Raport: Nowe technologie napędzają ekspansję zagraniczną

Nowa technologiczna rzeczywistość zmienia model obecności na rynku międzynarodowym i kierunki globalnej ekspansji. Rozwój sztucznej inteligencji umożliwia polskim firmom skuteczniejsze i szybsze wejście na zagraniczny rynek, zacierając granicę tradycyjnej gospodarki.

ROZWÓJ SZTUCZNEJ inteligencji do roku 2030 może zwiększyć przychód ze światowej gospodarki o 13 bilionów dolarów – szacuje McKinsey Global Institute w raporcie Notes From The AI Frontier Modeling The Impact Of AI on the World Economy z 2018 roku, przygotowanym na podstawie przeanalizowanych danych ekonomicznych z Organizacji Narodów Zjednoczonych, Banku Światowego i Światowego Forum Ekonomicznego. Nowe technologie takie jak chmura obliczeniowa, internet rzeczy (IoT), sztuczna inteligencja (AI), wirtualna rzeczywistość (VR) i rozszerzona rzeczywistość (AR) nie tylko zwiększą wzrost gospodarczy, ale również wyeliminują dotychczasowe bariery, ułatwiając firmom wejście na zagraniczne rynki.

AI usprawnia handel międzynarodowy

W każdej branży, od produkcji po handel detaliczny, implementacja narzędzi sztucznej inteligencji rośnie z roku na rok. Wykorzystanie nowych technologii w branży logistycznej w postaci zaawansowanych systemów do: zarządzania łańcuchem dostaw, śledzenia przesyłek w czasie rzeczywistym, automatyzacji magazynów czy użycia dronów dostawczych usprawnia procesy związane z transportem i dystrybucją towarów na skalę międzynarodową. Tego typu systemy AI są w stanie przewidzieć też trendy i generować określone wzorce popytu, dzięki czemu firmy mogą elastycznie zwiększać produkcję lub ją zmniejszać. Sprawia to, że przedsiębiorstwa mogą uniknąć niepotrzebnych nadwyżek, a także niedoborów, zmniejszając koszty związane z nieefektywnym planowaniem.

Ponadto dynamiczny rozwój platform cyfrowych umożliwił sklepom internetowym sprzedaż produktów z wysyłką na cały świat, bez potrzeby posiadania fizycznych lokalizacji w różnych krajach. Globalną sprzedaż towarów ułatwiają m.in. takie platformy handlowe jak Amazon czy Alibaba. Wykorzystując możliwości AI, firmy mogą przewidzieć najbliższe trendy za pomocą modelowania predykcyjnego służącego do przewidywania przyszłych wyników i podejmować bardziej świadome decyzje dotyczące wyboru kierunku ekspansji międzynarodowej czy sformułowania oferty produktowej na wybrany rynek. To z kolei zwiększa skuteczność kampanii marketingowych i minimalizuje koszty związane z niewłaściwym targetingiem.

Kolejnym wartym uwagi aspektem są narzędzia tłumaczeniowe oparte na sztucznej inteligencji, które ułatwiają komunikację z klientem zagranicznym i usprawniają współpracę międzynarodową. Dzięki usłudze tłumaczenia maszynowego wykorzystywanej przez eBay eksport do hiszpańskojęzycznej Ameryki Łacińskiej za pośrednictwem tego serwisu zwiększył się o 17,5% (wzrósł o 13,1%). Warto też dodać, że AI jest w stanie podać kilka różnych scenariuszy zakończenia negocjacji handlowych na podstawie analizy trajektorii historii biznesowych każdego z partnerów biorącego udział w negocjacjach. AI może też przeanalizować ich dotychczasowe transakcje finansowe, wzorce zachowań i inne wskaźniki, które pomogą uwidocznić ryzyko potencjalnego oszustwa.

Wdrażanie sztucznej inteligencji obniża również koszty operacyjne, zwiększając zyski, co uwalnia kapitał na globalne przedsięwzięcia ekspansji. W przyszłości wykorzystanie pojazdów autonomicznych rozwiąże problem braków kadrowych, stanowiący przyczynę kryzysu branży logistycznej. Używanie robotów pozytywnie wpływa na efektywność i wydajność procesów produkcyjnych. W zależności od potrzeb roboty mogą być łatwo programowane i przystosowywane do różnych zadań i potrzeb produkcji. Dzięki temu można ją dostosować do zmieniających się warunków i zapotrzebowania rynkowego. Roboty mogą również współpracować ze sobą w systemach wielorobotowych, optymalizując w ten sposób własne działania.

