Reklama
Dołącz do liderów przyszłości i zdobądź przewagę! Sprawdź najnowszą ofertę subskrypcji
Jak widmowe scenariusze nawiedzają realizację strategii STRATEGIA Jak widmowe scenariusze nawiedzają realizację strategii

Liderzy odpowiedzialni za planowanie strategiczne często są ślepi na to, jak przyszłość może zmienić ich spojrzenie na status quo. Nastawienie oparte na planowaniu scenariuszy może pomóc im wyrwać się z tej pułapki.

Menedżerowie zaangażowani w planowanie strategiczne zazwyczaj mają podobną słabość. Koncentrują się na możliwych kierunkach działań i nie zwracają uwagi na przyszły kontekst społeczno‑ekonomiczny i środowiskowy, w którym te działania będą się rozgrywać. W ciągu 70 lat badań, praktyki i nauczania zaobserwowaliśmy, że liderzy biznesu często mają tylko jedną, ukrytą wizję przyszłości, a ich organizacje są skonfigurowane do pracy pod jej dyktando. Takie założenie zazwyczaj wynika z przyjmowanych strategii, będących zbiorem niekwestionowanych założeń na temat przyszłości. Te zestawy domniemanych założeń nazywamy widmowymi scenariuszami. Ponieważ są one niewidoczne dla innych, mogą powracać, by – niczym duchy – prześladować kadrę kierowniczą i firmy w nieoczekiwany i niepożądany sposób.

U podstaw każdego widmowego scenariusza leżą pewne ukryte założenia, które liderzy projektują na przyszłość, nie zastanawiając się, czy one mogą się zmienić. Czy wiesz, w jaki sposób dramatyczne zmiany klimatyczne wpływają na usługi kolejowe w Wielkiej Brytanii? W lipcu 2022 roku po raz pierwszy odnotowano tam temperaturę powyżej 40 stopni Celsjusza. Te upały rozgrzały szyny do ponad 62°C, powodując ich wygięcie. W rezultacie odwołano wiele kursów pociągów, a prędkość na innych trasach została spowolniona do 100 kilometrów na godzinę. Tory kolejowe zaprojektowano z myślą o przyszłości, w której temperatura powietrza nie przekraczała 27°C. Krótko mówiąc, brytyjską sieć kolejową zbudowano tak, aby działała nie w okolicznościach, w jakich faktycznie znalazła się w 2022 roku, tylko wedle założenia, że historyczne trendy klimatyczne pozostaną niezmienione.

Zbuduj zespół zarządzający odpowiedni do swojej strategii STRATEGIA Zbuduj zespół zarządzający odpowiedni do swojej strategii

Liderzy firm mogą podnieść efektywność swojego zespołu zarządzającego, umiejętnie balansując między wykorzystywaniem chęci do rywalizacji pomiędzy jego członkami a wspieraniem współpracy między nimi.

Działaj dzisiaj, ale myśl o tym, co będzie za kilka lat STRATEGIA Działaj dzisiaj, ale myśl o tym, co będzie za kilka lat

Sztuczna inteligencja to technologia stosowana od wielu lat, jednak przełom w jej popularności nastąpił dopiero w listopadzie 2022 roku, gdy OpenAI udostępniła w sieci swój rewolucyjny model ChatGPT. Te firmy, które dostrzegły w tym szansę i uczą się wykorzystywać generatywną sztuczną inteligencję w swoim biznesie, mogą osiągnąć przewagę konkurencyjną i istotnie poprawić swoje wyniki.

Algorytmy sztucznej inteligencji (AI) od lat stanowią obszar zainteresowania firm z najróżniejszych branż, nie tylko technologicznych. Spektrum ich zastosowań jest bardzo szerokie. Obejmuje optymalizację i automatyzację procesów w wielu obszarach działania przedsiębiorstwa – od obsługi klienta, przez wewnętrzne operacje, aż do utrzymania maszyn czy bardziej precyzyjną analitykę, symulacje i prognozowanie. Skokowy wzrost popularno‑ści AI nastąpił jednak dopiero w ostatnich 12 miesiącach na fali zainteresowania modelem ChatGPT, stworzo‑nym przez OpenAI, który przekonał wszystkich uczestników rynku, że technologia ta będzie kluczowa dla suk‑cesu zarówno pojedynczych firm, jak i całych gospodarek.

Jakie są trzy główne pułapki reinwencji? INNOWACJE Trzy pułapki utrudniające wynalezienie się na nowo

Tożsamość organizacyjna, architektura biznesu oraz wewnętrzne modele współpracy mogą być zarówno atutami, jak i przeszkodami w dążeniu do rozwoju w nowych sektorach.

