Zarządzanie neuroróżnorodnością jest jednym z ważnych trendów i wyzwań, przed jakimi stają współczesne organizacje i liderzy. Zagadnienie to nie musi być wyłącznie elementem polityki D&I oraz ESG, ale może być również elementem budowania przewagi konkurencyjnej organizacji i krokiem w kierunku osiągania doskonałości operacyjnej.

Statystyki podają, że nawet 30% populacji jest atypowe. Na samo zjawisko neuroróżnorodności warto spojrzeć zdecydowanie szerzej niż wyłącznie w kontekście neuroatypowego pracownika. Neuroatypowy może być nie tylko pracownik, ale również menedżer czy klient. Innego rodzaju podejścia mogą wymagać również pracownicy wychowujący dziecko z ADHD czy w spektrum autyzmu. Neuroróżnorodność nie powinna być zatem wyłącznie trendem, ale świadomą odpowiedzią organizacji na zmieniający się świat.

To, czy uzyskamy dobre rezultaty w obszarze zarządzania neuroróżnorodnością, które będą przekładać się na KPI, zależy od wielu czynników: budowy inkluzywnych procesów, gotowości organizacji, dojrzałości kultury, odważnych liderów i świadomych project managerów. Znaczące może być również wsparcie partnerów merytorycznych (np. NGO’s), którzy pomogą w organizacji całego procesu dzięki zrozumieniu zarówno możliwości oraz ograniczeń osób atypowych, jak i potrzeby biznesu oraz menedżerów, przed którymi stoją konkretne cele i zadania. To poważne wyzwanie dla działów HR oraz DEI.

Czy zdarzyło się kiedyś, że na drodze powodzenia projektu stanął brak zrozumienia z programistą, analitykiem albo innowatorem, który był świetnym specjalistą? Być może trafiłeś na osobę w spektrum autyzmu. Poznaj zasady postępowania z takimi pracownikami, gdyż możesz dzięki nim osiągnąć ponadprzeciętne wyniki.

Budzik dzwoni o 6.30. Otwierasz oczy. Wstajesz z łóżka i idziesz do kuchni. Zapalasz światło. Mocna żarówka cię oślepia. Wyłączasz górne światło, włączasz halogen nad kuchenką. Parzysz kawę, ale jej aromat nie przypomina świeżo palonej we włoskiej kawiarni i drażni twoje zmysły. Sięgnąłeś po jogurt, ale nie zjesz go, bo nie odpowiada ci jego konsystencja. Uruchamiasz komputer, ale ciągle słyszysz dźwięk tykającego zegara wiszącego w przedpokoju. Gdyby w pokoju latała mucha, słyszałbyś też tę muchę. Twój współlokator włącza radio. Lubisz muzykę, ale tylko wtedy, kiedy sam ją wybierasz. Po prostu irytują cię dźwięki, nad którymi nie panujesz. I jeszcze ta kosiarka za oknem. Radio, zegar, kosiarka. Za dużo bodźców. Na stole leży mnóstwo przedmiotów – znów ktoś je zostawił. Dlaczego ten ołówek jest niezatemperowany? Czemu okulary nie są w szufladzie? Czy ta kartka nie powinna być w segregatorze? Wszystko cię rozprasza. Dopiero gdy się od tego odetniesz i znajdziesz w świecie twojej pracy, jesteś w swoim żywiole. Tu jesteś najlepszy, masz pełną kontrolę i wszyscy o tym wiedzą.

Czy kiedykolwiek tak wyglądał twój poranek? Jeśli nie, zapewne jesteś osobą neurotypową, czyli osobą spoza spektrum. Tymczasem taki może być początek dnia osoby w spektrum autyzmu, która jak większość osób z tej grupy doświadcza nadwrażliwości sensorycznej. Do osób neuronietypowych zaliczamy oprócz osób w spektrum również osoby z ADHD czy dysleksją. Skupimy się na tej pierwszej grupie.

Powszechna wiedza na temat osób w spektrum autyzmu sprowadza się, niestety, do zbioru potocznych stwierdzeń i stereotypów. Autyzm kojarzy się z dziećmi, które są dziwne, bawią się same i nie lubią, jak się je dotyka. W końcu słowo „autos” pochodzi ze starogreckiego i oznacza „sam”. Za sprawą wciąż niskiej świadomości społecznej często oznacza w praktyce „samotny”. Dorośli w spektrum autyzmu to z kolei osoby zamknięte w sobie, czasem ekscentryczne, bywa, że świetne z nauk ścisłych, ale co do zasady…