktami i opowiada o pacjentach, którzy nie zdążyli… wysłać ostatniego maila. To rozmowa o sercu – dosłownie i w przenośni. Dla każdego, kto żyje intensywnie i chce żyć długo.

płaska struktura organizacyjna Ludzie podążają za strukturą: jak mniejsza hierarchia zmienia miejsce pracy

Przejście na samoorganizujące się zespoły i danie większej autonomii pracownikom skutkuje większym zaangażowaniem i lepszymi wynikami. Jednak nie każdemu pracownikowi odpowiada taka zmiana. Menedżerowie coraz częściej dostrzegają, że sposób organizacji firmy wpływa na jej wyniki, dlatego regularnie modyfikują strukturę, licząc na poprawę efektów. Znacznie mniej uwagi poświęca się jednak temu, jak takie zmiany oddziałują na samych pracowników.

Abstrakcyjna ilustracja symbolizująca przywództwo w erze AI: po lewej – chłodne, geometryczne wzory przypominające dane i algorytmy; po prawej – ciepłe, organiczne formy nawiązujące do ludzkiej intuicji. Centralny punkt styku sugeruje integrację logiki i emocji w kontekście sztucznej inteligencji. Lider w erze AI: jak zachować ludzką przewagę w świecie algorytmów

Między AI a ludzką kreatywnością

Kreatywność, wyobraźnia, humor – dotąd uznawane za wyłącznie ludzkie – dziś są imitowane przez sztuczną inteligencję, stawiając fundamentalne pytania o przywództwo w erze AI. Sztuczna inteligencja generuje teksty, obrazy, muzykę, a nawet żarty. Czy oznacza to, że maszyny dorównały człowiekowi także w jego najbardziej subtelnych umiejętnościach?

Bob Mankoff, rysownik magazynu „The New Yorker”, uważa, że nie. Jego zdaniem humor nie rodzi się z danych, lecz z emocji, świadomości własnej niedoskonałości i wrażliwości na kontekst. AI może symulować humor, lecz nie rozumie jego źródła.

To właśnie napięcie – pomiędzy potęgą obliczeniową a nieuchwytną ludzką intuicją – stawia liderów przed istotnymi pytaniami: gdzie kończy się autentyczna twórczość człowieka, a zaczyna jej algorytmiczna symulacja? Jak zarządzać w rzeczywistości, w której inteligencja staje się sztuczna, ale autentyczne przywództwo nadal wymaga człowieka?

Ludzka przewaga: humor, empatia, kreatywność

<!– wp:paragraph –>

W czasach postępującej automatyzacji, paradoksalnie to właśnie cechy głęboko ludzkie – humor, empatia i kreatywność – stają się zasobami o kluczowym znaczeniu dla liderów.

Zdolności metapoznawcze w budowaniu przewagi konkurencyjnej Od tych kompetencji zależy wygrana w dobie AI

Temat rozwoju generatywnej sztucznej inteligencji nie traci na popularności. Rewolucja AI wciąż postępuje. Choć GenAI zyskało zarówno zwolenników, jak i sceptyków, korzystanie z niej nie jest już kwestią wyboru. Stało się koniecznością. Jak uzyskać przewagę w tym obszarze? Kluczem do sukcesu okazuje się nie sam dostęp do technologii, lecz umiejętność właściwego jej wykorzystywania. Na jakie kompetencje zatem postawić?

Wiele organizacji popełnia ten sam błąd. Wdraża narzędzia oparte na AI z przekonaniem, że sam fakt ich wprowadzenia nie wystarczy, by zwiększyć efektywność pracy. Tymczasem problem nie leży w samej technologii, lecz w tym, jak ludzie potrafią ją wykorzystywać. Jest to podobna sytuacja do tej z początku epoki cyfrowej. Obsługa komputera, która była wtedy kluczową kompetencją, wkrótce stała się podstawą. Podobnie dziś samo sprawne posługiwanie się narzędziem AI to dopiero początek. Rzeczywista przewaga wynika ze zdolności łączenia technologii z głębokim rozumieniem potrzeb biznesowych i otoczenia. Zdaniem czołowych ekspertów, przewagę konkurencyjną osiągną organizacje, które zainwestują nie tylko w technologię, lecz także w umiejętności metapoznawcze. Chodzi o zdolność do analizy, interpretacji, krytycznego osądu i dynamicznej współpracy z AI.