9 stycznia 2007 roku Steve Jobs wszedł na scenę podczas konferencji Macworld w San Francisco i ogłosił: „Dziś Apple deklaruje, że wymyśli telefon na nowo”. Obiecał, że pierwsza generacja iPhone’a trafi do sprzedaży w ciągu zaledwie sześciu miesięcy. Prototyp, który trzymał w dłoni, był jednak daleki od ukończenia. Zespół Jobsa wciąż pracował nad stworzeniem bardziej trwałego ekranu dotykowego. Choć szkło było rozważane jako jedna z kilku możliwości, Apple nie znalazł dotąd materiału, który nie pękałby przy upadku telefonu.

Zaraz po prezentacji Jobs zadzwonił do Wendella Weeksa, dyrektora zarządzającego firmy Corning, która w przeszłości współpracowała z Thomasem Edisonem przy tworzeniu szklanych obudów do pierwszych żarówek. Jobs dał Weeksowi zaledwie kilka dni na podjęcie decyzji, czy Corning podejmie z Apple’em współpracę nad opracowaniem trwałego szklanego ekranu dotykowego. Dla Weeksa takie zobowiązanie oznaczałoby konieczność przekierowania ogromnych zasobów i 300 pracowników z dobrze prosperującego działu LCD, który zapewniał firmie bardzo potrzebny przepływ gotówki.

Najnowsze w: STRATEGIA
Case study
Premium
Czy planowanie strategiczne ma jeszcze sens?

Krakowski producent słodyczy Zafiro Sweets był przez lata doceniany w branży i wśród pracowników za wieloletni, stabilny wzrost poparty wysoką jakością produktów. Turbulencje rynkowe, napędzane dynamiką mediów społecznościowych i zmieniającymi się oczekiwaniami klientów, podważyły jednak jego dotychczasowy model działania, oparty na planowaniu strategicznym. Firma szuka sposobu, który pozwoli jej się zaadaptować do szybkich zmian zachodzących w jej otoczeniu. Marta Wilczyńska, CEO Zafiro Sweets, z niedowierzaniem patrzyła na slajd, który dostała od działu sprzedaży. Siedziała w restauracji w warszawskim Koneserze, gdzie wraz z Tomaszem Lemańskim, dyrektorem operacyjnym, oraz Justyną Sawicką, dyrektorką marketingu, uczestniczyli w Festiwalu Słodkości – jednej z branżowych imprez, które sponsorowali.

Jak firmy z Chin pokonują bariery i zdobywają nowe rynki
Premium
Wskazówki wdrożeniowe dla polskich firm planujących ekspansję zagraniczną

Polskie firmy, które chcą skutecznie zaistnieć na rynkach zagranicznych, muszą porzucić myślenie w kategoriach całych krajów i skupić się na konkretnych miastach, niszach oraz kanałach cyfrowych. Poniższe zestawienie prezentuje trzy praktyczne strategie, które – przy odpowiednim dopasowaniu do lokalnych realiów – pozwalają przezwyciężyć bariery wejścia i efektywnie rozwijać działalność poza granicami Polski.

Premium
Chiny w transformacji. Nowa era przedsiębiorczości

Chiny przechodzą fascynującą transformację, która zmienia je w globalnego lidera innowacji i technologii. Dziś kraj ten, jeszcze kilka dekad temu borykający się z ubóstwem i izolacją, jest miejscem, gdzie młodsze pokolenie przedsiębiorców wyznacza nowe standardy na światowych rynkach.

Premium
Nie najtańsi, ale najlepsi. Strategia oparta na jakości

W obliczu utraty przewagi kosztowej wiele polskich firm traci dziś grunt pod nogami. Aviva Services Excellence Centre znalazł na to sposób. Zamiast rywalizować ceną, postawił na jakość, wiedzę ekspercką i kulturę odpowiedzialności. Warszawska jednostka Avivy nie tylko przetrwała, lecz także urosła i stała się strategicznym partnerem, z którym brytyjska grupa wiąże długofalowe plany. W marcu 2021 r. globalna grupa Aviva podjęła decyzję o sprzedaży swojego polskiego biznesu ubezpieczeniowego firmie Allianz. Wraz z tą zmianą przyszłość warszawskiego centrum usługowego Aviva Services Excellence Centre (Aviva Services), które dotąd było częścią lokalnych struktur ubezpieczeniowych, stanęła pod znakiem zapytania.

od cyberpaniki do cyberstrategii
Premium
Od cyberpaniki do cyberstrategii

Jeszcze do niedawna cyberbezpieczeństwo postrzegano jako specjalistyczną domenę działów IT. Obecnie stanowi ono jeden z filarów zarządzania strategicznego. Skala, złożoność oraz konsekwencje współczesnych cyberataków wymuszają radykalną zmianę perspektywy – z technicznej na biznesową, z reaktywnej na systemową. Jak pokazuje raport Barometr cyberbezpieczeństwa 2025, przygotowany przez KPMG, aż 83% firm w Polsce doświadczyło co najmniej jednej próby cyberataku w 2024 r. – to wzrost o 16 punktów procentowych w porównaniu z poprzednią edycją badania. W realiach rosnącego zagrożenia infrastruktura IT, firewalle i okazjonalne audyty przestają wystarczać. Potrzebna jest całościowa, długofalowa strategia obejmująca zaangażowanie zarządu, rozwój kompetencji w całej organizacji oraz systematyczne budowanie odporności cyfrowej.

