Przemyślany i dobrze zaprojektowany projekt grywalizacyjny może skutecznie zmienić zachowania i nawyki pracowników, co prowadzi do wzrostu ich zaangażowania i podniesienia kolektywnej inteligencji zespołów. Poznaj rozwiązania, które inspirują ludzi do nauki i działania oraz przynoszą długofalowy wzrost efektywności.

Historia ludzkości bogata jest w różnego rodzaju rewolucje, spośród których szczególną rolę odgrywają przełomy technologiczne przekładające się na wykładniczy wzrost ludzkiej wydajności. Człowiek urodzony w czasach wynalezienia maszyny parowej miał szansę przejechać się pierwszym pociągiem. Jego dziecko mogło podróżować przez całą Europę, wnuki – przepłynąć ocean, a prawnuki dziś mogą okrążyć świat samolotem. Podczas gdy nasi dziadkowie rzadko opuszczali swoje miasta czy wsie, my możemy w ciągu jednej doby znaleźć się na drugim końcu świata i nie potrzebujemy do tego specjalnych przygotowań. To efekt niesamowitej wydajności produkowanych dziś maszyn i technologii, które dają nam możliwości, jakich nie mieli nasi przodkowie.

Inteligencja zbiorowa

Taki niesamowity postęp jest możliwy dzięki naszej ewolucyjnej zdolności do adaptacji. Ten mechanizm pozwalający nam przystosować się do nowych sytuacji, niezależnie od tego, czy jest to zjawisko pozytywne, jak pojawienie się nowej technologii, czy negatywne, jak kataklizm naturalny, nazywamy „inteligencją kolektywną” (collective IQ). Termin ten wprowadził amerykański naukowiec Doug EngelbartIndeks górny 11, nazywając w ten sposób miarę zdolności ludzi do współpracy w obliczu ważnych wyzwań. Chodzi tu o umiejętność przewidywania sytuacji lub reagowania na nie dzięki wykorzystaniu: zbiorowej percepcji, pamięci, doświadczenia wizji, rozumowania, zdolności do planowania i przewidywania, co pozwala zdobyć wiedzę potrzebą do rozwiązania problemów. W dużym uproszczeniu: collective IQ można potraktować jako miarę efektywności zespołów.

Niezależnie od tego, czy pracujecie nad nowym produktem lub usługą, szukasz lekarstwa na raka czy prowadzisz badania społeczne, kluczowym czynnikiem decydującym o efektywności zespołu jest kolektywne IQ. Dlatego z perspektywy biznesowej niezwykle istotne jest zrozumienie, co wpływa na wzrost lub spadek tego wskaźnika oraz jak skutecznie podnosić kolektywną inteligencję, by sprostać nadchodzącym wyzwaniom. Podczas gdy indywidualne IQ w dużej mierze zależy od wrodzonych cech mózgu, IQ grupy opiera się na tym, jak jej członkowie angażują się w proces równoczesnego rozwijania, integrowania i stosowania swojej wiedzy do realizacji wspólnej misji. Ważną rolę odgrywa także to, jak korzystają ze wspólnej bazy wiedzy dostępnej w ramach „dynamicznego repozytorium”.

Doug Engelbart, badając zjawisko inteligencji zbiorowej, sformułował prawo mówiące, że ludzka wydajność rośnie wykładniczo – podobnie jak inne zjawiska w świecie technologii cyfrowych. Prawo Moore’a pokazuje wykładniczy wzrost mocy obliczeniowej (liczba tranzystorów na chipie podwaja się mniej więcej co dwa lata), a prawo Metcalfe’a wskazuje na wykładniczy wzrost wartości sieci wraz z liczbą jej użytkowników. Prawo Engelbarta wyjaśnia przyczynę tego zjawiska – ludzie wykorzystują coraz potężniejsze narzędzia technologiczne do zwiększania swojej wydajności i wspólnego rozwiązywania problemów. Ten postęp widać w kolejnych przełomach: od pierwszych komputerów, przez internet i media społecznościowe, aż po generatywną sztuczną inteligencję. Jednak sama technologia to tylko narzędzia – kluczem do sukcesu jest umiejętność ich skutecznego wykorzystania przez zespoły w celu podnoszenia zbiorowej inteligencji.

Tradycyjnie powiedzenie: „Obyś żył w ciekawych czasach”, uważane jest za starą chińską mądrość lub raczej przekleństwo. W istocie jednak ma z Chinami niewiele wspólnego. Jako pierwszy użył go brytyjski polityk Joseph Chamberlain w swoim przemówieniu z 1898 roku. Niemniej fakt, że obecnie żyjemy w ciekawych czasach, zawdzięczamy właśnie Chinom. Wirus, który zmutował w prowincji Hubei i rozprzestrzenił się na cały świat, nie tylko wywrócił do góry nogami nasze codzienne życie, ale też sprawił, że organizacje muszą na nowo przemyśleć swoją misję i sposób działania. W dostosowaniu się do nowych okoliczności niebagatelną rolę odgrywają nowoczesne technologie.

Obecny numer „MIT SMR Polska” zaczęliśmy przygotowywać jeszcze przed wybuchem epidemii. Poświęciliśmy go cyfrowej transformacji. Epidemia uświadomiła nam, że temat ten w niepewnych czasach jest nie mniej istotny. Okazuje się, że firmy zaawansowane cyfrowo są nie tylko bardziej odporne na kryzys, ale też bardziej elastyczne, przez co mogą łatwiej odnaleźć się w nowej rzeczywistości i zyskać przewagę nad konkurentami. Oddajemy więc w Państwa ręce nowy numer naszego magazynu w przekonaniu, że cyfrowa transformacja w kryzysie jest tematem jeszcze bardziej gorącym niż przedtem.

Szczegółowo uzasadniamy tę tezę w artykułach „Koronawirus – jakie działania mogą podjąć firmy?” oraz „Dojrzałość cyfrowa szczepionką na koronawirusa”. Pokazujemy w nich, jak zmieniła się sytuacja biznesowa po wybuchu epidemii i jak dzięki odpowiednio wdrożonym nowym technologiom można się w niej odnaleźć. Kryzysowy wymiar, a zarazem bardzo praktyczny charakter ma też artykuł „Jak przezorne firmy zyskują przewagę w burzliwych czasach”.
Wśród polskich materiałów na wyróżnienie zasługują artykuły, które opisują kulturę organizacyjną i sposób działania dwóch firm e-commerce, Frisco i Amazona. W kryzysie branża ta okazała się wielkim wygranym, także dzięki technologii i cyfrowej dojrzałości. Zachęcam też do lektury pozostałych materiałów.

Ciekawe treści na „ciekawe czasy”? Wierzę, że tak.