Sztuczna inteligencja jest wykorzystywana do automatyzacji procesów biznesowych związanych z ekspansją zagraniczną, takich jak zarządzanie zamówieniami, logistyka, rozliczenia czy analiza rynku i trendów konsumenckich. Dzięki temu firmy mogą bardziej efektywnie prowadzić swoje działania na międzynarodowym poziomie.

Nowe technologie zmieniają kierunki ekspansji zagranicznej polskich inwestycji

Aktywność polskich przedsiębiorstw na arenie międzynarodowej z każdym rokiem wyraźnie wzrasta. Polscy inwestorzy dostrzegają wysoką atrakcyjność rynków zagranicznych pod względem inwestycyjnym, a także możliwości dywersyfikacji swojej działalności. Według danych Narodowego Banku Polskiego na koniec 2021 roku należności z tytułu polskich inwestycji bezpośrednich za granicą wyniosły 109,7 miliarda złotych. Polskie firmy inwestowały głównie we Francji, Irlandii, Stanach Zjednoczonych oraz Czechach. Atrakcyjność inwestycyjna danego kraju zależy od wielu czynników, ale kluczowe stają się potencjał technologiczny i wysoki poziom cyfryzacji. Które kraje należą do najbardziej innowacyjnych i tym samym są atrakcyjnym kierunkiem ekspansji dla polskich inwestorów i przedsiębiorców?

Atrakcyjność inwestycyjna danego kraju zależy od wielu czynników, ale kluczowymi stają się potencjał technologiczny i wysoki poziom cyfryzacji.

Według danych z Indeksu Gospodarki Cyfrowej i Społeczeństwa Cyfrowego (DESI) z 2022 roku, przygotowanego przez Komisję Europejską, Estonia jest liderem pod względem wysokiego poziomu cyfryzacji administracji publicznej i zaawansowania sektora IT. Kraj ten znalazł się wśród 20 najwyżej ocenionych państw według rankingu Corruption Perceptions Index (2022). Estonia od lat przoduje pod względem przyjaznego systemu podatkowego – w 2021 roku po raz ósmy zajmując pierwsze miejsce w rankingu International Tax Competitiveness Index. W ramach założeń Europejskiej agendy cyfrowej 2030 realizuje dalszy rozwój cyfrowych usług publicznych, cyberbezpieczeństwa oraz poprawy łączności w całym kraju. Estonia finalizuje obecnie wdrażanie krajowej strategii dotyczącej sztucznej inteligencji, przewidzianą na lata 2022–2023, która miała zachęcić przedsiębiorstwa do implementacji narzędzi opartych na AI. Jest również jednym z uczestników nordycko‑estońskiego projektu Quantum Computing e‑Infrastructure Quest (NeIC NordiQuEst), dedykowanego ekosystemu obliczeń kwantowych (QC), który integruje różne komputery kwantowe i emulatory, dostępne dla Norwegii, Szwecji, Danii, Finlandii i Estonii. Stworzona do tego celu platforma ma dostęp do kilku komputerów kwantowych i ich symulatorów i dostosowuje się do potrzeb danego regionu. Ponadto Estonia ściśle współpracuje z krajami sąsiadującymi (Finlandią, Litwą i Łotwą) nad stworzeniem krajowego planu infrastruktury kwantowej. Estonia opracowała narodowego cyfrowego bliźniaka 3D (digital twin) dla branży budowlanej, by zwiększyć możliwości tego sektora. Przykładem zrealizowanych już projektów jest platforma e‑konstrukcji 3D przygotowana przez firmę Reach‑U i Ministerstwo Gospodarki i Komunikacji. Dzięki oferowanej na platformie aplikacji mapowej 3D użytkownicy mogą oglądać wszystkie budynki w przestrzennej wizualizacji.

Kolejnym krajem na liście Globalnego Indeksu Innowacyjności z 2022 jest Dania. Atuty Danii, które czynią ten kraj atrakcyjnym wśród inwestorów, to między innymi wysoki poziom innowacyjności, nowoczesna infrastruktura, a także wysokiej klasy specjaliści. Dania zajmuje wiodącą pozycję w sektorze czystych technologii, tworząc i promując nowoczesne rozwiązania związane m.in. z transportem i energetyką. Została również oceniona jako atrakcyjny kraj dla polskich inwestycji w sektorach przetwórstwa dóbr konsumpcyjnych, produkcyjnych, handlu oraz ICT (nakłady na B R w tym kraju wyniosły ponad 3% PKB w 2020 roku). Dania, która w rankingu Corruption Perceptions Index w 2022 roku zajęła pierwsze miejsce na świecie pod względem praworządności, plasuje się również jako kraj, który ma jeden z najwyższych wskaźników korzystania z e‑administracji (93% użytkowników internetu) i wysoki wynik w zakresie otwartych danych (91%) w porównaniu ze średnią UE (81%). W 2021 roku Duńska Rada ds. Rozwoju Biznesu przeznaczyła 0,7 mln euro na europejskie centra innowacji cyfrowych wspierające rozwój małych firm opartych na technologii cyfrowej. Duńska strategia sztucznej inteligencji przyjęta w 2019 roku ma zapewnić wzrost gospodarczy i podnieść jakość usług publicznych. Nowe modele biznesowe powstałe na bazie rozwiązań AI będą wykorzystywane w wielu sektorach przemysłu w Danii.