Premium
Doniesienia o schyłku planowania strategicznego są przedwczesne

W świecie, w którym prognozy dezaktualizują się szybciej niż cykle planistyczne, kluczowe staje się elastyczne, iteracyjne podejście do wyznaczania kierunku i operacjonalizacji strategii. Przykład Zafiro – firmy stojącej przed wyzwaniem pogodzenia tradycji z innowacyjnością – pokazuje, jak strategiczna bipolarność i dualna struktura organizacyjna mogą pomóc liderom zarządzać napięciem między stabilnością a adaptacją.

Wybitny pisarz E.L. Doctorow powiedział kiedyś: „Pisanie jest jak jazda nocą we mgle. Widzisz tylko tyle, ile widzą twoje reflektory, ale możesz w ten sposób odbyć całą podróż”. Powiedzenie to zostało zaadaptowane w świecie biznesu, z tym tylko, że „pisanie” zamieniano na „planowanie”. A z czasem wśród krytyków planowania zaczęła funkcjonować wersja z lusterkiem wstecznym – najzłośliwsi uważają, że planowanie przypomina prowadzenie samochodu po krętej, górskiej drodze wyłącznie przy użyciu lusterka wstecznego. Czy zatem planowanie strategiczne w świecie VUCA i BANI ma sens? Tak, ale pod kilkoma warunkami.

Jak firmy z Chin pokonują bariery i zdobywają nowe rynki
Premium
Jak firmy z Chin pokonują bariery i zdobywają nowe rynki

Zrozumienie strategii wzrostu chińskich firm opartych na lokalnych uwarunkowaniach może stanowić cenną wskazówkę dla przedsiębiorstw na całym świecie.

Remedium na niepogodę

Współczesny biznes żyje w cieniu nieustannej niepewności. Dziś jedyną stałą jest zmienność – nawet najstaranniej ułożone plany w jednej chwili mogą zostać zburzone przez polityczne turbulencje, globalne kryzysy i niespodziewane przełomy technologiczne.  W takim świecie firmy nie mogą polegać na dawnych schematach. Potrzebują nowych narzędzi, świeżych strategii i odwagi do eksperymentowania, by przetrwać i wciąż się rozwijać.

Więcej w: STRATEGIA
Premium
STRATEGIA

Czy planowanie strategiczne ma jeszcze sens?

Krakowski producent słodyczy Zafiro Sweets był przez lata doceniany w branży i wśród pracowników za wieloletni, stabilny wzrost poparty wysoką jakością produktów. Turbulencje rynkowe, napędzane dynamiką mediów społecznościowych i zmieniającymi się oczekiwaniami klientów, podważyły jednak jego dotychczasowy model działania, oparty na planowaniu strategicznym. Firma szuka sposobu, który pozwoli jej się zaadaptować do szybkich zmian zachodzących […]

Paulina Sypniewska Paweł Kubisiak
8 lipca 2025
Jak firmy z Chin pokonują bariery i zdobywają nowe rynki
Premium
STRATEGIA

Wskazówki wdrożeniowe dla polskich firm planujących ekspansję zagraniczną

Polskie firmy, które chcą skutecznie zaistnieć na rynkach zagranicznych, muszą porzucić myślenie w kategoriach całych krajów i skupić się na konkretnych miastach, niszach oraz kanałach cyfrowych. Poniższe zestawienie prezentuje trzy praktyczne strategie, które – przy odpowiednim dopasowaniu do lokalnych realiów – pozwalają przezwyciężyć bariery wejścia i efektywnie rozwijać działalność poza granicami Polski. Przeczytaj także artykuł: […]

Redakcja MIT SMRP
8 lipca 2025
Premium
STRATEGIA

Chiny w transformacji. Nowa era przedsiębiorczości

Chiny przechodzą fascynującą transformację, która zmienia je w globalnego lidera innowacji i technologii. Dziś kraj ten, jeszcze kilka dekad temu borykający się z ubóstwem i izolacją, jest miejscem, gdzie młodsze pokolenie przedsiębiorców wyznacza nowe standardy na światowych rynkach. Chiny, wbrew powszechnym przekonaniom, są miejscem nieustannych przemian, zarówno pod względem tempa, jakości, jak i skali. Warto […]