Trzeba zmienić sposób myślenia o AI, stawiając w centrum umiejętności metapoznawcze

Osiągnięcie sukcesu w dobie generatywnej AI wymaga zmiany sposobu myślenia o tej technologii. Nie wystarczy wiedzieć, jak używać nowego narzędzia. Trzeba też rozumieć, po co to robić, kiedy i czy w ogóle warto. Ta transformacja musi się zacząć od liderów, którzy wytyczą drogę dla reszty organizacji. Prezesi i członkowie zarządów muszą zdać sobie sprawę, że w większości zadań AI nie zastępuje ludzkiej pracy, lecz ją uzupełnia. Przykładowo, przy sprzedaży skomplikowanych usług, takich jak ubezpieczenia bądź rozwiązania finansowe, ważne są relacje międzyludzkie i wzajemne zaufanie. AI nie powinna wypierać tych kompetencji, lecz wzmacniać je, by ułatwić komunikację.

Trzy kluczowe wnioski na temat postaw pracowników wobec elastyczności w pracy

Potrzeby pracowników są zróżnicowane, podobnie jak ich preferencje dotyczące miejsca i czasu wykonywania obowiązków zawodowych. Pięć lat po masowym przejściu na pracę zdalną – i w obliczu rosnącej liczby nakazów powrotu do biur – jakie są obecne nastroje pracowników wobec elastycznych form zatrudnienia? Wyniki naszych badań rzucają światło na to, jak bardzo pracownicy w różnym wieku cenią sobie elastyczność.

nowe spojrzenie na wzrost gospodarczy Nowe spojrzenie na wzrost gospodarczy

Kwestionowanie przekonania, że przedsiębiorstwa muszą nieustannie się rozwijać, odsłania nowe ścieżki prowadzące do odporności i zrównoważonego rozwoju.

Karl-Johan Perrson, prezes zarządu i były dyrektor generalny H&M, zadał kiedyś pytanie: „Co by się stało, gdybyśmy wszyscy konsumowali o 20% mniej? Uważam, że oznaczałoby to katastrofę. 20% mniej miejsc pracy, 20% mniej wpływów podatkowych, 20% mniej pieniędzy przeznaczanych na szkoły, opiekę zdrowotną czy drogi. Światowa gospodarka uległaby załamaniu. Jestem głęboko przekonany, że to właśnie wzrost gospodarczy sprawił, iż świat jest dzisiaj lepszym miejscem niż dwie dekady temu. A za kolejne 20 lat będzie jeszcze lepszym”.

Czy rzeczywiście tak jest? Jeśli tak, to stoimy przed problemem, który J.B. MacKinnon określa mianem „dylematu konsumenta”. W swojej książce The Day the World Stops Shopping [Dzień, w którym świat przestanie kupować] stwierdza: „Stan planety jasno pokazuje, że konsumujemy zbyt wiele. W samej Ameryce Północnej zużywamy zasoby Ziemi pięciokrotnie szybciej, niż są one w stanie się odnowić. Pomimo naszych wysiłków podejmowanych w celu »zazielenienia« konsumpcji – poprzez recykling, poprawę efektywności energetycznej czy wykorzystanie energii słonecznej – globalna emisja dwutlenku węgla wciąż nie maleje. Ekonomia nakazuje nam jednak nieustannie zwiększać konsumpcję. Wiek XXI uwypuklił ten kluczowy wniosek: musimy przestać kupować”.

Problem polega na założeniu, lansowanym w edukacji biznesowej, że gospodarka może i musi stale rosnąć – założeniu, które przenika strategie korporacyjne, nakazując firmom nieustanny rozwój pod groźbą utraty znaczenia na rynku. Jednak ciągły wzrost gospodarczy jest niemożliwy, a rozpowszechniony dogmat, że wzrost jest warunkiem koniecznym dla ludzkiego dobrobytu, tworzy pułapkę, z której wielu nie dostrzega drogi wyjścia. Jak pisze Paul Farrell w „The Wall Street Journal”: „Jesteśmy uzależnieni od mitu nieustającego wzrostu gospodarczego – mitu, który zabija Amerykę”. Dlatego edukacja biznesowa powinna zacząć uwzględniać ograniczenia wzrostu oraz pokazywać różne jego modele.

Materiał dostępny tylko dla subskrybentów

Jeszcze nie masz subskrypcji? Dołącz do grona subskrybentów i korzystaj bez ograniczeń!

Subskrybuj

Newsletter

Otrzymuj najważniejsze artykuły biznesowe — zapisz się do newslettera!