Następne państwo, Finlandia, zajęło pierwsze miejsce z 27 państw członkowskich UE w Indeksie Gospodarki Cyfrowej i Społeczeństwa Cyfrowego (DESI) z 2022. W kraju tysiąca jezior udział małych i średnich przedsiębiorstw (MŚP) o co najmniej podstawowym poziomie intensywności cyfrowej znacznie przekraczał średnią unijną (82% wobec 55%). Ponadto 66% firm korzysta tam z rozwiązań w chmurze, a 16% integruje technologię sztucznej inteligencji w swojej działalności. Kraj ten kontynuuje realizację przyjętego w 2020 roku programu postępu cyfrowego. W ramach tego programu powstał ekosystem mikroelektroniki i fotoniki, który otrzymał wsparcie w ramach krajowych projektów innowacji między innymi w dziedzinie technologii 6G, procesorów kwantowych, fotoniki krzemowej. Finlandia sfinansowała również innowacyjne projekty w ramach programu Kasvumoottorit (silniki wzrostu), dotyczące wykorzystania danych i rozwoju platform cyfrowych. Państwo uczestniczy też w Microelectronics and Communication Technologies IPCEI (ME‑CT IPCEI) strategii przemysłowej Unii Europejskiej i zgłosiło trzy projekty, które koncentrują się na rozwoju mikroukładów elektromechanicznych MEMS, płytek drukowanych o częstotliwości radiowej RF oraz umiejętności projektowania nowej generacji chipów. Państwo planuje także wykorzystać potencjał sztucznej inteligencji w wielu technologiach, takich jak internet rzeczy, drukowanie 3D, robotyka, obliczenia kwantowe oraz rzeczywistość wirtualna i rozszerzona.

Na liście najbardziej innowacyjnych europejskich krajów Global Innovation Index 2022 znajdują się również Szwajcaria, Szwecja, Wielka Brytania, Holandia, Niemcy, a także Francja. W krajach o wysokim poziomie innowacyjności i rozwoju technologicznego inwestorzy mają dostęp do zaawansowanych badań, wielu możliwości rozwoju w zakresie nowych technologii. Inwestowanie w kraje, które są liderami w dziedzinach takich jak sztuczna inteligencja, biotechnologia, nanotechnologia czy energetyka odnawialna, może przynieść znaczne zyski w długoterminowej perspektywie.

Branże o wysokim potencjale wykorzystania AI

Jak wynika z przedstawionych dotychczas wyników badań, o sukcesie ekspansji zagranicznej zaczynają decydować innowacyjność danej firmy, wykorzystanie nowych technologii i stosowanie najlepszych praktyk w zarządzaniu strategią wejścia na rynek międzynarodowy. Branże, w których można wykorzystać potencjał nowych technologii i sztucznej inteligencji, by zwiększyć konkurencyjność i innowacyjność, to zwłaszcza:

Przemysł spożywczy. Narzędzia sztucznej inteligencji pozwalają tworzyć unikalne receptury, biorąc pod uwagę takie czynniki jak regionalne preferencje smakowe, ograniczenia dietetyczne i sezonowe składniki. Wykorzystanie tych narzędzi do przygotowywania oferty produktowej dla zagranicznego kontrahenta zmniejsza ryzyko nieprzyjęcia się produktu na lokalnym rynku, a także pomoże zoptymalizować wydajność łańcucha dostaw, zachowując świeżość dostarczanych produktów.

Rolnictwo. Firmy z branży rolniczej mogą zaprogramować autonomiczne roboty do wykonania rutynowych zadań, jak na przykład zbiory plonów, co skróci czas ich wykonywania i zwiększy wydajność pracy. Dzięki narzędziom z AI można monitorować uprawy i gleby, wykorzystując widzenie komputerowe i algorytmy głębokiego uczenia się do przetwarzania danych pozyskiwanych np. przez drony. Oparte na analityce predykcyjnej uczące się modele mogą śledzić i przewidywać wpływ nieregularnych zmian pogody na plony. To wszystko może mieć znaczący wpływ na wzrost przychodów z eksportu.