Leszek Ślazyk
8 lipca 2025
Premium
STRATEGIA

Nie najtańsi, ale najlepsi. Strategia oparta na jakości

W obliczu utraty przewagi kosztowej wiele polskich firm traci dziś grunt pod nogami. Aviva Services Excellence Centre znalazł na to sposób. Zamiast rywalizować ceną, postawił na jakość, wiedzę ekspercką i kulturę odpowiedzialności. Warszawska jednostka Avivy nie tylko przetrwała, lecz także urosła i stała się strategicznym partnerem, z którym brytyjska grupa wiąże długofalowe plany. W marcu […]

Beata Pręcikowska Alicja Mroczkowska Paweł Kubisiak
8 lipca 2025
od cyberpaniki do cyberstrategii
Premium
STRATEGIA

Od cyberpaniki do cyberstrategii

Dlaczego zarządy powinny traktować cyberbezpieczeństwo jako inwestycję strategiczną, a nie jedynie działanie obronne? Jeszcze do niedawna cyberbezpieczeństwo postrzegano jako specjalistyczną domenę działów IT. Obecnie stanowi ono jeden z filarów zarządzania strategicznego. Skala, złożoność oraz konsekwencje współczesnych cyberataków wymuszają radykalną zmianę perspektywy – z technicznej na biznesową, z reaktywnej na systemową. Jak pokazuje raport Barometr cyberbezpieczeństwa […]

Michał Kurek
8 lipca 2025
Premium
STRATEGIA

Doniesienia o schyłku planowania strategicznego są przedwczesne

W świecie, w którym prognozy dezaktualizują się szybciej niż cykle planistyczne, kluczowe staje się elastyczne, iteracyjne podejście do wyznaczania kierunku i operacjonalizacji strategii. Przykład Zafiro – firmy stojącej przed wyzwaniem pogodzenia tradycji z innowacyjnością – pokazuje, jak strategiczna bipolarność i dualna struktura organizacyjna mogą pomóc liderom zarządzać napięciem między stabilnością a adaptacją. Wybitny pisarz E.L. […]

Mariola Ciszewska-Mlinarič
8 lipca 2025
Jak firmy z Chin pokonują bariery i zdobywają nowe rynki
Premium
STRATEGIA

Jak firmy z Chin pokonują bariery i zdobywają nowe rynki

Zrozumienie strategii wzrostu chińskich firm opartych na lokalnych uwarunkowaniach może stanowić cenną wskazówkę dla przedsiębiorstw na całym świecie. Wyrażenie chu hai (czyli „wychodzić za granicę”) ostatnio stało się hasłem przewodnim dla wielu chińskich firm. W obliczu powolnego ożywienia krajowego rynku konsumenckiego po pandemii COVID-19 w poszukiwaniu nowych możliwości rozwoju przedsiębiorstwa zaczęły kierować swoją uwagę ku […]

Shameen Prashantham Lola Woetzel
8 lipca 2025
STRATEGIA

Remedium na niepogodę

Współczesny biznes żyje w cieniu nieustannej niepewności. Dziś jedyną stałą jest zmienność – nawet najstaranniej ułożone plany w jednej chwili mogą zostać zburzone przez polityczne turbulencje, globalne kryzysy i niespodziewane przełomy technologiczne.  W takim świecie firmy nie mogą polegać na dawnych schematach. Potrzebują nowych narzędzi, świeżych strategii i odwagi do eksperymentowania, by przetrwać i wciąż […]

Paweł Kubisiak
8 lipca 2025
Komentarz Pani Joanny Karwowskiej-Kozy
Premium
Realizacja strategii

Zwinność to konieczność

We współczesnej rzeczywistości biznesowej opracowanie – i stosowanie – zwinnych rozwiązań jest niezbędne, by zachować konkurencyjność oraz zapewnić rozwój firmy. Od czego zacząć tę transformację? Zafiro Sweets stanowi przykład firmy o długofalowej strategii i starannie planowanych kampaniach. Z dylematem, przed którym stanęła, mierzy się wiele przedsiębiorstw, które muszą dokonać transformacji swojej dotychczasowej strategii. Współczesny rynek […]

Joanna Karwowska-Koza
7 lipca 2025
Premium
STRATEGIA

Długoterminowa strategia jest dziś ważniejsza niż wcześniej

W świecie dynamicznych zmian, cyfryzacji i szybko zmieniających się preferencji konsumentów firmy często ulegają pokusie rezygnacji z długofalowych planów na rzecz elastycznych, krótkoterminowych działań. Stabilna, jasno określona strategia jest dziś niezbędna niczym kompas – szczególnie wtedy, gdy na rynku szaleje burza, a widoczność jest ograniczona. Stwierdzenie, że żyjemy w dynamicznych czasach, brzmi banalnie, ale trudno […]

Łukasz Bielewicz
7 lipca 2025

Newsletter

Otrzymuj najważniejsze artykuły biznesowe — zapisz się do newslettera!