Branża medyczna. W tym sektorze są nieskończone możliwości użycia AI – od wykorzystania chatbotów pomagających pacjentom w diagnostyce zdrowotnej, poprzez wdrażanie aplikacji diagnozującej raka skóry, po roboty wykonujące precyzyjne operacje. AI może być wykorzystywana również do monitorowania zdrowia pacjentów na podstawie danych pochodzących z tzw. urządzeń noszalnych (wearables) czy elektronicznych rejestrów medycznych. Może to pomóc we wczesnym wykrywaniu problemów zdrowotnych, monitorowaniu postępów terapeutycznych czy powiadamianiu personelu medycznego o ewentualnych zagrożeniach. Sztuczna inteligencja ma ogromny potencjał do ulepszania składu leków, lepszej profilaktyki i analizy DNA. Warto ją wykorzystać także do tworzenia innowacji produktowych, tym bardziej że polskie produkty z sektora medycznego są bardzo pożądane na Bliskim Wschodzie i w Afryce Północnej.

Produkcja. W produkcji przemysłowej obserwujemy efekt Tesli, czyli większego nacisku na transformację i automatyzację fabryk niż samego produktu. Sztuczna inteligencja stosowana jest do automatyzacji i optymalizacji linii montażowych. Przykładowo, inteligentne roboty mogą wykonywać zadania składania, pakowania, sortowania lub transportu w sposób autonomiczny. AI może analizować dane diagnostyczne z urządzeń i maszyn, aby przewidywać potencjalne awarie. Na podstawie tych prognoz można planować konserwację i naprawy, minimalizując przestój produkcyjny.

IT. Sztuczna inteligencja może być wykorzystywana do automatyzacji i optymalizacji różnych procesów w IT. Na przykład można zastosować algorytmy uczenia maszynowego do automatycznego monitorowania i zarządzania systemami takimi jak serwery czy sieci komputerowe. W obszarze programowania sztuczna inteligencja może zostać wykorzystana do generowania i poprawy jakości kodu. W wyniku automatyzacji tworzenia oprogramowania w przyszłości rola programisty może sprowadzać się do odpowiedzialności za zarządzanie czy kontrolę działań. Techniki sztucznej inteligencji mogą pomóc w korzystaniu z odpowiednich narzędzi do znajdowania oraz naprawiania błędów w aplikacjach, a także do wykrywania i zapobiegania cyberatakom.

Handel detaliczny. Chatboty pomagają sprzedawcom detalicznym gromadzić dane o kliencie na podstawie ich aktywności zakupowej, dzięki czemu mogą przygotować indywidualną ofertę. Sprzedawcy e‑commerce korzystają również z chatbotów, aby z jednej strony zapewnić całodobowe wsparcie wszystkim klientom internetowym , a z drugiej spersonalizowaną obsługę. Chatboty wykorzystują bowiem przetwarzanie języka naturalnego (NLP) do interpretowania interakcji głosowych z kupującymi online.

Energetyka. Sztuczna inteligencja może być stosowana do prognozowania zapotrzebowania na energię elektryczną, gaz lub ogrzewanie. Algorytmy uczenia maszynowego mogą analizować dane historyczne, takie jak popyt, pogoda, trendy społeczne, aby przewidywać przyszłe wzorce zużycia energii. Dzięki temu operatorzy sieci mogą zoptymalizować produkcję i dystrybucję energii, minimalizując straty i koszty. Algorytmy optymalizacyjne mogą analizować dane dotyczące produkcji, dystrybucji, magazynowania i zużycia energii w celu optymalnego planowania i sterowania systemem. Może to prowadzić do lepszej wydajności, ograniczenia strat energii i optymalnego wykorzystania zasobów.

Transport. Główne wyzwania w branży transportowej, takie jak bezpieczeństwo, niezawodność, przepustowość, zanieczyszczenie środowiska i emisje spalin, stwarzają ogromny potencjał do wysokiego zwrotu z inwestycji w innowacje w zakresie sztucznej inteligencji. Zaawansowane oprogramowanie do monitoringu GPS ułatwia zarządzanie flotą i łańcuchem dostaw, co znacznie usprawnia proces transportu.

Jak przygotować firmę do ekspansji zagranicznej

Niezależnie od wykorzystania AI firma i tak musi przygotować się odpowiednio do ekspansji i podjąć pewne obowiązkowe działania. Strategia wejścia na zagraniczny rynek musi być dopasowana do specyfiki danego kraju, kultury i lokalnego prawa. Sukces na nowym rynku zbudowany jest na trzech filarach: pierwszy to elastyczność; drugi to specyfikacja rynków docelowych i dostosowanie produktu; ostatni to oryginalne podejście. Planowanie strategii ekspansji zagranicznej powinno być poprzedzone analizą rynku i konkurencji, co pozwoli na znalezienie niszy oraz poznanie słabych i mocnych stron danego rynku, by lepiej dopasować strategię do modelu przedsiębiorstwa. Ważne jest również skonsultowanie się z ekspertami, takimi jak prawnicy, konsultanci ds. biznesowych i eksperci ds. rynków zagranicznych, aby uzyskać profesjonalne wsparcie i porady w procesie przygotowania firmy do ekspansji zagranicznej.

Oto osiem kroków, które należy podjąć, aby skutecznie przygotować firmę do ekspansji zagranicznej:

1. Ocena rynku i analiza konkurencji: przeprowadzenie badania rynku, by zidentyfikować możliwości i wyzwania związane z wejściem na nowe rynki zagraniczne, zbadanie konkurencji, trendów konsumenckich, wymogów prawnych, a także ocena zasobów i infrastruktury.

2. Wybór rynku docelowego: dokonanie wyboru odpowiedniego rynku docelowego dla ekspansji zagranicznej na podstawie analizy rynku oraz po uwzględnieniu takich czynników jak: potencjał wzrostu, konkurencja, stabilność polityczna i prawna oraz dostęp do infrastruktury i zasobów.

3. Opracowanie strategii ekspansji: stworzenie spójnej strategii ekspansji zagranicznej z uwzględnieniem: celów, planu marketingowego, strategii dystrybucji, zarządzania zasobami ludzkimi, finansów i logistyki. Dostosowanie strategii do specyfiki rynku docelowego i uwzględnienie lokalnych preferencji i potrzeb klientów.

4. Znalezienie źródeł finansowania i analiza zasobów: zidentyfikowanie możliwych źródeł finansowania dla ekspansji zagranicznej. Mogą to być inwestycje własne, pozyskanie inwestorów, kredyty bankowe lub wsparcie instytucji finansowych. Upewnienie się, że firma ma odpowiednie zasoby ludzkie, technologiczne i logistyczne, aby sprostać wymaganiom ekspansji zagranicznej.

5. Analiza prawnych i regulacyjnych aspektów: zbadanie wymogów prawnych dotyczących prowadzenia firmy na rynku docelowym. Upewnienie się, że firma spełnia wszystkie lokalne przepisy, posiada niezbędne zezwolenia i licencje.

6. Zbudowanie partnerstwa i sieci kontaktów: lokalne partnerstwo i sieć kontaktów mogą pomóc w zrozumieniu danego rynku, zwiększyć dostęp do klientów i usprawnić procesy biznesowe.

7. Dostosowanie marketingu i komunikacji: dostosowanie strategii marketingowej i komunikacyjnej do lokalnych warunków i preferencji z uwzględnieniem różnic kulturowych i językowych.

8. Monitorowanie i adaptacja: monitorowanie wyników ekspansji zagranicznej i dokonywanie regularnej oceny postępów. Dostosowanie strategii rozwoju firmy, jeśli zajdzie taka potrzeba, i wyciąganie wniosków zarówno z sukcesów, jak i porażek.

Wykorzystanie nowych technologii i sztucznej inteligencji znacząco ułatwia ekspansję zagraniczną, optymalizując wiele działań, takich jak zarządzanie łańcuchem dostaw, komunikacja z zagranicznym kontrahentem, a także pomaga zaprojektować ofertę produktową na podstawie analizy trendów konsumenckich czy zachowań zakupowych. Zgodnie z danymi NBP, według wstępnego szacunku wartość eksportu towarów w lipcu 2022 roku wyniosła 124,1 mld zł, a importu 131 mld zł. Oznacza to wzrost odpowiednio o 25,4% i 29,1% w stosunku do analogicznego miesiąca w 2021 roku.

Międzynarodowe rozgrywki trwają, a gra o miejsce na globalnym rynku toczy się o wysoką stawkę. Podczas gdy jedne firmy już dawno dołączyły do drużyny nowych technologii i podbijają zagraniczne rynki, wielu przedsiębiorców w dalszym ciągu siedzi i czeka na ławce rezerwowej, zamiast sięgnąć po możliwości, jakie daje AI.